Giáo án và PPT Ngữ văn 8 chân trời Bài 9: Nghe và nắm bắt nội dung chính đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại nội dung đó

NÓI VÀ NGHE 

NGHE VÀ NẮM BẮT NỘI DUNG CHÍNH ĐÃ TRAO ĐỔI, THẢO LUẬN VÀ TRÌNH BÀY LẠI NỘI DUNG ĐÓ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

 - GV chiếu tình huống: Em được thay mặt lớp tham gia trao đổi, thảo luận về một vấn đề lịch sử, xã hội: Ý nghĩa của việc hiểu biết tri thức lịch sử, địa lí địa phương

- Giả sử sau khi tham gia xong, em phải trình bày nội dung chính của buổi thảo luận cho cả lớp nghe thì em sẽ thực hiện như thế nào?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Các bước thực hiện

GV đặt câu hỏi yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Em hãy nêu các bước nghe và nắm bắt nội dung chính đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại nội dung đó.

Sản phẩm dự kiến:

1. Chuẩn bị nghe

- Tìm hiểu kĩ về đề tài thảo luận, trao đổi của nhóm. 

- Liệt kê những gì em đã biết và muốn biết thêm về đề tài này

-  Chuẩn bị bút, giấy để ghi chép.

 2. Tóm tắt nội dung chính

- Tập trung lắng nghe nội dung trao đổi giữa các thành viên trong nhóm

- Tránh ngắt lời người nói

- Tìm kiếm những dấu hiệu ngôn ngữ để nắm bắt nội dung chính của người nói.

- Quan sát nét mặt, cử chỉ, ánh măt, lắng nghe giọng điệu của người nói để hiểu quan điểm của họ về vấn đề đang trao đổi.

- Ghi ngắn gọn những vấn đề có nhiều ý kiến trao đổi, những vấn đề nhóm đã hoặc chưa thống nhất bằng từ khóa, cụm từ, kí hiệu…

- Ghi tóm tắt ý kiến/ quan điểm cá nhân, những vấn đề cần trao đổi thêm với nhóm.

3. Xác định lại

- Xác định lại với các thành viên trong nhóm về nội dung đã tóm tắt, ghi chép và điều chỉnh.

- Xác định rõ mục đích, người nghe, không gian và thời gian trình bày lại nội dung của cuộc trao đổi, thảo luận.

- Đọc lại, sắp xếp các nội dung đã ghi chép theo một trình tự hợp lí để thuận tiện cho việc trình bày và phản ánh chính xác, đầy đủ nội dung cốt lõi, mối tương quan giữa các ý kiến của cuộc trao đổi, thảo luận.

Hoạt động 2: Thực hành nghe và tóm tắt

GV đặt câu hỏi: Em hãy nêu các bước thực hành nghe và tóm tắt nội dung chính đã trao đổi, thảo luận và trình bày lại nội dung đó.

Sản phẩm dự kiến:

a. Chuẩn bị nội dung

Ý nghĩa, vai trò của tri thức lịch sử đối với cuộc sống:

- Để hiểu biết hiện tại, dự đoán và có niềm tin vào tương lai, con người phải tìm hiểu về quá khứ. Vì hiện tại luôn kế thừa và được xây dựng trên nền tảng của những gì quá khứ để lại.

- Lịch sử cung cấp cho con người những thông tin hữu ích về quá khứ của chính con người và xã hội loài người. Nhờ đó, con người biết được về nguồn gốc, tổ tiên của bản thân, gia đình, dòng họ, dân tộc và toàn nhân loại.

- Với mỗi cộng đồng, dân tộc, hiểu biết về lịch sử là một trong những yếu tố cốt lõi tạo nên ý thức dân tộc và bản sắc văn hóa, cộng đồng của dân tộc đó.

Ví dụ cụ thể: Để nắm được rõ và có hiểu biết về ngôi trường THPT mà em đang học, em cần tìm hiểu về lịch sử ngôi trường thông qua website của trường, tham quan phòng truyền thống, tìm hiểu qua tập san, thầy cô giáo và bạn bè,...

b. Thực hành tóm tắt

Tóm tắt bằng bảng hoặc sơ đồ, từ khóa…

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Tại sao việc chuẩn bị trước khi nghe một buổi thảo luận, trao đổi lại quan trọng?

A. Giúp hiểu rõ hơn về đề tài

B. Giúp tránh việc phải ghi chép

C. Giúp nói nhiều hơn trong buổi thảo luận

D. Giúp ngắt lời người khác hiệu quả hơn

Câu 2: Trong quá trình nghe, điều nào sau đây KHÔNG nên làm?

A. Ghi chép ngắn gọn bằng từ khóa

B. Quan sát nét mặt và cử chỉ của người nói

C. Ngắt lời người khác để đưa ra ý kiến

D. Tìm kiếm dấu hiệu ngôn ngữ để nắm bắt nội dung chính

Câu 3: Việc xác định lại nội dung đã ghi chép với các thành viên trong nhóm giúp ích cho điều gì?

A. Trình bày nội dung một cách chính xác và đầy đủ

B. Tránh việc phải sửa đổi nội dung đã ghi

C. Đảm bảo không cần sắp xếp lại nội dung

D. Tăng cường tranh luận trong nhóm

Câu 4: Tri thức lịch sử có vai trò gì đối với cuộc sống con người?

A. Chỉ để biết về quá khứ mà không liên quan đến hiện tại

B. Để hiểu rõ hơn về hiện tại và dự đoán tương lai

C. Giúp người ta sống mà không cần phải lo lắng về tương lai

D. Chỉ liên quan đến tổ tiên của một dân tộc cụ thể

Câu 5: Ví dụ nào sau đây là cách đúng để tìm hiểu về lịch sử ngôi trường THPT của em?

A. Tham quan phòng truyền thống của trường

B. Đọc truyện tranh về trường

C. Hỏi những người không liên quan về trường

D. Tham gia các hoạt động ngoại khóa mà không cần tìm hiểu thêm

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Em hãy trình bày ý kiến của em về ý nghĩa của việc hiểu biết tri thức lịch sử, địa lí địa phương.

Câu 2: Em hãy trình bày ý kiến của em về cách ứng xử với những công trình văn hóa, lịch sử,…