Câu hỏi tự luận Lịch sử 9 cánh diều Bài 7: Chiến tranh lạnh (1947 - 1989)

CHƯƠNG 3: THẾ GIỚI TỪ NĂM 1945 ĐẾN NĂM 1991

BÀI 7: CHIẾN TRANH LẠNH (1947 – 1989)

(18 câu)

1. NHẬN BIẾT (6 CÂU)

Câu 1: Chiến tranh Lạnh ảnh hưởng thế nào đến tình hình Đông Nam Á?

Trả lời:

- Trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, Đông Nam Á trở thành một trong những chiến trường quan trọng của sự đối đầu giữa hai khối tư bản và xã hội chủ nghĩa. 

- Nhiều quốc gia trong khu vực bị kéo vào cuộc xung đột ý thức hệ này, điển hình là Việt Nam, Lào và Campuchia. 

- Việt Nam trải qua cuộc chiến tranh kéo dài với sự can thiệp của cả hai khối, trong đó miền Bắc được Liên Xô và Trung Quốc hỗ trợ, còn miền Nam được Mỹ ủng hộ. 

- Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân Việt Nam kết thúc với chiến thắng của miền Bắc vào năm 1975 đã gây ra những hệ lụy sâu sắc cho toàn khu vực.

Câu 2: Trình bày một số biểu hiện chính của Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

Biểu hiện của chiến tranh lạnh:

Mỹ-đứng đầu hệ thống tư bản chủ nghĩa và Liên Xô- đứng đầu đầu hệ thống xã hội chủ nghĩa luôn ở trong tình trạng đối đầu trên các lĩnh chính trị-quân sự và mở rộng ảnh hưởng ở các khu vực trên thế giới...

Cụ thể:

- Về kinh tế:

+ Mĩ và các nước tư bản chủ nghĩa: Thực hiện Kế hoạch Mác-san (1947), Mỹ đầu tư khoảng 13 tỉ USD cho 16 nước Tây Âu phục hồi kinh tế.

+ Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa: Thành lập Hội đồng Tượng trợ kinh tế-SEV (1949), thúc đẩy sự hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau giữa các nước xã hội chủ nghĩa.

- Về chính trị-quân sự:

+ Mĩ và các nước tư bản chủ nghĩa: Thành lập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương-NATO (1949); Chế tạo thành công bom nguyên tử (1945). Phóng thành công vệ tinh nhân tạo (1958),...

+ Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa: Thành lập Tổ chức Hiệp ước Vác-sa-va (1955); Chế tạo thành công bom nguyên tử (1949). Phóng thành công vệ tinh nhân tạo (1957),....

- Mĩ và Liên Xô tăng cường mở rộng ảnh hưởng ở các khu vực

Câu 3: Hãy nêu một số biểu hiện là hậu quả của Chiến tranh lạnh đối với thế giới hiện nay.

Trả lời:

- Hậu quả của Chiến tranh Lạnh vẫn còn tồn tại đến ngày nay là: sự chia cắt bán đảo Triều Tiên thành hai nhà nước: Cộng hòa Dân chủ Nhân dân Triều Tiên và Đại Hàn Dân Quốc.

Câu 4: Trình bày nguyên nhân dẫn đến Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

Câu 5: Nêu những hệ quả chính trị và quân sự của Chiến tranh Lạnh đối với thế giới.

Trả lời:

Câu 6: Hãy nêu hậu quả của Chiến tranh lạnh.

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 CÂU)

Câu 1: Phân tích vai trò của khối NATO trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Trả lời:

- NATO (Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương) được thành lập vào năm 1949 với mục đích bảo vệ các nước phương Tây trước nguy cơ bị Liên Xô tấn công.

- Đây là một liên minh quân sự giữa các nước tư bản chủ yếu ở châu Âu và Bắc Mỹ, trong đó Mỹ đóng vai trò lãnh đạo.

-  NATO trở thành biểu tượng của sự đoàn kết và sức mạnh quân sự của khối tư bản trong Chiến tranh Lạnh. 

- Tổ chức này cũng đóng vai trò quan trọng trong việc răn đe khối xã hội chủ nghĩa, giúp giữ vững an ninh và ổn định cho các nước thành viên.

Câu 2: Tại sao Bức tường Berlin lại được coi là một trong những biểu tượng của Chiến tranh Lạnh?

Trả lời:

- Bức tường Berlin được xây dựng vào năm 1961 để ngăn chặn dòng người di cư từ Đông Berlin (thuộc khối xã hội chủ nghĩa) sang Tây Berlin (thuộc khối tư bản chủ nghĩa). 

- Bức tường này là biểu tượng vật chất của sự chia cắt và đối đầu giữa hai hệ thống chính trị đối lập: chủ nghĩa cộng sản và chủ nghĩa tư bản. Nó tượng trưng cho sự phân chia Đông – Tây trong Chiến tranh Lạnh và sự kìm kẹp của các chế độ độc tài cộng sản đối với quyền tự do cá nhân. 

- Sự sụp đổ của Bức tường Berlin vào năm 1989 đánh dấu sự kết thúc của Chiến tranh Lạnh và mở ra kỷ nguyên mới của hòa bình và hợp tác toàn cầu.

Câu 3: Trình bày về các cuộc đàm phán giải trừ quân bị trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.

Trả lời:

Câu 4: So sánh vai trò của Mỹ và Liên Xô trong cuộc chiến tranh Việt Nam.

Trả lời:

Câu 5: Phân tích sự kiện khủng hoảng tên lửa Cuba năm 1962 và tầm ảnh hưởng của nó đến Chiến tranh Lạnh.

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Phân tích vai trò của các cuộc chiến tranh ủy nhiệm trong Chiến tranh Lạnh và cho biết chúng ảnh hưởng như thế nào đến cục diện thế giới.

Trả lời:

- Các cuộc chiến tranh ủy nhiệm là xung đột quân sự mà hai siêu cường không trực tiếp tham gia, nhưng hỗ trợ các phe đối lập bằng vũ khí, tài chính, hoặc viện trợ khác. Các cuộc chiến tranh này xảy ra ở những khu vực như Đông Nam Á (Chiến tranh Việt Nam), Trung Đông, và châu Phi. 

- Cuộc Chiến tranh Việt Nam là ví dụ điển hình, khi Mỹ can thiệp trực tiếp để chống lại lực lượng cộng sản do Liên Xô và Trung Quốc hậu thuẫn. Kết quả của các cuộc chiến tranh ủy nhiệm thường không chỉ ảnh hưởng đến quốc gia nơi diễn ra xung đột mà còn định hình mối quan hệ quốc tế. Chúng làm tăng thêm căng thẳng giữa Mỹ và Liên Xô, kéo dài Chiến tranh Lạnh, nhưng cũng khiến cả hai bên phải cân nhắc kỹ lưỡng hơn về sự leo thang xung đột trực tiếp, đặc biệt khi nguy cơ chiến tranh hạt nhân luôn hiện hữu.

Câu 2: Hãy giải thích vì sao sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta không phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế.

Trả lời:

Sự tồn tại của Trật tự thế giới hai cực I-an-ta không phù hợp với lợi ích chung của cộng đồng quốc tế, vì:

- Trật tự hai cực Ianta đã xác lập vai trò và vị thế rất lớn của hai siêu cường Liên Xô – Mỹ; hai cực này đã khống chế, kiểm soát và chi phối hầu hết các lĩnh vực phát triển của thế giới.

- Trong thời gian tồn tại của trật tự hai cực Ianta, đặt biệt là giai đoạn từ 1945 đến đầu những năm 70 của thế kỉ XX, quan hệ quốc tế trở nên căng thẳng, khi:

+ Cuộc Chiến tranh lạnh diễn ra với việc Mỹ và Liên Xô tăng cường chạy đua vũ trang, thành lập các liên minh quân sự ở nhiều nơi trên thế giới…

+ Các cuộc chiến tranh cục bộ, xung đột quân sự đã xảy ra ở nhiều khu vực khác nhau đều có sự hỗ trợ của 2 nước đứng đầu 2 cực. Ví dụ như: Ở châu Á, chiến tranh Triều Tiên (1950 - 1953); chiến tranh xâm lược Việt Nam của thực dân Pháp (1945 - 1954) và chiến tranh xâm lược Việt Nam của để quốc Mỹ (1954 - 1975), ... là những cuộc chiến tranh cục bộ tiêu biểu. Ở khu vực Trung Đông, chiến tranh Trung Đông giữa I-xra-en và các nước A-rập bắt đầu từ năm 1948 và kéo dài trong nhiều năm.

Câu 3: Em hãy phân tích lý do tại sao Mỹ và Liên Xô trở thành hai siêu cường đối đầu nhau.

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (4 CÂU)

Câu 1: Đánh giá ảnh hưởng của Chiến tranh Lạnh đến các nước đang phát triển và giải thích cách các quốc gia này đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu.

Trả lời:

- Chiến tranh Lạnh có ảnh hưởng sâu rộng đến các nước đang phát triển, đặc biệt ở châu Á, châu Phi, và Mỹ Latinh. Các quốc gia này thường trở thành chiến trường cho các cuộc chiến tranh ủy nhiệm hoặc bị cuốn vào các liên minh với một trong hai siêu cường. Mỹ và Liên Xô đã can thiệp vào chính trị và kinh tế của nhiều nước để mở rộng ảnh hưởng, dẫn đến nhiều xung đột nội bộ và chiến tranh.

-  Để đối phó với tình trạng căng thẳng toàn cầu, một số quốc gia đã chọn đứng trung lập và không tham gia vào các khối liên minh quân sự. Phong trào Không liên kết, được thành lập vào năm 1961 bởi các quốc gia như Ấn Độ, Ai Cập và Nam Tư, là một nỗ lực nhằm giữ khoảng cách với cả Mỹ và Liên Xô, bảo vệ quyền tự chủ và phát triển kinh tế của các nước đang phát triển. Tuy nhiên, nhiều quốc gia vẫn chịu tác động mạnh mẽ từ cuộc cạnh tranh quyền lực giữa hai khối.

------------------------------

----------------- Còn tiếp ------------------