Giáo án KHTN 8 cánh diều Bài Mở đầu: Làm quen với bộ dụng cụ, thiết bị thực hành môn Khoa học tự nhiên 8

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

* Tìm hiểu về một số dụng cụ thí nghiệm

- GV hướng dẫn HS thảo luận theo nhóm, mỗi nhóm thực hiện các nhiệm vụ sau:

+ Nhóm 1: Tìm hiểu về dụng cụ đo thể tích

+ Nhóm 2: Tìm hiểu về dụng cụ đựng hóa chất

+ Nhóm 3: Tìm hiểu về dụng cụ đun nóng

+ Nhóm 4: Tìm hiểu về dụng cụ lấy hóa chất, khuấy trộn hóa chất; dụng cụ giữ cố định và để ống nghiệm.

- GV cho HS quan sát các Hình 2 – 6 trong SGK trang 5 – 6, thảo luận và trả lời các câu hỏi theo nhóm dụng cụ của nhóm mình:

+ Kể tên dụng cụ

+ Nêu công dụng của dụng cụ

+ Cách sử dụng các dụng cụ

+ Lưu ý khi sử dụng (nếu có)

Hình 2. Vị trí đặt mắt khi đọc chỉ số thể tích chất lỏng

Hình 3. Một số dụng cụ đựng hóa chất

Hình 4. Một số dụng cụ dùng để đun nóng

Hình 5. Một số dụng cụ lấy hóa chất, khuấy và trộn hóa chất

Hình 6. Dụng cụ giữ cố định và để ống nghiệm

- GV cho HS thảo luận trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 6:

Vì sao không nên kẹp ống nghiệm ở vị trí quá cao hoặc quá thấp?

* Tìm hiểu về một số hóa chất thí nghiệm

- GV cho HS thảo luận tìm hiểu mục I.2 SGK trang 7, tìm hiểu về một số hóa chất thí nghiệm, thực hiện các nhiệm vụ: 

+ Phân loại và nêu tên một số hóa chất thường dùng (hóa chất rắn, lỏng, nguy hiểm và dễ cháy)

+ Trình bày thao tác lấy hóa chất dạng bột, dạng miếng, thao tác cho hóa chất lỏng vào ống nghiệm và lưu ý khi lấy hóa chất. 

+ Trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 8: Vì sao phải hơ nóng đều ống nghiệm khi đun hóa chất?

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thảo luận thực hiện nhiệm vụ, trả lời Câu hỏi 1, 2 SGK trang 6, 8. 

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện HS trình bày kết quả thảo luận, câu trả lời cho Câu hỏi 1, 2 SGK trang 6, 8.

- GV mời đại diện nhóm khác khác nhận xét, bổ sung. 

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, chuẩn kiến thức về một số dụng cụ và hóa chất trong môn khoa học tự nhiên 8. 

I. Một số dụng cụ và hóa chất trong môn khoa học tự nhiên 8. 

Dụng cụ đo thể tích

- Dụng cụ đo thể tích: ống đong, cốc chia vạch,... 

- Công dụng: đo thể tích chất lỏng

- Cách sử dụng: rót chất lỏng đến gần vạch cần lấy, dùng ống hút nhỏ giọt thêm chất lỏng đến vạch cần đong.  

- Lưu ý:

+ Đặt dụng cụ đo thẳng đứng

+ Đặt tầm mắt ngang bằng với phần đáy lõm của dung dịch và dóng đến vạch chỉ số. 

Dụng cụ đựng hóa chất

- Công dụng: đựng hóa chất 

- Cách sử dụng: cho hóa chất vào lọ và đậy nút lại.

- Lưu ý: Sau khi lấy hóa chất xong phải đậy nút lại ngay 

Dụng cụ để đun nóng

- Đèn cồn: dùng để đun nóng.

+ Cách sử dụng: bỏ nắp rồi châm lửa để dùng. Đậy nắp để tắt đèn. 

+ Lưu ý: không được thổi để tắt đèn.

- Bát sứ: đựng khi trộn các hóa chất rắn hoặc nung chất ở nhiệt độ cao,...

Cách sử dụng: đun bát sứ trên ngọn lửa hoặc đốt các chất trong bát sứ.

- Lưới thép: lót dưới đáy cốc khi đun nóng dung dịch dưới đèn cồn. 

- Kiềng đun: cố định dụng cụ có chứa hóa chất để đun nóng

Cách sử dụng: đặt lưới thép lên kiềng, dụng cụ trên lưới thép, rồi châm lửa đèn cồn và đặt giữa các chân kiềng.     

Dụng cụ lấy hóa chất, khuấy và trộn hóa chất

- Thìa thủy tinh: lấy lượng nhỏ chất rắn dạng bột vào dụng cụ thí nghiệm

- Đũa thủy tinh: khuấy khi hòa tan chất rắn hoặc pha trộn dung dịch

Cách sử dụng: Khuấy nhẹ theo chiều kim đồng hồ, tránh va mạnh. 

Dụng cụ để cố định và để ống nghiệm

- Bộ giá thí nghiệm: lắp dụng cụ thí nghiệm

Lưu ý: khi kẹp, chỉ kẹp ống nghiệm

- Giá để ống nghiệm: đặt các ống nghiệm.   

Trả lời Câu hỏi 1 SGK trang 6:

- Không nên kẹp ống nghiệm quá cao để dễ dàng thao tác thí nghiệm

- Không nên kẹp ống nghiệm quá thấp để tránh tuột, rơi ống nghiệm. 

2. Một số hóa chất thí nghiệm

Một số hóa chất thường dùng

- Hóa chất rắn: Zn, Cu, Fe, S, C, CaCO₃, NaCl,...

- Hóa chất lỏng: dung dịch Ca(OH)₂, BaCl₂, CuSO₄,...

- Hóa chất nguy hiểm: HCl, H₂SO₄,...

- Hóa chất dễ cháy, nổ: cồn, H₂,...

- Lưu ý: chỉ sử dụng hóa chất có nhãn mác ghi đầy đủ: tên hóa chất, công thức,...

Thao tác lấy hóa chất

- Chất rắn dạng bột: dùng thìa xúc hóa chất

- Chất rắn dạng miếng: dùng kẹp gắp hóa chất cho trượt nhẹ nhàng theo thành ống nghiệm

- Khi cho hóa chất lỏng vào ống nghiệm: Dùng ống hút nhỏ giọt.

- Lưu ý: 

+ Hơ nóng đều ống nghiệm rồi đun trực tiếp nơi có hóa chất. 

+ Đun chất lỏng cần để nghiêng ống nghiệm 60^o, hướng phía không người. 

Trả lời Câu hỏi 2 SGK trang 8:

 Vì hơ nóng đều ống nghiệm giúp nhiệt tỏa đều, tránh làm nứt, vỡ ống nghiệm khi lửa tụ nhiệt tại một điểm. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN - HỌC SINH

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

- GV cho HS tạo nhóm, phát cho mỗi nhóm giấy A_o, tổ chức cho HS thiết kế bảng: Quy tắc sử dụng hóa chất an toàn trong phòng thí nghiệm.

- GV cho các nhóm bình chọn sản phẩm. Sản phẩm đủ nội dung và được bình chọn nhiều nhất sẽ được dán ở trong phòng thí nghiệm.  

Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ

- Các nhóm thiết kế bảng quy tắc sử dụng hóa chất an toàn.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- Đại diện các nhóm trình bày bảng quy tắc sử dụng hóa chất an toàn.

- GV mời đại diện nhóm khác khác nhận xét.

- GV mời các nhóm cùng bình chọn bảng thiết kế đẹp nhất và đủ nội dung.   

Bước 4: Kết luận, nhận định

GV đánh giá, nhận xét, công bố bảng được chọn để dán ở trong phòng thí nghiệm. 

Quy tắc sử dụng hóa chất an toàn