Nội dung chính Vật lí 12 kết nối Bài 19: Điện từ trường. Mô hình sóng điện từ

BÀI 19: ĐIỆN TỪ TRƯỜNG. MÔ HÌNH SÓNG ĐIỆN TỪ

I. LIÊN HỆ GIỮA ĐIỆN TRƯỜNG BIẾN THIÊN VÀ TỪ TRƯỜNG BIẾN THIÊN

1. Từ trường biến thiên và điện trường xoáy

- Từ thông qua ống dây kín biến thiên thì trong ống dây xuất hiện dòng điện cảm ứng. Sự xuất hiện của dòng điện cảm ứng chứng tỏ trong dây dẫn đã xuất hiện một điện trường, có chiều là chiều của dòng điện cảm ứng; đường sức của điện trường này là các đường cong kín. Điện trường có tính chất này là điện trường xoáy.

- Trong vùng không gian có từ trường biến thiên theo thời gian thì trong vùng đó xuất hiện một điện trường xoáy.

2. Điện trường biến thiên và từ trường

- Thí nghiệm với dòng điện xoay chiều qua tụ điện cho thấy điện trường biến thiên theo thời gian và làm xuất hiện từ trường.

3. Điện từ trường

- Từ trường biến thiên theo thời gian sinh ra trong không gian xung quanh một điện trường biến thiên theo thời gian; ngược lại, điện trường biến thiên theo thời gian cũng sinh ra một từ trường biến thiên theo thời gian trong không gian xung quanh.

II. MÔ HÌNH SÓNG ĐIỆN TỪ

1. Sự tạo thành sóng điện từ

- Sóng điện từ được hình thành do điện từ trường lan truyền trong không gian.

2. Sự lan truyền sóng điện từ

- Sóng điện từ là quá trình lan truyền điện từ trường trong không gian. 

- Sóng điện từ truyền được trong mọi môi trường vật chất, kể cả trong chân không. 

- Tốc độ lẫn truyền sóng điện từ trong chân không bằng tốc độ ánh sáng. 

- Sóng điện từ là sóng ngang. Tại mỗi điểm trong quá trình truyền sóng, các véctơ và luôn vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng. 

- Bước sóng của sóng điện từ trong chân không là λ = cT (c là tốc độ ánh sáng trong chân không, T là chu kì của dao động điện từ).