Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 kết nối Chủ đề 2 Văn minh châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long (2)

CHỦ ĐỀ 2: VĂN MINH CHÂU THỔ SÔNG HỒNG VÀ SÔNG CỬU LONG

(17 câu)

1. NHẬN BIẾT (8 CÂU)

Câu 1: Hãy trình bày những nét đặc sắc về văn hoá ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.

Trả lời:

♦ Một số nét đặc sắc về văn hóa ở châu thổ sông Hồng:

- Châu thổ sông Hồng là một trong những cái nôi của nền văn minh lúa nước. Dấu ấn của nền văn minh này thể hiện qua những nét đặc sắc về văn hóa được lưu giữ qua nhiều thế hệ trở thành những di sản văn hoá.

- Các di sản văn hóa vật thể ở châu thổ sông Hồng gắn liền với công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc như: Thành Cổ Loa, Cố đô Hoa Lư, Hoàng thành Thăng Long, Văn Miếu - Quốc Tử Giám,...

- Các di sản văn hóa phi vật thể ở châu thổ sông Hồng rất phong phú, đặc sắc bao gồm:

+ Văn hoá ẩm thực với các món ăn truyền thống gắn với đồng ruộng, lúa gạo;

+ Các nghề thủ công truyền thống như gốm Bát Tràng (Hà Nội), đúc đồng Đại Bái (Bắc Ninh), thêu ren Văn Lâm (Ninh Bình),...;

+ Các lễ hội độc đáo (hội Lim, lễ hội chùa Hương, hội Gióng,... );

+ Các loại hình nghệ thuật, diễn xướng dân gian (dân ca quan họ Bắc Ninh, nghệ thuật Ca Trù,... ) ;...

- Ngoài ra, văn hóa châu thổ sông Hồng còn thể hiện rõ nét qua nếp sống của cộng đồng dân cư và văn học dân gian truyền miệng (ca dao, tục ngữ, truyền thuyết,... ).

♦ Một số nét đặc sắc về văn hóa ở châu thổ sông Cửu Long:

- Trong quá trình khai khẩn, con người ở châu thổ sông Cửu Long đã thích ứng với thiên nhiên, tạo nên nền văn hoá sông nước đặc sắc.

- Cuộc sống và hoạt động sản xuất của người dân châu thổ sông Cửu Long gắn liền với sông nước.

+ Kiến trúc nhà nổi, buôn bán trên sông, nhiều điểm tập trung thành các chợ nổi như Cái Răng, Phụng Hiệp, Ngã Năm,...

+ Di chuyển bằng ghe, xuồng rất phổ biến.

+ Nét văn hoá ẩm thực ở châu thổ sông Cửu Long gắn liền với sản vật từ sông nước, lúa gạo, tiêu biểu là các loại mắm, cá khô,... và các loại bánh làm từ gạo.

+ Một số nghề thủ công tiêu biểu như nghề đóng ghe xuồng ở Hậu Giang, nghề làm bột gạo ở Sa Đéc (Đồng Tháp), nghề làm đường thốt nốt ở An Giang,...

- Tại châu thổ sông Cửu Long có rất nhiều lễ hội và nghệ thuật dân gian như lễ hội miếu Bà Chúa Xứ, lễ hội Nghinh Ông, lễ hội Chôl Chnăm Thmây, lễ hội Đua ghe Ngo, đặc biệt nghệ thuật Đờn ca tài tử Nam Bộ đã được tổ chức UNESCO ghi danh là Di sản văn hoá phi vật thể của thế giới.

Câu 2: Hãy nêu những biểu hiện của biến đổi khí hậu ở hai vùng châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.

Trả lời:

Câu 3: Hãy nêu tác động của biến đổi khí hậu đối với sự phát triển kinh tế – xã hội ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long.

Trả lời:

Câu 4: Châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Cửu Long có đặc điểm tự nhiên nào nổi bật?   

Trả lời:

Câu 5: Những sản phẩm nông nghiệp chủ yếu của châu thổ sông Hồng là gì?   

Trả lời:

Câu 6: Văn minh châu thổ sông Hồng và châu thổ sông Cửu Long có những điểm tương đồng nào?   

Trả lời:

Câu 7:  Những đặc điểm văn hóa nào nổi bật ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long?   

Trả lời:

Câu 8:  Hệ thống giao thông ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long có những đặc điểm gì?   

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (3 CÂU)

Câu 1:  Phân tích sự ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên đến sự phát triển văn minh ở châu thổ sông Hồng.   

Trả lời:

  - Địa hình bằng phẳng và đất phù sa màu mỡ tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng lúa nước. 

  - Khí hậu nhiệt đới gió mùa giúp cho cây trồng phát triển tốt, tạo ra năng suất cao. 

  - Hệ thống sông ngòi dày đặc giúp cung cấp nước cho nông nghiệp và giao thông vận tải. 

  - Sự thay đổi của thời tiết và mưa lũ cũng ảnh hưởng đến sản xuất nông nghiệp và đời sống của người dân.

Câu 2:  Đánh giá vai trò của các sản phẩm nông nghiệp trong đời sống xã hội châu thổ sông Cửu Long.   

Trả lời:

Câu 3: Phân tích sự thay đổi trong phát triển kinh tế của châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long trong những thập kỷ gần đây. 

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: So sánh các nền văn minh ở châu thổ sông Hồng và sông Cửu Long trong việc phát triển nghệ thuật dân gian.

Trả lời:

  - Châu thổ sông Hồng nổi bật với các loại hình nghệ thuật dân gian như hát quan họ, chèo, mang đậm bản sắc văn hóa Bắc Bộ. 

  - Châu thổ sông Cửu Long có những hình thức nghệ thuật đặc sắc như cải lương, với ảnh hưởng từ văn hóa Nam Bộ và văn hóa dân gian. 

  - Cả hai nền văn minh đều sử dụng nghệ thuật để phản ánh cuộc sống và tâm tư của người dân. 

  - Tuy nhiên, phong cách thể hiện và nội dung nghệ thuật có sự khác biệt do bối cảnh lịch sử và văn hóa địa phương.

Câu 2: Đánh giá ảnh hưởng của đô thị hóa đến văn minh châu thổ sông Hồng.   

Trả lời:

Câu 3: Hãy đề xuất một số biện pháp ứng phó với biến đổi khí hậu liên quan đến vùng châu thổ của hai đồng bằng hiện đại.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (3 CÂU)

Câu 1: Phân tích những yếu tố nào góp phần duy trì văn minh châu thổ sông Hồng trong bối cảnh toàn cầu hóa. 

Trả lời:

  - Giáo dục và bảo tồn văn hóa địa phương giúp duy trì bản sắc và giá trị văn minh. 

  - Chính sách phát triển kinh tế bền vững, gắn kết với việc bảo vệ môi trường và văn hóa truyền thống. 

  - Sự tham gia của cộng đồng trong các hoạt động văn hóa và xã hội, tạo ra sự gắn kết giữa các thế hệ. 

  - Việc kết hợp giữa phát triển kinh tế và bảo tồn văn hóa trong quy hoạch đô thị và nông thôn.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------