Giáo án và PPT Ngữ văn 9 kết nối Bài 4: Viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (truyện)

TIẾT: VIẾT: VIẾT BÀI VĂN PHÂN TÍCH MỘT TÁC PHẨM VĂN HỌC (TRUYỆN)

A. KHỞI ĐỘNG

GV hướng dẫn HS chia lớp thành 4 nhóm tham gia trò chơi Nhanh như chớp.

B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. Tri thức về kiểu bài

Nêu yêu cầu của bài văn nghị luận nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (truyện).

Sản phẩm dự kiến:

- Yêu cầu của bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm văn học (truyện): 

+ Giới thiệu khái quát tác phẩm truyện cần phân tích (nhan đề, tác giả, thể loại), nêu nhận xét chung về tác phẩm.

+ Làm rõ được nội dung chủ đề của tác phẩm.

+ Phân tích được những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm truyện (cốt truyện, nghệ thuật xây dựng nhân vật, ngôi kể, ngôn ngữ người kể chuyện, không gian, thời gian, chi tiết tiêu biểu,...) và hiệu quả thẩm mĩ của chúng; tập trung vào một số yếu tố nghệ thuật nổi bật của tác phẩm.

+ Triển khai hệ thống luận điểm chặt chẽ; sử dụng lí lẽ thuyết phục, bằng chứng xác đáng để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.

+ Khẳng định được ý nghĩa, giá trị của tác phẩm.

II. Phân tích bài viết tham khảo

Đọc VB tham khảo “Nốt nhạc trầm trên đỉnh non cao” trong SGK, chủ ý đến khung thông tin tương ứng. Trả lời câu hỏi phân tích VB 

Sản phẩm dự kiến:

C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP 

Câu 1: Yêu cầu đầu tiên khi viết bài văn nghị luận phân tích một tác phẩm truyện là gì?

A. Phân tích các nhân vật phụ trong tác phẩm.

B. Giới thiệu khái quát tác phẩm truyện cần phân tích và nêu nhận xét chung về tác phẩm.

C. So sánh tác phẩm với các tác phẩm khác cùng thể loại.

D. Tóm tắt nội dung của tác phẩm.

Câu 2: Trong phần thân bài của một bài văn nghị luận về tác phẩm truyện, yếu tố nào không phải là nội dung cần phân tích?

A. Phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm.

B. Phân tích những nét đặc sắc về hình thức nghệ thuật của tác phẩm.

C. Tạo dựng một cốt truyện mới dựa trên tác phẩm.

D. Cung cấp lí lẽ và bằng chứng để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.

Câu 3: Để phân tích hiệu quả thẩm mĩ của các yếu tố nghệ thuật trong một tác phẩm truyện, bạn cần dựa vào điều gì?

A. Đánh giá độ dài của tác phẩm.

B. Sử dụng lí lẽ thuyết phục và bằng chứng xác đáng.

C. So sánh tác phẩm với các bộ phim chuyển thể.

D. Đưa ra ý kiến cá nhân về tác giả

Câu 4: Khi phân tích nội dung chủ đề của tác phẩm truyện, yếu tố nào không cần chú trọng?

A. Những mâu thuẫn chính trong tác phẩm.

B. Tư tưởng và tình cảm của nhà văn.

C. Các chi tiết nhỏ không liên quan đến chủ đề chính.

D. Hiện thực đời sống mà tác phẩm phản ánh.

Câu 5: Để triển khai hệ thống luận điểm trong bài văn nghị luận, bạn cần dựa vào yếu tố nào?

A. Các thông tin về cuộc đời cá nhân của tác giả.

B. Sử dụng lí lẽ thuyết phục và bằng chứng xác đáng để làm sáng tỏ ý kiến nêu trong bài viết.

C. So sánh tác phẩm với các phiên bản chuyển thể của nó.

D. Tóm tắt tất cả các ý kiến về tác phẩm từ các nhà phê bình khác

Đáp án gợi ý:

D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG 

GV yêu cầu HS: Từ bài văn đã được đọc, chỉnh sửa và rút kinh nghiệm trên lớp, HS về nhà lựa chọn một trong hai nhiệm vụ:

(1) Sửa lại bài văn đã viết cho hoàn chỉnh và công bố.

(2) Chọn vấn đề khác để viết bài văn nghị luận mới và công bố.