Giáo án và PPT Tiếng Việt 3 cánh diều Bài 4: Ngưỡng cửa, Từ có nghĩa giống nhau, Ôn chữ viết hoa E Ê, Trao đổi Nhận và gọi điện thoại

BÀI 4: MÁI ẤM GIA ĐÌNH

BÀI ĐỌC 1: NGƯỠNG CỬA

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV hướng dẫn HS quan sát tranh minh họa bài đọc và cho biết: Bức tranh vẽ về điều gì? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

- GV đọc mẫu cho HS bài thơ Ngưỡng cửa: 

+ Giọng nhẹ nhàng, tình cảm.

+ Nhấn giọng, gây ấn tượng với những từ ngữ gợi tả, từ ngữ chỉ hành động: tấm bé, đi men, cũng vội, cũng vui.

+ Đọc chậm rãi ở câu cuối. 

+ Biết ngắt nhịp đúng giữa các dòng thơ; nghỉ hơi đúng giữa các dòng thơ và giữa các khổ thơ.

- GV cùng HS giải nghĩa một số từ ngữ khó:

+ Ngưỡng cửa: thanh lưới của khung cửa ra vào, thường chỉ có ở nhà gỗ, nhà tranh. 

+ Dắt vòng đi men: Bố mẹ, ông bà hoặc anh chị cho bé bám vào tay để men theo tập đi. 

Hoạt động 2: Đọc hiểu

- GV mời 4 HS tiếp nối nhau đọc to, rõ ràng 4 câu hỏi:

+ Khổ thơ 1 gợi lại kỉ niệm gì về ngưỡng cửa?

+ Những hình ảnh nào trong bài thơ nói lên nỗi vất vả của bố mẹ?

+ Hình ảnh nào trong bài thơ thể hiện niềm vui bạn bè gần với ngưỡng cửa?

+ Em hiểu “con đường xa tắp” ở khổ thơ 3 là gì? Chọn ý đúng:

a) Đường đến trường học.

b) Đường đến nhà bạn bè.

c) Đường đến tương lai. 

Sản phẩm dự kiến:

(1) HS 1: Khổ thơ 1 gợi lại kỉ niệm gì về ngưỡng cửa?

HS 2: Khổ thơ 1 gợi lại những kỉ niệm quen thuộc với mỗi người từ khi còn bé, khi mà bà, mẹ còn dắt cho mình tập đi bên ngưỡng cửa. 

(2) HS 2:  Những hình ảnh nào trong bài thơ nói lên nỗi vất vả của bố mẹ?

HS 1: Hình ảnh bố mẹ lúc nào cũng tất bật (ở khổ thơ 2); hình ảnh đêm khuya, khi mọi người đã ngủ, mẹ ngồi cặm cụi làm việc (ở khô thơ 4). 

(3) HS 1:  Hình ảnh nào trong bài thơ thể hiện niềm vui bạn bè gần với ngưỡng cửa?

HS 2: Hình ảnh “Nơi bạn bè chạy tới/ Thường lúc nào cũng vui”.

(4) HS 2:  Bạn hiểu “con đường xa tắp” ở khổ thơ 3 là gì?

HS 1: Đáp án c (con đường xa tắp là tương lai của bạn nhỏ). 

=> Ngưỡng cửa gắn bó với mỗi người từ tấm bé, chứng kiến mọi vui buồn của mỗi người. Tác giả bài thơ rất yêu quý ngưỡng cửa nhà mình. 

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Yêu cầu: GV chiếu bài tập trắc nghiệm, thực hiện nhanh các bài được giao để tìm ra đáp án đúng nhất.

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: Ai là tác giả của bài thơ “Ngưỡng cửa”?

A. Vũ Quần Phương                              B. Lương Ngọc An

C. Hoàng Ngọc Phách                             D. Vũ Đình Liên

Câu 2: Từ “ngưỡng cửa” hiểu theo nghĩa ban đầu là gì?

A. Cái ngưỡng ở cửa.                               B. Thanh dưới của khung cửa ra vào.

C. Thời kì thịnh thế                                    D. Tất cả các phương án trên.

Câu 3: “Nơi ấy” trong bài thơ chỉ cái gì?

A. Gia đình            B. Tổ ẩm               C. Nhà                  D. Ngưỡng cửa

Câu 4: Câu nào sau đây nói đúng về mẹ của tác giả qua khổ cuối?

A. Mẹ cầm cầm đèn đi ra sân ngắm trăng.

B. Mẹ ở ngoài sân để trông cho tác giả ngủ.

C. Mẹ vẫn có công việc trong đêm khuya.

D. Tất cả các phương án trên đều sai.

Câu 5: Từ “ngưỡng cửa” có nghĩa là gì nếu hiểu theo nghĩa chuyển?

A. Bước vào một hành trình mới                B. Lúc kết thúc của một quá trình

C. Ngôi nhà                                               D. Cánh cửa

BÀI VIẾT 1: ÔN VIẾT CHỮ HOA E, Ê

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV trình chiếu cho HS quan sát một số hình ảnh và yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Theo em, những hình ảnh này nói đến dân tộc nào ở đất nước Việt.

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Luyện viết trên bảng con

Nhiệm vụ 1: Luyện viết chữ hoa

- GV trình chiếu các mẫu chữ viết hoa E, Ê trên bảng lớp cho HS quan sát. 

- GV gợi ý, hướng dẫn cho HS nhận xét, củng cố những điều cần lưu ý khi viết:

+ Chữ E cao mấy ô li, rộng mấy ô li?

+ Chữ Ê có gì giống, có gì khác chữ E hoa?

Sản phẩm dự kiến:

+ Chữ viết hoa E: cao 5 li, rộng 3,5 li, kết hợp của 3 nét cơ bản: 1 nét cong dưới, 2 nét cong trái nối liền nhau tạo thành vòng xoắn nhỏ giữa thân chữ.

+ Chữ viết hoa Ê: viết như chữ E và thêm dấu mũ trên đầu. 

=> Đặt bút tại giao điểm của đường kẻ ngang 6 và đường kẻ dọc 3, viết nét cong dưới rồi chuyển hướng viết 2 nét cong trái tạo vòng xoắn to ở đầu chữ và vòng xoắn nhỏ ở thân chữ, phần cuối nét cong trái thứ 2 lượn trên đường kẻ 3, lượn xuống dừng bút ở đường kẻ 2.

Nhiệm vụ 2: Luyện viết từ, câu ứng dụng

* Viết tên riêng

- GV hướng dẫn và yêu cầu HS đọc tên riêng: Ê-đê.

- GV giới thiệu cho HS: Ê-đê là một dân tộc có số dân đông thứ 12 trong tổng số 54 dân tộc anh em ở Việt Nam. Người Ê-đê sống chủ yếu ở miền Trung và khu vực Tây Nguyên, với nhiều nét văn hóa độc đáo. 

* Viết câu ứng dụng

- GV trình chiếu (viết) câu ứng dụng trên bảng lớp và yêu cầu HS đọc câu ứng dụng: Em thuận anh hòa là nhà có phúc

=> Câu tục ngữ khuyên anh em phải biết thương yêu, đoàn kết với nhau, gia đình có anh em hòa thuận là gia đình hạnh phúc. 

Hoạt động 2: Luyện viết trong vở Luyện viết 3

- GV nêu yêu cầu viết cho HS: Các dòng chữ hoa, tên riêng, câu ứng dụng.

LUYỆN NÓI VÀ NGHE

TRAO ĐỔI: NHẬN VÀ GỌI ĐIỆN THOẠI

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

+ Các em thường sử dụng điện thoại để nghe và gọi trong những trường hợp nào?

+ Em có nghe, gọi điện thoại lịch sự, đúng cách không? 

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc và trả lời câu hỏi

- GV mời đại diện 2-3 HS tiếp nối nhau đọc bài Điện thoại. 

- GV mời 2 HS đọc nối tiếp, to, rõ ràng trước lớp 2 câu hỏi:

a) Vì sao Tuấn phải xưng tên khi nhấc ống nghe lên? Chọn ý đúng:

+ Vì Tuấn chưa biết ai gọi điện cho mình.

+ Vì Tuấn chưa biết người gọi điện thoại muốn nói chuyện gì.

+ Vì Tuấn dùng điện thoại chung, cần cho người gọi biết mình là ai. 

b) Cách nói chuyện điện thoại có điểm gì khác nói chuyện bình thường?

+ Nói năng lễ phép.

+ Nói ngắn gọn.

+ Nói thật to. 

Sản phẩm dự kiến:

+ Tuấn phải xưng tên khi nhấc ống nghe lên vì Tuấn dùng điện thoại chung, cần cho người gọi biết mình là ai. 

+ Cách nói chuyện điện thoại có điểm khác cách nói chuyện bình thường là nói ngắn gọn. 

=> Sự giống nhau giữa cách nói chuyện trên điện thoại và cách nói chuyện bình thường là:  + Nói năng lễ phép.

+ Không nói to (vì nói to có thể làm người nghe chói tai, làm phiền người xung quanh, làm cho người xung quanh nghe được cả một số trao đổi riêng giữa người nói và người nghe). 

Hoạt động 2: Thực hành gọi điện thoại

- GV mời đại diện một HS đọc to, rõ ràng trước lớp yêu cầu bài tập: Cùng bạn đóng vai gọi điện thoại hỏi thăm hoặc chúc mừng một người thân.

- GV lưu ý HS thực hiện các gợi ý: 

+ Nhấn số để gọi cho người thân.

+ Nói lời hỏi thăm hoặc chúc mừng người thân.

+ Nói lời đáp của người thân. Tiếp tục duy trì cuộc trò chuyện.