Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 3: Viết văn bản nghị luận về một vấn đề của đời sống

VIẾT: VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN VỀ MỘT VẤN ĐỀ CỦA ĐỜI SỐNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời câu hỏi: Em hãy nêu cách hiểu của mình về các cụm từ: diễn dịch – quy nạp – song song – phối hợp

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1. Tìm hiểu chung

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu: 

• Luận đề là gì?

• Luận điểm là gì?

• Thế nào là bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong văn bản nghị luận. 

Sản phẩm dự kiến:

1. Luận đề và luận điểm trong văn nghị luận 

- Luận đề: là vấn đề chính được nêu ra để bàn luận trong văn bản nghị luận.

- Luận điểm: là những ý kiến thể hiện quan điểm của người viết về luận đề. 

Trong văn bản nghị luận, luận đề được thể hiện bằng luận điểm và làm sáng tỏ bằng lí lẽ, dẫn chứng. 

2. Bằng chứng khách quan và ý kiến, đánh giá chủ quan của người viết trong văn nghị luận

- Bằng chứng khách quan là những thông tin khách quan, có thể kiểm chứng được trong thực tế. 

- Ý kiến đánh giá chủ quan: là những nhận định, suy nghĩ, phán đoán theo góc nhìn chủ quan của người viết, thường ít có cơ sở kiểm chứng. Do vậy, để giảm tính chủ quan trong đánh giá, giúp ý kiến trở nên đáng tin cậy, người viết cần đưa ra được các bằng chứng khách quan. 

- Có thể phân biệt hai khái niệm này dựa vào bảng sau:

 Hoạt động 2. Hướng dẫn phân tích kiểu văn bản

GV đặt câu hỏi:

• Vấn đề được bàn luận trong bài viết là gì? Tác giả thể hiện thái độ đồng tình hay phản đối đối với vấn đề đó?

• Vẽ sơ đồ thể hiện luận đề, luận điểm, lí lẽ và bằng chứng trong bài viết.

• Nhận xét về sức thuyết phục của các lí lẽ, bằng chứng được tác giả nêu ra.

Sản phẩm dự kiến:

1. Vấn đề bàn luận và quan điểm của tác giả

- Vấn đề được bàn luận là tình yêu thiên nhiên và mong muốn bảo vệ thiên nhiên.

- Tác giả thể hiện sự đồng tình với vấn đề “hãy mến yêu và bảo vệ thiên nhiên”. 

2. Hệ thống luận đề, luận điểm, lý lẽ, bằng chứng trong văn bản

3. Nhận xét sức thuyết phục của lí lẽ, dẫn chứng trong văn bản

Các lí lẽ, bằng chứng phù hợp, dễ hiểu giúp người đọc xác định và hình dung rõ hơn vấn đề đang bàn luận và soi xét vào thực tế cuộc sống. 

…..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Trong văn nghị luận, luận đề là gì?

A. Những ý kiến thể hiện quan điểm của người viết về vấn đề chính.

B. Vấn đề chính được nêu ra để bàn luận trong văn bản.

C. Các bằng chứng khách quan được sử dụng để hỗ trợ luận điểm.

D. Các nhận định, suy nghĩ của người viết về một vấn đề.

Câu 2: Luận điểm trong văn nghị luận có vai trò gì?

A. Thể hiện quan điểm của người viết về luận đề.

B. Đưa ra bằng chứng khách quan để hỗ trợ luận đề.

C. Tóm tắt nội dung chính của văn bản nghị luận.

D. Đưa ra các ý kiến chủ quan của người viết về vấn đề.

Câu 3: Bằng chứng khách quan là gì?

A. Những thông tin có thể kiểm chứng được trong thực tế.

B. Các quan điểm cá nhân của người viết về một vấn đề.

C. Những dự đoán về tương lai không có cơ sở kiểm chứng.

D. Các ý kiến chủ quan và cảm nhận của người viết.

Câu 4: Ý kiến đánh giá chủ quan của người viết thường thể hiện qua các cụm từ nào?

A. “Theo nghiên cứu của…”, “Dựa trên số liệu…”

B. “Tôi cho rằng…”, “Tôi thấy…”

C. “Theo thống kê…”, “Dữ liệu cho thấy…”

D. “Dựa trên thực tế…”, “Có thể xác minh…”

Câu 5: Để giảm tính chủ quan trong văn nghị luận, người viết nên làm gì?

A. Sử dụng các ý kiến cá nhân và cảm nhận chủ quan nhiều hơn.

B. Cung cấp các bằng chứng khách quan để hỗ trợ quan điểm của mình.

C. Trình bày các dự đoán và suy nghĩ về vấn đề đang tranh cãi.

D. Chỉ sử dụng các quan điểm cá nhân mà không cần bằng chứng.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu hỏi: Viết một bài văn nghị luận khoảng 300-500 từ về một vấn đề của đời sống mà em quan tâm.