Đáp án Lịch sử và Địa lí 5 cánh diều Bài 22: Một số nền văn minh nổi tiếng thế giới

BÀI 22. MỘT SỐ NỀN VĂN MINH NỔI TIẾNG THẾ GIỚI

MỞ ĐẦU

Ai Cập và Hy Lạp là hai nền văn minh cổ đại tiêu biểu của nhân loại. Hãy chia sẻ những điều em biết về hai nền văn minh này.

Hướng dẫn chi tiết:

- Văn minh Ai Cập là một trong những nền văn minh phát triển rực rỡ nhất của thế giới cổ đại mà tầm ảnh hưởng xuyên không gian, thời gian. Cho đến nay, những thành tựu ấy vẫn làm cho chúng ta thán phục, ngạc nhiên trước sức sáng tạo kỳ diệu của Ai Cập thời cổ đại.

- Nền văn hóa Hy Lạp cổ điển thường được coi là cội nguồn văn hóa mà góp phần tạo ra nền tảng cho nền văn hoá phương Tây thời kỳ cận đại và còn được coi là cái nôi của nền văn minh phương Tây

1. VĂN MINH AI CẬP

Vị trí địa lý

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy xác định vị trí địa lí của Ai Cập ngày nay trên lược đồ.

Hướng dẫn chi tiết:

- Ai Cập là quốc gia nằm ở khu vực Bắc Phi, phía bắc giáp Địa Trung Hải, phía đông bắc giáp I-xra-en (Israel), phía đông giáp vịnh A-qua-ba (Aqaba) và Biển Đỏ, phía nam giáp Xu-đăng (Sudan), phía tây giáp Li-bi (Libya)

- Phần lớn lãnh thổ Ai Cập là sa mạc.

- Sông Nin (Nile) chảy ngang qua sa mạc và đồ ra Địa Trung Hải. Đây là dòng sông gắn liền với sự hình thành, phát triển của nền văn minh Ai Cập

Thành tựu tiêu biểu

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 2, 3, em hãy mô tả kim tự tháp và đồng hồ mặt trời ở Ai Cập cổ đại

Hướng dẫn chi tiết:

- Kim tự tháp Ai Cập đầu tiên được xây dựng cách ngày nay khoảng gần 5.000 năm. Kim tự tháp có đáy hình vuông với bốn mặt đều nhau, được xây dựng từ những tàng đá nguyên khối, nặng từ 2,5 đến 30 tấn, mài nhẵn bề mặt và xếp chồng lên nhau.

- Năm 2013, một chiếc đồng hồ mặt trời cổ được phát hiện ở Ai Cập. Đồng hồ mặt trời này là một đĩa bằng đá vôi, được chia thành 12 phần. Ở tâm đồng hồ có một lỗ hôm sâu và được gắn lõi kim loại. Bóng hắt ra từ lõi này giúp con người nhận biết được thời gian. Nhờ đồng hồ mặt trời mà người Ai Cập cổ đại có thể tính được thời gian trong ngày

Một số chuyện về Ai Cập cổ đại

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 4, em hãy kể lại câu chuyện về khám phá lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn (Pharaoh Tutankhamun và xây dựng Kim tự tháp Kê-ốp.

Hướng dẫn chi tiết:

a, Khám phá lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn

- Hoàng gia Anh đã phát hiện ra lăng mộ của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn.

- Phát hiện này đã hé lộ nhiều điều kì diệu về Ai Cập cổ đại.

- Theo con đường hầm dẫn sâu xuống lòng đất, các nhà khảo cổ học tìm thấy căn phòng đầu tiên chứa nhiều vật dụng hằng ngày của pha-ra-ông.

- Đến căn phòng thứ hai, nhiều đồ có giá trị được tìm thấy tại đây.

- Căn phòng thứ ba là nơi đặt thi hài của Pha-ra-ông Tu-tan-kha-môn, với quan tài đều được dát vàng.

- Việc tìm thấy lăng mộ còn nguyên vẹn của vị pha-ra-ông trẻ tuổi đã giúp các nhà khoa học có thể làm sáng tỏ hơn những điều bí ẩn về Ai Cập cổ đại.

b, Xây dựng kim tự tháp kê -ốp

- Kim tự tháp Kệ-ốp cao khoảng 147 m, được xây dựng từ những tảng đá nặng từ 2 đến 2,5 tấn.

- Để xây dựng kim tự tháp này, Kê-ốp đã huy động đông đảo người dân lao động trong nước đến công trình làm việc.

- Họ được tổ chức thành từng đội gần 100 000 người, cứ 3 tháng thay phiên một lần.

- Người ta phải dùng thuyền chở đã từ nơi khác đến.

- Từ bến đá đến khu xây kim tự tháp, người ta phải xây dựng một con đường bằng những tảng đá mài nhẵn, dài hơn 900 m, rộng 18 m.

- Chỉ riêng việc xây dựng con đường này cũng đã mất 10 năm.

- Không kể thời gian làm đường và hâm mộ dưới lòng đất, việc xây dựng kim tự tháp kéo dài 20 năm mới hoàn thành

2. VĂN MINH HY LẠP 

Vị trí địa lý

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát hình 5, em hãy xác định vị trí địa lí của Hy Lạp ngày nay trên lược đồ.

Hướng dẫn chi tiết:

Hy Lạp nằm ở phía nam bản đảo Ban-căng (Balkan), phía đông nam châu Âu,

phía bắc giáp An-ba-ni (Albania), Bắc Ma-xê-đô-ni-a (Macedonia) và Bun-ga-ri

(Bulgaria), phía đông giáp Thổ Nhĩ Kỳ và biển Ê-giê (Aegea), phía nam giáp

Địa Trung Hải, phía tây giáp biển 1-ô-ni (lonia).

Thành tựu tiêu biểu

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 6, 7, em hãy mô tả về nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc của Hy Lạp cổ đại.

Hướng dẫn chi tiết:

- Cư dân Hy Lạp cổ đại có nhiều thành tựu tiêu biểu về kiến trúc, điêu khắc, khoa học, văn học,...

- Các công trình kiến trúc Hy Lạp thường sử dụng vật liệu đá tự nhiên để xây dựng, với một hệ thống kết cấu kiến trúc bao gồm dầm, cột đá và tường đá không có mạch vữa, trong đó kết cấu và hình thức của cột là đặc điểm quan trọng nhất.

- Tiêu biểu trong nghệ thuật kiến trúc Hy Lạp là đến Pác-tê-nông (Parthenon), đền thờ thần Dớt (Zeus)

- Về điêu khắc, cư dân Hy Lạp cổ đại là chủ nhân của nhiều tác phẩm có vẻ đẹp cân đối, mẫu mực về hình thể và tỉ lệ, trong đó có một số tác phẩm còn lại đến ngày nay, như tượng Nữ thần chiến thắng, tượng thần Vệ Nữ ở Mi-lô (Milo), tượng Lực sĩ ném đĩa....

Một số câu chuyện về Hy Lạp cổ đại

Câu hỏi: Đọc thông tin và quan sát các hình 8, 9, em hãy:

• Cho biết lịch sử Thế vận hội O-lim-pic.

• Kể lại câu chuyện về thần Dớt.

Hướng dẫn chi tiết:

a, Lịch sử Thế vận hội Olympic

Thế vận hội Ô-lim-pic có nguồn gốc từ thời Hy Lạp cổ đại. Theo truyền thuyết, người sáng lập ra Thế vận hội là Hê-ra-clet (Heracles, con trai của thần Dớt), nhằm tôn vinh các vị thần.

Thế vận hội Ô-lim-pic cổ đại thường được tổ chức vào ngày thứ 10 của tuần trăng đầu trước ngày Hạ chí (22-6), kéo dài từ 5 đến 7 ngày. Lúc đầu chỉ có các cuộc thì chạy, sau đó Thế vận hội có thêm các môn thi khác như nhảy xa, ném đĩa, ném lao, đấu vật, đua ngựa.... Trong thời gian diễn ra Thế vận hội, các cuộc chiến tranh giữa các thành bang đều dừng lại để mọi người có thể an toàn đến tham dự và xem thì đầu.

b, Kể lại câu chuyện về thần Dớt

Theo thần thoại Hy Lạp, sau khi giành chiến thắng trước các thần khổng lồ Ti-tan (Titan), để nhường công cho các anh chị em ruột của mình, thần Dớt đã phân chia các công việc cho họ cai quản. Trong đó, có các công việc như cai quản biển cả, cai quản công việc đời sống hằng ngày...

Về phần mình, với tư cách là chủ nhân của sấm sét, thần Dớt giữ quyền cai quản Thương Giới, sắp đặt mọi việc trên thế gian. Trật tự được vĩnh viễn thiết lập trong vũ trụ với Đất là vị thần tối cao của toàn thể muôn loài.

LUYỆN TẬP

…