Giáo án và PPT Hoá học 10 chân trời Bài 8: Quy tắc octet

BÀI 8. QUY TẮC OCTET

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đưa ra câu hỏi: Khi các nguyên tử kết hợp với nhau tạo thành phân tử theo một tỉ lệ xác định, yếu tố nào quyết định tỉ lệ số nguyên tử của mỗi nguyên tố trong phân tử đó?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Khái niệm liên kết hóa học 

GV dẫn dắt học sinh tìm hiểu:

• Em hãy nêu khái niệm liên kết hóa học.

• Nhắc lại khái niệm Electron hóa trị.

• Tìm hiểu về “cách biểu diễn electron hóa trị của một số nguyên tử”.

Sản phẩm dự kiến:

- Liên kết hóa học là sự kết hợp giữa các nguyên tử tạo thành phân tử hay tinh thể bền vững hơn.

- Electron hóa trị là các electron có khả năng tham gia tạo thành liên kết hóa học, chúng thường nằm ở lớp electron ngoài cùng và phân lớp sát ngoài cùng.

- Các electron hóa trị của nguyên tử một nguyên tố được quy ước biểu diễn bằng các dấu chấm đặt xung quanh kí hiệu nguyên tố. Mỗi dấu chấm đại diện cho một electron. 

Ví dụ: Oxygen có 6 electron hóa trị:

Cách biểu diễn:            

Carbon có 4 electron hóa trị:

Cách biểu diễn:       : C :

Bảng biểu diễn electron hóa trị của một số nguyên tử:

Nhóm	Nguyên tử	Biểu diễn nguyên tử với electron hóa trị
IA	K
IIA	Ca	Ca:
IIIA	Al
IVA	Si
VA	P
VIA	O
VIIA	Br
VIIIA	Ne

- Trả lời câu hỏi 1 sgk trang 49:

Nguyên tử fluorine có cấu hình [He]2s²2p⁵ và electron hóa trị được biểu diễn là: Khi nhận thêm 1 electron thì trở thành [He] 2s²2p⁶ là cấu hình của nguyên tử Ne.

- Trả lời câu hỏi 2 sgk trang 49:

Để giảm năng lượng, các nguyên tử kết hợp lại theo xu hướng đạt tới cấu hình bền vững của khí hiếm (theo quy tắc octet).

Hoạt động 2. Quy tắc octet

HS hoạt động cặp đôi trao đổi trả lời câu hỏi: 

• Nêu quy tắc octet

• Lấy ví dụ đề xuất cấu hình electron. 

• Dự đoán liên kết cộng hóa trị.

Sản phẩm dự kiến:

- Khi hình thành liên kết hóa học, nguyên tử có xu hướng nhường, nhận hoặc góp chung electron để đạt tới cấu hình electron bền vững của nguyên tử khí hiếm. => Quy tắc octet

- Trong phân tử Cl₂, nguyên tử Cl có 7 electron hóa trị, mỗi nguyên tử Cl cần thêm 1 electron để đạt cấu hình bão hòa theo quy tắc octet nên mỗi nguyên tử chlorine góp chung 1 electron.

- Trong phân tử NaCl, nguyên tử Na có 1 electron hóa trị, nguyên tử F có 7 electron hóa trị, nguyên tử Na nhường 1 electron hóa trị tạo thành các hạt mang điện tích dương, nguyên tử F nhân 1 electron tạo thành hạt mang điện tích âm. Các hạt này đều đạt octet và hút nhau bằng lực hút tĩnh điện.

- VD đề xuất cấu hình electron: 

 Br₂:

C₂H₆:

- Dự đoán: liên kết cộng hóa trị xảy ra khi cả các nguyên tố liên kết với nhau đều là nguyên tố nhận electron (phi kim). Liên kết ion xảy ra khi có các nguyên tố nhận electron kết hợp với nguyên tố cho electron (tức là nguyên tố kim loại điển hình liên kết với nguyên tố phi kim điển hình).

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Khi nguyên tử oxygen nhận thêm 2 electron thì ion tạo thành có cấu hình electron của nguyên tử nguyên tố nào?

A. Helium (He).

B. Neon (Ne).

C. Argon (Ar).

D. Krypton (Kr).

Câu 2: Nguyên tử nguyên tố nào sau đây có xu hướng đạt cấu hình electron bền vững của khí hiếm Argon khi tham gia hình thành liên kết hóa học?

A. Fluorine

B. Oxygen

C. Hydrogen

D. Chlorine

Câu 3: Khi hình thành liên kết hóa học trong phân tử Cl₂, mỗi nguyên tử Chlorine góp chung bao nhiêu electron theo quy tắc octet?

A. 1.

B. 2.

C. 3.

D. 4.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: D

Câu 3: A

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Mô tả sự hình thành ion của nguyên tử N (Z = 15) theo quy tắc octet.

Câu 2: Cấu hình electron của nguyên tử chứa bao nhiêu electron lớp ngoài cùng thì đạt cấu hình bền vững?

Câu 3: Nguyên tử X có điện tích hạt nhân là +11. Khi hình thành liên kết hóa học X có xu hướng gì?