Giáo án điện tử chuyên đề Công nghệ 12 Lâm nghiệp Thuỷ sản Cánh diều Bài 1: Vai trò của công nghệ sinh học trong lâm nghiệp

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

CHƠI TRÒ CHƠI “AI NHANH HƠN”

Luật chơi:

• Thực hiện trò chơi theo đội, nhóm.
• Mỗi đội được phát một viên phấn, lần lượt viết lên bảng câu trả lời.
• Đội nào viết được nhiều câu đúng và nhanh sẽ là đội chiến thắng.

Hãy nêu một số ví dụ về vai trò của công nghệ sinh học trong lâm nghiệp ở nước ta.

TRÒ CHƠI “AI NHANH AI ĐÚNG”

Vai trò

Vai trò

Tạo ra các giống cây trồng lâm nghiệp

Tạo ra các chế phẩm công nghệ sinh học mới

Giúp nâng cao chất lượng, hiệu quả kinh tế

PHẦN: CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP THUỶ SẢN

CHUYÊN ĐỀ 1: CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG LÂM NGHIỆP

VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ

SINH HỌC TRONG LÂM NGHIỆP

BÀI 1

NỘI DUNG BÀI HỌC

01

Khái niệm công nghệ sinh học trong lâm nghiệp

02

Vai trò của công nghệ sinh học trong lâm nghiệp

01

KHÁI NIỆM CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG LÂM NGHIỆP

Đọc thông tin trong SGK và thực hiện yêu cầu: Công nghệ sinh học trong lâm nghiệp là gì?

• Khái niệm: là việc ứng dụng các lĩnh vực công nghệ sinh học nhằm tạo ra các dòng và giống cây lâm nghiệp, chế phẩm sinh học,...
• Vai trò: giúp nâng cao năng suất và chất lượng lâm sản, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và bảo vệ môi trường.

Em hãy quan sát Hình 1.1 và trả lời câu hỏi sau: Nêu các ứng dụng của công nghệ sinh học trong lâm nghiệp.

Một số hướng ứng dụng chính

Ứng dụng công nghệ sinh học để chọn, tạo giống và nhân nhanh giống cây lâm nghiệp phục vụ trồng rừng.

Ứng dụng công nghệ sinh học để sản xuất các chế phẩm sinh học để chăm sóc và bảo vệ rừng.

02

VAI TRÒ CỦA CÔNG NGHỆ SINH HỌC TRONG LÂM NGHIỆP

THẢO LUẬN NHÓM

Nhóm 1

Tìm hiểu về vai trò của công nghệ sinh học trong chọn lọc giống cây lâm nghiệp và chẩn đoán bệnh cho cây lâm nghiệp.

Nhóm 2

Tìm hiểu về vai trò của công nghệ sinh học trong tạo giống cây lâm nghiệp.

Nhóm 3

Tìm hiểu về vai trò của công nghệ sinh học trong nhân giống và bảo tồn đa dạng sinh học rừng.

Nhóm 4

Tìm hiểu về vai trò của công nghệ sinh học trong tạo các sản phẩm phục vụ trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng và chế biến lâm sản.

Làm việc nhóm: Đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi:

• Câu 1. Công nghệ sinh học có vai trò như thế nào đối với lâm nghiệp?
• Câu 2. Nêu vai trò của công nghệ sinh học trong chọn lọc và tạo giống cây lâm nghiệp
• Câu 3. Nêu vai trò của nuôi cấy in vitro trong lâm nghiệp
• Câu 4. Hãy nêu vai trò của công nghệ sinh học trong bảo tồn đa dạng sinh học của rừng.
• Câu 5. Ứng dụng công nghệ sinh học có thể tạo ra các loại sản phẩm gì để trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng
• Câu 6. Hãy nêu vai trò của công nghệ sinh học trong chế biến lâm sản.

VAI TRÒ

• Công nghệ sinh học có vai trò quan trọng cho sự phát triển của lâm nghiệp tham gia hiệu quả và nhiều hoạt động ngành lâm nghiệp.

2.1. Chọn lọc giống cây lâm nghiệp

Sơ đồ chọn lọc giống dựa trên chỉ thị phân tử

• Ứng dụng các chỉ thị phân tử như SSR, SNP,…trong chọn lọc giống cây lâm nghiệp.
• Vai trò: chọn lọc được kiểu gene tốt, chính xác, hiệu quả với thời gian ngắn.

2.2. Tạo giống cây lâm nghiệp

Tạo ra các giống cây lâm nghiệp:

• Có khả năng trồng và thích ứng với điều kiện lập địa xấu.
• Có đặc tính mới như chịu mặn; chịu hạn, lạnh; tránh sâu bệnh, sinh trưởng tốt.
• Mang gene trội cho năng suất cao.

Ví dụ

• Tạo được dòng xoan ta chuyển gene mang gene GA20 sinh trưởng nhanh.

Cây đối chứng

Cây chuyển gene GA20

• Tạo được dòng xoan ta chuyển gene mang gene 4CL1 chất lượng gỗ tốt.

Cây chuyển gene 4CL1

Cây đối chứng

2.3. Nhân giống cây lâm nghiệp

• Giúp cung cấp nhanh cây giống với số lượng lớn, chất lượng tốt, đồng đều và sạch bệnh.
• Cây giống đồng đều dễ dàng áp dụng cơ giới hóa nâng cao hiệu quả kinh tế.
• Bảo tồn được giống cây quý hiếm.

Chăm sóc cây giống

Cây Lan kim tuyến

2.4. Bảo tồn đa dạng sinh học của rừng

• Làm cơ sở khoa học cho công tác bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gene sinh vật.
• Xây dựng cơ sở dữ liệu DNA mã vạch phục vụ cho công tác giám định và quản lí nguồn tài nguyên.
• Bảo tồn, lưu giữ và khôi phục những loài thực vật quý, hiếm.

Cây được nuôi cấy bằng phương pháp in vitro

2.5. Chẩn đoán bệnh cho cây lâm nghiệp

• Ứng dụng công nghệ gene trong sản xuất các bộ sinh phẩm (KIT)
• Giúp chẩn đoán nhanh, chính xác một số bênh hại cây rừng ở giai đoạn sớm, từ đó có biện pháp bảo vệ, phòng trừ bệnh hại hiệu quả.

Bộ KIT phát hiện sớm vi khuẩn Xylella fastidiosa gây bệnh cháy lá

2.6. Tạo các sản phẩm phục vụ trồng, chăm sóc, bảo vệ rừng

• Ứng dụng công nghệ vi sinh trong sản xuất các chế phẩm sinh học phục vụ trồng, chăm sóc và bảo vệ rừng:

Chế phẩm tăng cường độ mùn cho đất.

Thuốc bảo vệ thực vật sinh học, không làm hại vi sinh vật

Chế phẩm phân hủy vật liệu cháy dưới tán cây rừng.

Một số chế phẩm sinh học

Chế phẩm sinh học giúp xử lí chất thải hữu cơ

Chế phẩm sinh học giúp bảo vệ cây trồng khỏi bệnh hại

2.7. Chế biến lâm sản

--------------- Còn tiếp ---------------