Giáo án và PPT Ngữ văn 7 cánh diều Bài 1: Người đàn ông cô độc giữa rừng (Đoàn Giỏi)

VĂN BẢN 1: NGƯỜI ĐÀN ÔNG CÔ ĐỘC GIỮA RỪNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Quan sát video, chú ý hình ảnh người đàn ông sau và nêu cảm nhận ban đầu của em về người đàn ông trong ảnh qua đoạn video?

Bật video trích đoạn bộ phim “Đất rừng phương Nam"

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

I. TÌM HIỂU CHUNG

Hoạt động 1: Tìm hiểu nhân vật, bối cảnh

Chia nhóm cặp đôi

- Các cặp đôi trao đổi sản phẩm đã chuẩn bị cho nhau

để cùng nhau trao đổi về sơ đồ tư duy đã chuẩn bị từ ở nhà, có thể chỉnh sửa nếu cần thiết.

Tính cách nhân vật thường được thê hiện ở những phương diện nào?

Bối cảnh trong truyện là gì?

Nêu tác dụng của việc thay đổi ngôi kể trong tác phẩm tự sự?

Em hiểu thế nào là ngôn ngữ vùng miền?

Sản phẩm dự kiến:

1. Tính cách nhân vật, bối cảnh

* Tính cách nhân vật:

Thường được thể hiện qua hình dáng, cử chỉ, hành động, ngôn

ngữ, suy nghĩ của nhân vật; qua nhận xét của người kể chuyện và các nhân vật khác.

* Bối cảnh trong truyện thường chỉ hoàn cảnh xã hội của một thời kì lịch sử nói chung (bối cảnh lịch sử); thời gian và địa điểm, quang cảnh cụ thể xảy ra câu chuyện (bối cảnh riêng);...

2. Tác dụng của việc thay đổi ngôi kể

Một câu chuyện có thể linh hoạt thay đổi ngôi kể để việc kể được linh hoạt hơn...

3. Ngôn ngữ các vùng miền

- Tiếng Việt là ngôn ngữ quốc gia của Việt Nam, vừa có tính thống nhất cao, vừa có tính đa dạng. Tính đa dạng tiếng Việt thể hiện ở mặt ngữ âm và từ

vựng:

+ Về ngữ âm: một từ ngữ có thể được phát âm không giống nhau ở các vùng miền khác nhau.

+ Vê từ vựng: Các vùng miên khác nhau đều có từ ngữ mang tính địa phương.

Hoạt động 2: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm

GV đặt câu hỏi, yêu cầu HS thảo luận theo cặp:

Khái quát về tác giả và tác phẩm?

Sản phẩm dự kiến:

Đoàn Giỏi (1925–1989)

- Quê: Tiền Giang

Ông nổi tiếng với tiểu thuyết "Đất rừng phương Nam" viết

cho lứa tuổi thiếu nhi, được tái a bản rất nhiều lần và dịch ra nhiều tiếng nước ngoài.

Bối cảnh: là các tỉnh Tây Nam, vào năm 1945, sau khi thực dân Pháp trở lại xâm chiếm miền Nam.

Xuất xứ: tiểu thuyết “Đất rừng phương Nam".

Thể loại: tiểu thuyết

Nhân vật chính: Võ Tòng

Ngôi kể: ngôi thứ nhất và ngôi thứ 3 (có sự chuyển đổi ngôi kể)

Bố cục: 2 phần

+ Phần 1: Người đàn ông cô độc giữa rừng qua ngôi kể thứ nhất.

+ Phần 2: Người đàn ông cô độc giữa rừng qua ngôi kể thứ ba.

Hoạt động 3: Võ Tòng qua lời kể của ngôi kể thứ nhất

GV chia nhóm lớp giao nhiệm vụ:

Trình bày về những phương diện và chi tiết của Võ Tòng qua lời kể của ngôi kể thứ nhất?

Nêu nhận xét?

Sản phẩm dự kiến:

*Nơi ở:

- Trong một túp lều ở giữa rừng.

- Giữa lều đặt cái bếp cà ràng

- Sống cùng với con vượn bạc má

-> Nghệ thuật miêu tả giúp gợi lên một cuộc sống thiếu thốn

*Ngoại hình:

- Cởi trần

- Mặc chiếc quần kaki còn mới nhưng lâu không giặt

- Thắt xanh-tuya- rông Bên hông đeo lùng lăng một lưỡi lê nằm gọn trong vỏ sắt.

->Gợi hình ảnh về một người đàn ông mộc mạc, giản dị

Hoạt động 3: Võ Tòng qua lời kể của ngôi thứ ba

1. Chỉ ra dấu hiệu chuyển đổi ngôi kể của đoạn 3?

2. Vì sao người đàn ông sống cô độc trong rừng lại có tên gọi Võ Tòng?

3. Vì sao Võ Tòng lại đến ở một mình trong khu rừng?

4. Qua lời kể của ngôi thứ ba, em có nhận xét gì về nhân vật Võ Tòng?

Sản phẩm dự kiến: 

a. Nguồn gốc tên gọi “Võ Tòng”

Do giết hồ chúa trong rừng.

- Trên mặt có vết sẹo bởi cái tát của con hổ chúa trước khi chết.

b. Lai lịch của Võ Tòng.

Là một gã đàn ông hiền lành và vô cùng yêu vợ.

Từng có một gia đình (vợ gã là người đàn bà xinh đẹp).

Vì chiều vợ, đào măng cho vợ ăn khi vợ mang bầu nên bị tên địa chủ đánh vào đầu (đầu là nơi thờ phụng ông bà thì mày tới số rồi).

Vung dao chém vào mặt tên địa chủ.

NT: kể, tả, sử dụng ngôi kể thứ ba để tạo điểm nhìn khách quan.

Võ Tòng là một người đàn ông khỏe mạnh, tính tình ngay thẳng, gan dạ và rất tự trọng.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1. Qua ngôi kể thứ nhất, Võ Tòng hiện lên là một nhân vật như thế nào?

A. Là một người đàn ông hiền lành, thật thà.

B. Là một người cởi mở, hiếu khách.

C. Là một người chân thành, mộc mạc

D. Là một người mộc mạc, giản dị, chân thành, cởi mở và yêu nước, căm thù giặc

Câu 2. Qua ngôi kể thứ ba, Võ Tòng hiện lên là một nhân vật như thế nào?

A. Là một người đàn ông hiền lành, thật thà.

B. Là một người cởi mở, hiếu khách.

C. Là người đàn ông hiền lành, khỏe mạnh, tính tình bộc trực, có chí khí nhưng số phận lại vô cùng bất hạnh.

D. Là một người yêu nước, căm thù giặc

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: D

Câu 2: C

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Viết đoạn văn (5 – 7 câu) nêu cảm nhận của em về nhân vật Võ Tòng?

Câu 2: Sưu tầm những câu chuyện có cùng chủ đề?