Giáo án và PPT Sinh học 10 chân trời Bài 27: Ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn

BÀI 27: ỨNG DỤNG VI SINH VẬT TRONG THỰC TIỄN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV đặt vấn đề theo nội dung gợi ý trong SGK: Để bảo quản rau, củ, quả dùng dần vào những tháng trái vụ hoặc khi thời tiết khắc nghiệt, người nông dân thường dùng biện pháp muối chua (len men lactic). Vì sao khi muối chua, thực phẩm không bị các vi sinh vật khác phân hủy và bảo quản được lâu hơn?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Tìm hiểu cơ sở khoa học của việc ứng dụng công nghệ vi sinh vật trong thực tiễn.

- GV tổ chức cho HS làm việc nhóm đôi, đọc thông tin SGK và bảng 27.1, yêu cầu HS trả lời câu hỏi 1,2 trang 130 SGK.

+ CH1. Hãy nêu các đặc điểm có lợi và gây hại của vi sinh vật đối với con người.

+ CH2. Trình bày cơ sở khoa học của việc ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn. 

Sản phẩm dự kiến:

CH1. 

- Đặc điểm có lợi:

+ Vi sinh vật có khả năng chuyển hóa mạnh, sinh sản nhanh nên sinh khối tăng nhanh. Đồng thời một số vi sinh vật có thể tổng hợp các chất cần thiết như các amino acid quý, protein đơn bào, chất kháng sinh sử dụng cho người và động vật, chất dinh dưỡng cho cây trồng. 

+ Vi sinh vật có khả năng phân giải chất hữu cơ dư thừa trong môi trường.

+ Vi sinh vật có thể gây độc hại cho các loại thiên địch gây hại mùa màng.

- Đặc điểm gây hại: 

+ Vi sinh vật gây ra nhiều bệnh cho con người, thực vật và động vật 

CH2.

HS trình bày bằng sơ đồ tư duy (file đính kèm phía dưới hoạt động)

Hoạt động 2: Một số ứng dụng vi sinh vật trong thực tiễn

- GV tổ chức cho HS làm việc theo trạm, gồm có 4 trạm học tập, mỗi HS phải tham gia đủ 4 trạm.

+ Trạm 1. Thành tựu trong nông nghiệp

+ Trạm 2. Thành tựu trong công nghiệp thực phẩm

+ Trạm 3. Thành tựu trong y học

+ Trạm 4. Thành tựu trong xử lý ô nhiễm môi trường

- GV yêu cầu HS trả lời câu LT1, LT2, tr.124 SGK: Hãy liệt kê các sản phẩm từ công nghệ vi sinh vật được sử dụng trong đời sống hàng ngày.

Sản phẩm dự kiến:

- HS thảo luận hoàn thành phiếu học tập (đính kèm phía dưới)

Trả lời:

LT1. 

- Tên một số loại thuốc kháng sinh được sản xuất từ vi sinh vật: penicillin, tetracyclin, ampicillin, …

- Tên một số loại thuốc trừ sâu sinh học: Firibiotox P, Firibiotox C, Ometar, Biovip, TriB1. 

LT2. Giải thích: Khi lên men, vi khuẩn lactic chuyển hóa đường có trong sữa thành acid lactic, làm giảm độ pH trong dịch sữa. Do đó, protein trong sữa kết tủa lại, chuyển sang dạng đông đặc.

….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Tại sao vi khuẩn Bacillus thuringiensis được sử dụng để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học?

A. Vì vi khuẩn Bacillus thuringiensis có khả năng sinh ra độc tố để tiêu diệt côn trùng

B. Vì vi khuẩn Bacillus thuringiensis có khả năngkí sinh và làm chết côn trùng

C. Vì vi khuẩn Bacillus thuringiensis có khả năngức chế sự sinh sản của côn trùng

D. Vì vi khuẩn Bacillus thuringiensis có khả năngức chế sự di chuyển của côn trùng

Câu 2: Xử lí nước thải bằng phương pháp sinh học chủ yếu dựa vào

A. vi khuẩn tự dưỡng kí sinh và vi khuẩn nitrat hóa

B. vi khuẩn tự dưỡng cộng sinh và vi khuẩn phản nitrat hóa

C. vi khuẩn dị dưỡng hoại sinh và vi khuẩn nitrat hóa

D. vi khuẩn dị dưỡng kí sinh và vi khuẩn phản nitrat hóa

Câu 3: Trong sản xuất tương, nấm mốc Aspergillus oryzae có vai trò

A. tiết acid lactic để làm đông tụ tinh bột và protein trong đậu tương.

B. tiết độc tố để ức chế sự phát triển của vi sinh vật gây thối hỏng tương.

C. tiết enzyme ngoại bào thủy phân tinh bột và protein trong đậu tương.

D. tiết chất kháng sinh để ức chế sự phát triển của vi sinh vật gây thối hỏng tương

Câu 4: Vi sinh vật nào sau đây được ứng dụng để sản xuất phomat?

A. Lactococcus lactis.

B. Aspergillus oryzae.

C. Bacillus thuringiensis.

D. Saccharomyces cerevisiae.

Câu 5: Cơ sở khoa học của ứng dụng sử dụng vi sinh vật để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học là

A. khả năng tự tổng hợp các chất cần thiết của vi sinh vật.

B. khả năng tiết enzyme ngoại bào để phân giải các chất của vi sinh vật.

C. khả năng tạo ra các chất độc hại cho côn trùng gây hại của vi sinh vật.

D. khả năng chuyển hóa các chất dinh dưỡng cho cây trồng của vi sinh vật

 Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Những vi sinh vật nào được ứng dụng trong nông nghiệp? Vi sinh vật được ứng dụng trong nông nghiệp như thế nào?

Câu 2: Các sự cố tràn dầu được xử lí bằng phương pháp sinh học như thế nào?