Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 cánh diều Bài 6: Việt Nam từ năm 1930 đến năm 1945

CHƯƠNG 2: VIỆT NAM TỪ NĂM 1918 ĐẾN NĂM 1945

BÀI 6: VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NĂM 1945

(23 câu)

1. NHẬN BIẾT (11 CÂU)

Câu 1: Phong trào cách mạng 1930-1931 có ý nghĩa lịch sử như thế nào đối với cách mạng Việt Nam?

Trả lời:

♦ Ý nghĩa của phong trào cách mạng 1930 – 1931:

- Khẳng định vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng.

- Khối liên minh công-nông được hình thành.

- Để lại nhiều bài học quý báu cho phong trào cách mạng sau này.

Câu 2: Trình bày diễn biến chính của phong trào cách mạng 1930-1931. 

Trả lời:

- Đầu năm 1930, một số cuộc đấu tranh của công nhân, nông dân và các tầng lớp lao động khác đã nổ ra với mục tiêu đòi cải thiện đời sống, đòi tăng lương, giảm giờ làm, giảm sưu thuế...

- Từ tháng 5/1930, phong trào phát triển mạnh mẽ trong phạm vi cả nước.

- Đến tháng 9 và tháng 10/1930, phong trào đạt đến đỉnh cao, quyết liệt nhất là ở Nghệ An và Hà Tĩnh. Những cuộc biểu tình của nông dân ở Nam Đàn, Thanh Chương, Diễn Châu, Nghi Lộc.... được sự hưởng ứng của công nhân Vinh-Bến Thuỷ đã làm bộ máy chính quyền của thực dân và phong kiến tay sai ở nhiều huyện bị tê liệt, ở một số thôn, xã bị tan rã.

- Chính quyền nhân dân được thành lập ở một số thôn, xã của Nghệ An, Hà Tĩnh dưới hình thức các xô viết. Chính quyền Xô viết đã ban hành và thực hiện các chính sách tiến bộ.

- Hoảng sợ trước phong trào quần chúng, thực dân Pháp tiến hành khủng bố cực kì tàn bạo.  Đầu năm 1931, thực dân Pháp tập trung lực lượng đàn áp, khủng bố phong trào. Nhiều tổ chức của Đảng bị phá vỡ, hàng vạn cán bộ, đảng viên, người yêu nước bị bắt giam. Phong trào cách mạng 1930-1931 tạm thời lắng xuống.

Câu 3: Nêu nguyên nhân thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Trả lời:

♦ Nguyên nhân chủ quan

- Sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Đông Dương, đứng đầu là Hồ Chí Minh cùng với đường lối cách mạng đúng đắn trên cơ sở vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào hoàn cảnh Việt Nam.

- Truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất của nhân dân Việt Nam trong công cuộc đấu tranh vì độc lập, tự do.

- Sự chủ động, linh hoạt của các cấp bộ Đảng và Mặt trận Việt Minh trong quá trình chỉ đạo, tổ chức khởi nghĩa.

- Quá trình chuẩn bị và xây dựng lực lượng cho cách mạng giải phóng dân tộc trong suốt 15 năm (từ năm 1930), gắn liền với những bài học kinh nghiệm quý báu.

♦ Nguyên nhân khách quan

- Thắng lợi của Hồng quân Liên Xô và quân Đồng minh trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít đã tạo ra thời cơ thuận lợi cho cuộc Tổng khởi nghĩa, đồng thời cổ vũ tinh thần đấu tranh giải phóng dân tộc của các tầng lớp nhân dân.

Câu 4: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936-1939.

Trả lời:

Câu 5: Trình bày nguyên nhân, diễn biến của phong trào cách mạng 1930-1931. 

Trả lời:

Câu 6: Trình bày diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936-1939.

Trả lời:

Câu 7: Hãy trình bày diễn biến chính của Tổng khởi nghĩa tháng Tám năm 1945.

Trả lời:

Câu 8: Trình bày đặc điểm của cách mạng tháng 8 năm 1945?

Trả lời:

Câu 9: Hãy cho biết ý nghĩa lịch sử của phong trào cách mạng 1936-1939.

Trả lời:

Câu 10: Cao trào kháng Nhật cứu nước và những hoạt động chuẩn bị cuối cùng tiến tới tổng khởi nghĩa giành chính quyền diễn ra như thế nào?

Trả lời:

Câu 11: Trình bày nguyên nhân, diễn biến chính của phong trào cách mạng 1936-1939.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 CÂU)

Câu 1: Nghệ Thuật chớp thời cơ giành chính quyền được thể hiện như nào trong Cách Mạng Tháng 8 năm 1945 ?

Trả lời:

- Nghệ thuật chớp thời cơ giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945 của Đảng Cộng sản Đông Dương thể hiện ở khả năng tận dụng tối đa thời cơ lịch sử để phát động và tổ chức khởi nghĩa trên toàn quốc. 

- Khi Nhật Bản đầu hàng Đồng minh vào ngày 15/8/1945, hệ thống cai trị của Nhật Bản tại Đông Dương rơi vào trạng thái tan rã, tạo ra khoảng trống quyền lực. Đảng đã nhanh chóng nhận thấy đây là thời điểm thuận lợi để phát động cuộc tổng khởi nghĩa, khi chính quyền thực dân Pháp đã bị suy yếu và quân Nhật thất bại. 

- Đảng đã chỉ đạo các cấp lãnh đạo tổ chức cuộc khởi nghĩa ở cả thành thị và nông thôn với khẩu hiệu “Dù có phải đốt cháy cả dãy Trường Sơn, cũng phải giành cho được độc lập”. 

=> Chính việc đánh giá đúng thời cơ, hành động nhanh chóng và dứt khoát trong điều kiện tình hình chính trị quốc tế và trong nước thay đổi nhanh chóng là yếu tố then chốt giúp cách mạng giành thắng lợi trong một thời gian ngắn.

Câu 2: Phân tích vai trò của Đảng Cộng sản Việt Nam trong việc lãnh đạo phong trào cách mạng Việt Nam giai đoạn 1930-1939. 

Trả lời:

- Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập ngày 3/2/1930 đã trở thành lực lượng lãnh đạo cách mạng. Đảng đã đề ra đường lối cách mạng rõ ràng, tập hợp các giai cấp và tầng lớp trong xã hội dưới ngọn cờ đấu tranh giải phóng dân tộc.

- Đảng lãnh đạo nhiều cuộc khởi nghĩa, tiêu biểu là phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh (1930-1931). Tuy thất bại, nhưng đây là cuộc biểu dương lực lượng của giai cấp công nhân và nông dân, chứng minh sự đúng đắn của đường lối lãnh đạo của Đảng.

Câu 3: Hãy làm rõ tính chất của phong trào Xô viết Nghệ - Tĩnh.

Trả lời:

Câu 4: Những biểu hiện nào chứng tỏ Xô viết Nghệ-Tĩnh là đỉnh cao của phong trào cách mạng 1930-1931?

Trả lời:

Câu 5: Phong trào cách mạng 1930-1931 có những đóng góp gì trong việc xây dựng lực lượng cách mạng Việt Nam?

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (5 CÂU)

Câu 1: Tại sao phong trào cách mạng 1930-1931 được xem là cuộc tập dượt đầu tiên cho cách mạng tháng Tám năm 1945?

Trả lời:

Phong trào cách mạng 1930-1931 được coi là cuộc "tập dượt" đầu tiên cho cách mạng tháng Tám năm 1945 vì những lý do sau:

- Thứ nhất, phong trào đã giúp Đảng Cộng sản Việt Nam khẳng định được vai trò lãnh đạo cách mạng. Qua phong trào này, Đảng đã rút ra nhiều bài học quan trọng về tổ chức, lãnh đạo và phương pháp đấu tranh.

- Thứ hai, phong trào 1930-1931 đã giúp quần chúng nhân dân, đặc biệt là giai cấp công nhân và nông dân, được rèn luyện và nâng cao ý thức đấu tranh cách mạng. Những cuộc khởi nghĩa như Xô Viết Nghệ-Tĩnh đã tạo nên một hệ thống chính quyền cách mạng tạm thời, thể hiện khát vọng tự do, độc lập của nhân dân.

- Thứ ba, phong trào đã góp phần chuẩn bị đội ngũ cán bộ, đảng viên trung kiên cho các phong trào cách mạng sau này. Nhiều cán bộ lãnh đạo sau này của cách mạng Việt Nam đã trưởng thành từ phong trào này, mang lại những kinh nghiệm quý báu cho quá trình lãnh đạo cách mạng sau này.

Câu 2: Đánh giá tác động của cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đến tình hình xã hội Việt Nam và phong trào cách mạng giai đoạn 1930-1939.

Trả lời:

- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929-1933 đã tác động mạnh mẽ đến tình hình xã hội Việt Nam, làm cho đời sống nhân dân trở nên khốn khó hơn bao giờ hết. 

- Tình trạng thất nghiệp gia tăng, nông dân lâm vào cảnh đói kém do giá nông sản giảm sút, và giai cấp công nhân bị bóc lột nặng nề bởi thực dân. Những khó khăn này đã tạo ra sự bất mãn sâu sắc trong quần chúng nhân dân, đồng thời làm tăng thêm tinh thần đấu tranh chống áp bức. 

- Phong trào cách mạng giai đoạn này đã trở nên sôi nổi hơn, đặc biệt là các cuộc biểu tình, đình công của công nhân và nông dân. 

- Chính cuộc khủng hoảng đã thúc đẩy sự ra đời của các tổ chức quần chúng và sự hình thành các phong trào đấu tranh, góp phần tạo nên bầu không khí cách mạng cho các cuộc khởi nghĩa sau này.

Câu 3: Hãy đánh giá vai trò của Đảng Cộng sản Đông Dương trong Cách mạng tháng Tám năm 1945.

Trả lời:

Câu 4: Vì sao trong Cách mạng tháng Tám 1945, Đảng Cộng sản Đông Dương đã có thể phát động được toàn dân nổi dậy ở cả nông thôn lẫn thành thị?

Trả lời:

Câu 5: Hãy cho biết sự thay đổi về phương pháp và chiến lược đấu tranh của Đảng Cộng sản Đông Dương từ phong trào 1930-1931 sang cao trào dân chủ 1936-1939.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Phân tích sự hình thành và phát triển của Mặt trận Dân chủ Việt Nam trong cao trào dân chủ 1936-1939, cũng như vai trò của nó trong việc tập hợp lực lượng đấu tranh.

Trả lời:

- Mặt trận Dân chủ Việt Nam được thành lập vào năm 1936 như một biểu tượng của sự hợp tác giữa các lực lượng cách mạng trong bối cảnh cao trào dân chủ. Mặt trận đã quy tụ các đảng phái chính trị, tổ chức quần chúng và các giai tầng xã hội khác nhau, từ công nhân, nông dân đến trí thức và tiểu tư sản. 

- Sự ra đời của Mặt trận không chỉ thể hiện tinh thần đoàn kết trong đấu tranh cho quyền dân chủ mà còn nâng cao sức mạnh của phong trào. Vai trò của Mặt trận Dân chủ là tạo ra một khung chính trị hợp pháp, cung cấp diễn đàn cho các cuộc tranh luận và thể hiện yêu cầu của nhân dân. 

- Điều này giúp phát huy sức mạnh của các cuộc biểu tình, đình công, và các hoạt động đấu tranh khác, từ đó tạo điều kiện cho Đảng Cộng sản Đông Dương củng cố lực lượng và tăng cường khả năng lãnh đạo.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------