Giáo án và PPT Ngữ văn 7 kết nối Bài 6: Đẽo cày giữa đường (Ngụ ngôn Việt Nam)

VĂN BẢN 1: ĐẼO CÀY GIỮA ĐƯỜNG

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV yêu cầu HS thảo luận và trả lời: Kể một câu chuyện em được học (nghe) hoặc một sự việc em chứng kiến (tham gia) đã để lại cho em bài học sâu sắc. Bài học em rút ra được từ câu chuyện hoặc sự việc đó là gì?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1:  Tìm hiểu giới thiệu bài học

GV đặt câu hỏi hướng dẫn học sinh tìm hiểu:

Em hãy đọc phần Giới thiệu bài học, khái quát chủ đề Bài học cuộc sống.

Em hãy cho biết thể loại được nêu trong văn bản thứ hai là gì?

Sản phẩm dự kiến:

- Chủ đề bài 6: là việc học suốt đời nhờ những nguồn “tài liệu” vô tận như ở nhà trường, trong cuộc sống, những chuyến đi, những người từng trải, hiểu biết, cuốn sách, bộ phim,… 

- Thể loại: truyện ngụ ngôn, tục ngữ

Hoạt động 2: Khám phá Tri thức ngữ văn

GV đưa ra câu hỏi: Em hãy đọc phần Tri thức ngữ văn và hãy nêu đặc điểm của truyện ngụ ngôn và tục ngữ vào bảng sau:

Sản phẩm dự kiến:

Hoạt động 3: Đọc văn bản

HS cùng thảo luận và trả lời câu hỏi: Xác định thể loại, chia bố cục văn bản. Em hãy nêu vài nét về tác giả, tác phẩm.

Sản phẩm dự kiến:

1. Đọc văn bản

- Thể loại: Truyện ngụ ngôn 

- Bố cục: 4 phần

+ Phần 1: Từ đầu … đẽo cày mà bán: Gia cảnh người thợ mộc ngày trước

+ Phần 2: Tiếp … thường bày ra bán: Hành động của người thợ mộc khi nhận được lời khuyên của mọi người.

+ Phần 3: Tiếp … đới nhà ma sạch: Gia cảnh người thợ mộc ngày nay.

+ Phần 4: Còn lại: Bài học người thơ mộc rút ra và ý nghĩa của câu thành ngữ Đẽo cày giữa đường. 

2. Tác giả

- Tên: Ôn Như Nguyễn Văn Ngọc

- Năm sinh – năm mất: 1890 - 1942

- Quê quán: Hải Dương

- Thể loại sáng tác: truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, tục ngữ. Ngoài ra ông còn biên soạn sách, viết báo,...

- Tác phẩm tiêu biểu Truyện cổ nước Nam (1934), Tục ngữ phong dao (1928), Đào nương ca (1932), Câu đối (1931),… 

3. Tác phẩm

- Trích Truyện cổ nước Nam, tập I, Thăng Long, 1958, tr. 101-102.

……………………………………..

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1. Trong "Đẽo cày giữa đường", vì sao người thợ mộc lại phải chịu hậu quả: “Vốn liếng đi đời nhà ma."?

A. Lắng nghe và tập trung làm việc tiếp

B. Nghe theo những lời góp ý của người đi đường mà không xem xét tình hình thực tế.

C. Học hỏi và lựa chọn góp ý đúng để làm

D. Vì nghèo sẵn rồi

Câu 2. Trong "Đẽo cày giữa đường, người thợ đã xử lí ra sao?

A. Nhanh chóng làm theo lời khuyên của người khác

B. Lắng nghe và mặc kệ không quan tâm

C. Học hỏi và lựa chọn góp ý đúng để làm

D. Ghi lại sau này xem

Câu 3: Tính chất nổi bật của truyện ngụ ngôn là gì?

A. Ẩn dụ đầy kịch tính

B. Giáo dục con người

C. Tố cáo xã hội

D. Cải tạo con người và xã hội

Câu 4: Truyện Đẽo cày giữa đường thuộc thể loại nào?

A. Truyện ngụ ngôn.

B. Truyện cười.

C. Truyện cổ tích.

D. Truyện truyền thuyết.

Câu 5: Mục đích chủ yếu của truyện ngụ ngôn là gì?

A. Kể chuyện

B. Thể hiện cảm xúc

C. Gửi gắm ý tưởng, bài học

D. Truyền đạt kinh nghiệm

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành bài tập sau:

Câu 1. Viết đoạn văn (5 – 7 câu) có sử dụng thành ngữ đẽo cày giữa đường.