Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 chân trời Bài 4: Viết đoạn mở bài cho bài văn miêu tả cây cối

TIẾT 3: VIẾT ĐOẠN MỞ BÀI CHO BÀI VĂN MIÊU TẢ CÂY CỐI

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Nhận diện đoạn mở bài trực tiếp và đoạn mở bài gián tiếp.

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

Xếp các đoạn mử bài dưới đây vào hai nhóm:

Có những cây mùa nào cũng đẹp như cây bàng.

Đoàn Giỏi

Phổ nhà em ở có trồng rất nhiều cây xanh phượng lộc vừng, xả cử.... Mỗi cây có một vẻ đẹp riêng. Nhưng em ấn tượng nhất với cây bàng già ở góc phố.

Minh Trung

Sầu riêng là loại trái quý của miền Nam.

Mai Văn Tạo

Làng quê Việt Nam thường nhiều ao hồ. Vươn ra trên ao là giàn mướp hoa vàng, giàn bí hoa trắng, giàn đỗ ván hoa tím. Còn trên mặt nước ao, hoặc con ngòi rìa làng thường là những bè rau muống bập bềnh.

Băng Sơn

Sản phẩm dự kiến:

+ Nhóm 1: Đoạn văn thứ nhất và đoạn văn thứ ba.

+ Nhóm 2: Đoạn văn thứ hai và thứ tư.

Hoạt động 4: Thực hành viết đoạn mở bài 

HS thảo luận trả lời câu hỏi:

Viết đoạn mở bài cho bài văn miêu tả một cây bóng mát được trồng ở trường hoặc nơi em ở:

a. Mở bài trực tiếp:

b. Mở bài gián tiếp:

Sản phẩm dự kiến:

a.Em rất yêu thích cây hoa mười giờ, là loài cây nhỏ nhắn và tô điểm cho vườn hoa nhà em. Hoa mười giờ được mẹ em trồng đã hơn 1 năm nay.

b.Con đường đến trường của em có đi qua một bãi đất trống khá rộng. Hai tháng trước, bãi đất đó được người ta thuê lại để trồng trọt. Mỗi ngày đi ngang qua bãi đất, em lại nhìn vào một chút để quan sát sự phát triển của khu vườn trong đó. Nhờ vậy, mà em đã được tận mắt chứng kiến quá trình lớn lên của những cây ngô nếp.

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Đọc bài văn sau và cho biết đối tượng được nhắc tới là sự vật nào?

Cây chuối mẹ

Mới ngày nào nó chỉ là cây chuối con mang tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác, đâm thẳng lên trời. Hôm nay, nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc, thân bằng cột hiên. Các tàu lá ngả ra mọi phía như những cái quạt lớn, quạt mát cả góc vườn xanh thẫm. Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ. Sát chung quanh nó, dăm cây chuối bé xíu mọc lên từ bao giờ. Cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại. Vài chiếc lá ngắn cũn cỡn, lấp ló hiện ra đánh động cho mọi người biết rằng hoa chuối ngoi lên đến ngọn rồi đấy.     

Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non. Nó càng ngày càng to thêm, nặng thêm, khiến cây chuối nghiêng hẳn về một phía.     

Khi cây mẹ bận đơm hoa, kết quả thì các cây con cứ lớn nhanh hơn hớn.     

Để làm ra buồng, ra nải, cây mẹ phải đưa hoa chúc xuôi sang một phía. Lẽ nào nó đành để mặc cái hoa to bằng cái chày giã cua hoặc buồng quả to bằng cái rọ lợn đè giập một hay hai đứa con đứng sát nách nó.     

Không, cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng trống không có đứa con nào. 

PHẠM ĐÌNH ÂN 

A. Cây chuối non

B. Cây chuối mẹ

C. Hoa chuối

D. Vườn rau của mẹ

Câu 2: Cây chuối trong bài văn Cây chuối mẹ được tả theo trình tự nào?

Cây chuối mẹ

Mới ngày nào nó chỉ là cây chuối con mang tàu lá nhỏ xanh lơ, dài như lưỡi mác, đâm thẳng lên trời. Hôm nay, nó đã là cây chuối to, đĩnh đạc, thân bằng cột hiên. Các tàu lá ngả ra mọi phía như những cái quạt lớn, quạt mát cả góc vườn xanh thẫm. Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ. Sát chung quanh nó, dăm cây chuối bé xíu mọc lên từ bao giờ. Cổ cây chuối mẹ mập tròn, rụt lại. Vài chiếc lá ngắn cũn cỡn, lấp ló hiện ra đánh động cho mọi người biết rằng hoa chuối ngoi lên đến ngọn rồi đấy.     

Cái hoa thập thò, hoe hoe đỏ như một mầm lửa non. Nó càng ngày càng to thêm, nặng thêm, khiến cây chuối nghiêng hẳn về một phía.     

Khi cây mẹ bận đơm hoa, kết quả thì các cây con cứ lớn nhanh hơn hớn.     

Để làm ra buồng, ra nải, cây mẹ phải đưa hoa chúc xuôi sang một phía. Lẽ nào nó đành để mặc cái hoa to bằng cái chày giã cua hoặc buồng quả to bằng cái rọ lợn đè giập một hay hai đứa con đứng sát nách nó.     

Không, cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng trống không có đứa con nào. 

PHẠM ĐÌNH ÂN 

A. Theo thời kì phát triển của cây: cây chuối mẹ -> cây chuối to -> cây chuối con.

B. Theo từng thời kì phát triển của cây: cây chuối con -> cây chuối to -> cây chuối mẹ.

C. Tả bao quát đến chi tiết từng bộ phận

D. Tả từ từng chi tiết các bộ phận rồi tả bao quát

Câu 3: Cây chuối trong bài văn Cây chuối mẹ được tả theo cảm nhận của giác quan nào?

A. Thính giác

B. Thị giác

C. Khứu giác

D. Xúc giác

Câu 4: Trong các câu sau, câu nào không sử dụng hình ảnh nhân hoá để tả cây chuối trong bài văn Cây chuối mẹ?

A. Chưa được bao lâu, nó đã nhanh chóng thành mẹ.

B. Vài chiếc lá ngắn cũn cỡn, lấp ló hiện ra đánh động cho mọi người biết rằng cây chuối ngoi lên đến ngọn rồi đấy.

C. Không, cây chuối mẹ khẽ khàng ngả hoa sang cái khoảng trống không có đứa con nào.

D. Cây chuối e ấp, khép nép mỗi đợt gió về.

Câu 5: Đọc đoạn văn sau và cho biết đoạn văn này thuộc phần nào cho đề văn Tả lại cây phượng vĩ trong sân trường em?

Thân cây phượng vĩ cao lớn, bề mặt sần sùi, nổi lên nhiều khối u, chúng  em thường lại gần ôm lấy thân cây, một vòng tay của chúng  em cũng không thể ôm trọn được một vòng cây. Cành lá của cây xanh mướt, xum xuê và tản ra nhiều tán xung quanh. Lá cây nhỏ li ti, xanh mướt, hình ảnh từng chiếc lá phượng nhỏ li ti bay là là trong gió tạo nên khung cảnh mĩ lệ, thật khó quên. Rễ cây to lớn, sần sũi, cắm sâu vào dưới lòng đất để hút chất dinh dưỡng, một phần rễ trồi lên trên mặt đất thành những khối u. Đang độ vào hè nên từng tán cây đã bắt đầu lấp ló sắc đỏ rực rỡ của hoa phượng. Hoa phượng cánh mỏng manh, màu sắc đỏ thắm thật sự thu hút chúng em. Cứ vào độ này, lồng xe đạp của chúng em lại đặt vài nhành phượng vào làm kỉ niệm.

A. Tả bao quát cây phượng

B. Tả chi tiết các bộ phận của cây phượng

C. Tình cảm đối với cây phượng

D. Sự gắn bó của học sinh đối với cây phượng

Sản phẩm dự kiến:

Câu 1: B

Câu 2: B

Câu 3: B

Câu 4:D

Câu 5:B

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi:

Câu 1: Vì sao em xếp được đoạn văn vào nhóm? (Gợi ý. Dựa vào nội dung thì nhóm 1 giới thiệu chung về cây; nhóm 2 nêu các sự vật, hiện tượng có liên quan để dẫn đến cây chọn tả.)

Câu 2:Theo em, có những cách nào để viết đoạn mở bài trong bài văn miêu tả cây cối?