HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục 1 SGK tr.6 và cho biết:

+ Công nghệ sinh học là gì? Nêu một số lĩnh vực của công nghệ sinh học.

+ Công nghệ sinh học trong trồng trọt là gì?

- GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp đôi, liên hệ, vận dụng và trả lời câu hỏi:

+ Kể tên một số sản phẩm của công nghệ sinh học mà em biết. Những sản phẩm này có lợi ích gì?

+ Em hãy lấy ví dụ về một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục 1 SGK tr.6 và để tìm hiểu về khái niệm công nghệ sinh học và công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- HS thảo luận theo cặp đôi, liên hệ, vận dụng để tìm một số sản phẩm của công nghệ sinh học và một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày khái niệm công nghệ sinh học và công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV mời đại diện HS kể tên một số sản phẩm của công nghệ sinh học và một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).  

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về khái niệm công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV chuyển sang nội dung mới.

1. Khái niệm về công nghệ sinh học trong trồng trọt

- Công nghệ sinh học gồm các phương pháp thao tác trên các cơ thê sống hoặc thành phân của chúng để tạo ra các sản phẩm hữu ích, phục vụ đời sống con người.

- Một số lĩnh vực của công nghệ sinh học: công nghệ gen, công nghệ tế bào, công nghệ

enzyme và protein, công nghệ vi sinh vật, công nghệ lên men,...

à Một số sản phẩm của CNSH: bia, sữa chua, dầu sinh học, vắc xin, cây trồng chuyển gen. Những sản phẩm này giúp phát triển các lĩnh vực công nghiệp, nông nghiệp, y tế, bảo vệ môi trường và cải thiện sức khỏe, đời sống con người.

- Công nghệ sinh học trong trồng trọt là ứng dụng các lĩnh vực công nghệ sinh học để tạo ra giống cây trồng, phân bón và chế phẩm sinh học nhằm nâng cao năng suất, chất lượng và mức độ an toàn của sản phẩm trồng trọt, bảo vệ sức khoẻ con người và môi trường.

à Một số ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt: tạo giống ngô chịu hạn, giống hoa hồng xanh, phân bón hữu cơ vi sinh, chế phẩm sinh học phân giải chất hữu cơ.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia HS thành 4 nhóm, yêu cầu HS đọc đọc mục 2 SGK tr.7, kết hợp quan sát Hình 1.2, 1.7, thảo luận và trả lời câu hỏi: Trình bày vai trò, ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV hướng dẫn các liên hệ thực tế, mở rộng kiến thức và trả lời câu hỏi:

+ Ngoài hoa lan, chuối, dâu tây, em hãy kể tên các cây trồng khác thường được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào.

à Gợi ý: hoa lan, hoa đồng tiên, cẩm chướng, hoa ly, chuối, khoa tây, cả chua, khoai lang, thanh long, cây trầu bà,...

+Vì sao nói ứng dụng công nghệ sinh học là nền tảng để hình thành nền nông nghiệp hữu cơ.

à Gợi ý: nền nông nghiệp hữu cơ là hình thức nông nghiệp hạn chế hoặc không sử dụng phân bón và thuốc trừ sâu hoá học, các chất điều tiết tăng trưởng cây trồng để duy trì hệ sinh thái nông nghiệp và bảo vệ sức khoẻ con người. Trong khi đó, ứng dụng công nghệ sinh học đã tạo ra các giống cây trồng có năng suất, chất lượng cao và sản phẩm hữu cơ dùng trong trồng trọt có tác dụng bảo vệ bền vững môi trường tròng trọt.

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo nhóm, đọc mục 2 SGK tr.7, kết hợp quan sát Hình 1.2, 1.7, thảo luận để tìm hiểu vai trò, ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- HS liên hệ thực tế, mở rộng kiến thức để tìm hiểu các cây trồng thường được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào và lí giải vì sao nói ứng dụng công nghệ sinh học là nền tảng để hình thành nền nông nghiệp hữu cơ.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

- GV mời đại diện HS trình bày vai trò, ứng dụng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV mời đại diện HS:

+ Kể tên các cây trồng thường được nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào.

+ Lí giải vì sao nói ứng dụng công nghệ sinh học là nền tảng để hình thành nền nông nghiệp hữu cơ.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung (nếu có).  

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về vai trò của công nghệ sinh học trong trồng trọt: Công nghệ sinh học có vai trò quan trọng đối với trồng trọt. Sự phát triển của ngành trồng trọt phụ thuộc nhiều vào sự phát triển của công nghệ sinh học.

2. Vai trò của công nghệ sinh học trong trồng trọt

- Tạo ra các dòng thuần, giống thuần

chủng phục vụ cho việc tạo giống mới và tạo giống ưu thể lai trên lúa, ngô,...; tạo ra các giống cây trồng đột biến, giống cây trồng chuyên gen kháng sâu bệnh, kháng chất diệt cỏ, nâng cao chất lượng nông sản.

- Nhân nhanh các cây trông có giá trị kinh tế cao (hoa lan, chuối, dâu tây,...); tạo ra giống cây trông sạch bệnh; tạo ra các giống cây tròng không hạt (dưa hấu, nho,...); tạo ra các dòng bất dục đực trong sản xuất giống ưu thế lai.

- Sản xuất được các bộ KIT, chế phẩm sinh học như phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, xử lí phụ phẩm trồng

trọt, cải tạo đất đảm bảo sản xuất nông sản an toàn và thân thiện môi trường.

- Tạo các sản phẩm chế  biến có  chất lượng cao.

- Góp phần phát triển nên nông nghiệp hữu cơ.

Lĩnh vực công nghệ sinh học

Ứng dụng trong trồng trọt ở địa phương

Công nghệ gene

Giống cây trồng chuyển gene....

Công nghệ tế bào

Nhân giống số lượng lớn, sạch bệnh....

Công nghệ enzym và protein

Dùng chế phẩm enzyme đề phân hủy phụ phẩm trồng trọt...

Công nghệ vi sinh vật

Dung chế phẩm vi sinh phân bón, thuốc bảo vệ thực vật...

Công nghệ lên men

Dùng công nghệ lên men chế biển sản phẩm nông nghiệp.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc cá nhân, đọc thông tin mục 3 SGK tr.8 và trả lời câu hỏi: Trong tương lai, công nghệ sinh học trong trồng trọt sẽ được phát triển và ứng dụng theo hướng nào? Em hãy đánh giá những triển vọng đó.

- GV chia nhóm HS và tổ chức trò đóng vai Hội thảo các chuyên gia công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV hướng dẫn HS: Mỗi nhóm sẽ lựa chọn là chuyên gia của một hướng ứng dụng công nghệ sinh học trong trồng trọt. Nhóm HS có nhiệm vụ đọc lại thông tin trong mục 3 và các thông tin khác trên mạng Internet, tài liệu liên quan,…

+ Nhóm 1: Chuyên gia nghiên cứu công nghệ gene.

+ Nhóm 2: Chuyên gia nghiên cứu công nghệ tế bào.

+ Nhóm 3 : Chuyên gia nghiên cứu công nghệ vi sinh.

+ Nhóm 4: Chuyên gia nghiên cứu công nghệ enzyme và protein.

- GV mời các nhóm chuyên gia ngồi trên vị trí của GV để trả lời câu hỏi.

- GV yêu cầu HS tiếp tục thảo luận theo nhóm và trả lời câu hỏi:

+ Nhóm đã có những đóng góp nào cho sự phát triển trồng trọt của Việt Nam.

+ Nhóm có cho rằng những hướng nghiên cứu của mình sẽ được phát triển hơn nữa trong thời gian tới hay không?

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc thông tin mục 3, thảo luận theo nhóm để tìm hiểu về triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

- GV hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả thảo luận, hoạt động

- GV mời đại diện các nhóm trình bày kết quả thảo luận theo nội dung đã được phân công.

- GV yêu cầu các HS khác lắng nghe, nhận xét, nêu ý kiến bổ sung hoặc đặt câu hỏi khác cho nhóm bạn (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả hoạt động, thảo luận

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận về triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt.

3. Triển vọng của công nghệ sinh học trong trồng trọt

- Phát triển và ứng dụng công nghệ gen mới trong chọn tạo giống để tạo ra các giống cây trồng có năng suất cao hơn vả chất lượng vượt trội, thích ứng tốt hơn với điều kiện canh tác của từng địa phương và biển đổi khí hậu. Nhờ đó, năng suất và chất lượng cây trồng được tăng lên, đáp ứng được nhu cầu ngày càng cao của thị trường tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

- Ứng dụng rộng rãi hơn công nghệ tế bào trong nhân giống cây trồng sạch bệnh. Từ đó, đáp ứng được nhu cầu về giống sạch bệnh với số lượng lớn cho các vùng sản xuất

chuyên canh lớn, các khu nông nghiệp công nghệ cao, các vùng sản xuất sản phẩm trồng

trọt an toàn.

- Phát triển và ứng dụng công nghệ vi sinh vật, enzyme va protein, lên men để sản xuất phân bón hữu cơ, chế phẩm sinh học, bộ KIT chẩn đoán bệnh cây trồng có chất lượng cao để sử dụng cho các vùng sản xuất sản phẩm trồng trọt an toàn. Nhờ đó, đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng sản phẩm trồng trọt hữu cơ, VietGAP,... ngày càng gia tăng ở trong nước, tăng khả năng cạnh tranh của nông sản Việt Nam trên thị trường thế giới

và phát triển nền nông nghiệp bền vững, bảo vệ môi trường.

- Hình thành cơ sở dữ liệu DNA, chỉ thị phân tử, nguồn vật liệu di truyền phục vụ cho việc bảo tồn, khai thác và phát triển nguồn gen cây trông. Nhờ đó, các giống cây trồng đặc sản của Việt Nam được bảo tồn, bảo hộ thương hiệu và chỉ dẫn địa lí một cách dễ dàng, thuận tiện, hiệu quả hơn.

- Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực công nghệ sinh học ngày càng gia tăng. Nhờ đó, nhiều chế phẩm sinh học, giống cây trồng... được chuyển giao, sản xuất với quy mô công nghiệp và thương mại hoá có chất lượng tốt, giá thành hạ góp phần tăng hiệu quả kinh tế cho người trồng trọt.