Giáo án và PPT Tiếng Việt 4 cánh diều Bài 13: Đoàn thuyền đánh cá

ĐỌC 3: ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

GV đặt câu hỏi cho HS: Các em đã từng đi biển chưa? Em thường đi vào khoảng thời gian nào và em đi cùng ai?

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Đọc thành tiếng

- GV đọc mẫu, kết hợp giải nghĩa từ ngữ khó và những từ ngữ khác, Giọng đọc thể hiện cảm xúc vui, say mê,...

- GV hướng dẫn HS đọc chú giải trong SGK để hiểu nghĩa các từ ngữ thoi, gõ thuyền và tập tra Sổ tay từ ngữ Tiếng Việt 4 (hoặc từ điển) để hiểu nghĩa một số từ ngữ khác (VD: khơi, xoăn, rạng đông,...).

Sản phẩm dự kiến:

- HS thực hiện theo hướng dẫn của GV.

- HS luyện đọc.

Hoạt động 2: Đọc hiểu

GV mời 6 HS tiếp nối nhau đọc 6 CH trong SGK:

+ Câu 1. Qua khổ thơ 1, em hiểu đoàn thuyền đánh cả ra khoi vào lúc nào?

+ Câu 2. Những từ ngữ, hình ảnh nào cho biết những người đánh cá đã làm việc suốt đêm?

+ Câu 3. Tiếng hát vang lên suốt quá trình lao động nói lên điều gì?

+ Câu 4. Nếu một hình ảnh so sánh hoặc nhãn hoa mà em thích. Vì sao em thích hình ảnh đó?

+ Câu 5. Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm nhận của người lao động về vẻ đẹp huy hoàng, thơ mộng của thiên nhiên,

+ Câu 6. Cảm nhận của người lao động về vẻ đẹp của thiên nhiên nói lên điều gì về họ?

Sản phẩm dự kiến:

(1) Đoàn thuyền ra khơi vào lúc hoàng hôn. 

* GV hỏi thêm: Những dòng thơ nào cho em biết điều đó? (Đó là các dòng thơ: Mặt Trời xuống biển như hòn lửa / Sóng đã cài then, đêm sập cửa.)

(2) Đó là các từ ngữ:

+ Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao

+ 

Sao mở, kéo lưới kịp trời sáng

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng 

Vẩy bạc đuôi vàng loẻ rạng đông 

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng. 

+ 

Câu hát căng buồm với gió khơi,

Đoàn thuyền chạy đua cùng Mặt Trời, 

Mặt Trời đội biển nhỏ màu mới, 

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

(3) Tiếng hát vang lên suốt quá trình lao động thể hiện niềm vui của những người lao động: vui với công việc của mình và vui với thành quả lao động của mình.

(4) HS nói theo suy nghĩ riêng dựa tren gợi ý của GV, VD:

a) Một số hình ảnh nhân hoá:

- Em thích hình ảnh Sóng đã cài then, đêm sập cửa, vì hình ảnh này khiến em nghĩ đến một ngôi nhà khổng lồ trong truyện cổ tích, sóng và đêm là những người khổng lồ trong câu chuyện đó.

- Em thích hình ảnh cả thu đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng vì đọc những câu thơ này, em tưởng tượng những đàn cá muôn ngàn con bơi đi bơi về, vẽ những luồng sáng trên mặt biển, tạo nên những tấm lưới lấp lánh vô cùng lớn.

- Em thích hình ảnh Đoàn thuyền chạy đua cùng Mặt Trời vì khi đọc những câu thơ này, em tưởng tượng thấy một đoàn thuyền lao rất nhanh về phía đất liền, phía sau đoàn thuyền là Mặt Trời đang nhô dần lên, trông như đang chạy đua cùng đoàn thuyền.

b) Một số hình ảnh so sánh: 

- Em thích hình ảnh Mặt Trời xuống biển như hòn lửa vì hình ảnh này khiến em nghĩ tới ông Mặt Trời rất to và đỏ, rất đẹp đang khuất dần trên mặt biển.

- Em thích hình ảnh Cả thu Biển Đông như đoàn thoi vì hình ảnh này khiến em nghĩ đến muôn vàn con cá đua nhau bơi đi bơi lại rất nhanh và vui mắt.

- Em thích hình ảnh Biển cho ta cả như lòng mẹ. Em thấy hình ảnh so sánh này rất đúng, vì biển rất rộng lớn và ấm áp, biển cho ta rất nhiều thứ tốt đẹp, như tình yêu mẹ dành cho con.

(5) Đó là các từ ngữ, hình ảnh: cá bạc Biển Đông lặng, cá thu Biển Đông như đoàn thoi, đêm ngày dệt biển muốn luồng sáng, đến dệt lưới ta...; gõ thuyền đã có nhịp trăng cao; (cả) vảy bạc đuôi vàng loẻ rạng động; lưới xếp buồm lên đón nắng hồng; đoàn thuyền chạy đua cùng Mặt Trời; Mặt Trời đội biển nhỏ màu mới; mắt cả huy hoàng muôn dặm phơi.

(6) Những người lao động rất yêu biển, yêu thiên nhiên đất nước và gắn bó với biển. Họ yêu công việc, tự hảo với công việc của mình.

……………………

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Câu 1: Bài thơ Đoàn thuyền đánh cá được tác giả viết về vùng biển nào ở nước ta?

• A. Quảng Bình
•  B. Quảng Ninh.
•  C. Hải Phòng.
•  D. Thái Bình

Câu 2: Ý nào sau đây kể đầy đủ nhất tên các loại cá được nhắc đến trong bài thơ ?

• A. Cá bạc, cá thu, cá nhụ, cá đé 
• B. Cá bạc, cá thu, cá nhụ, cá chim, cá chuối, cá song
• C. Cá bạc, cá thu, cá nhụ, cá chim, cá đé, cá song 
• D. Cá bạc, cá thu, cá chim, cá song

Câu 3: Nội dung các “câu hát” trong bài thơ có ý nghĩa như thế nào?

• A. Thể hiện sự bao la, hùng vĩ của biển cả.
• B. Thể hiện sức mạnh vô địch của con người.
• C. Biểu hiện sức sống căng tràn của thiên nhiên.
• D. Biểu hiện niềm vui, sự phấn chấn của người lao động.

Câu 4: Khổ thơ cuối nói về khoảng thời gian nào?

• A. Hoàng hôn
• B. Giữa trưa
• C. Đêm tối
• D. Bình minh

Câu 5: Hai câu thơ “Biển cho ta cá như lòng mẹ - Nuôi lớn đời ta tự buổi nào” có tác dụng gì?

• A. Nhấn mạnh tác dụng của biển cả.
• B. Nhấn mạnh vẻ đẹp của biển cả.
• C. Nhấn mạnh sự rộng lớn của biển cả.
• D. Tất cả đều đúng.

Câu 6: cảm hứng chủ đạo của bài thơ Đoàn thuyền đánh cá là:

• A. Cảm hứng về lao động và chiến tranh.
• B. Cảm hứng về lao động và thiên nhiên.
• C. Cảm hứng về tình yêu thiên nhiên và chiến tranh.
• D. Cảm hứng về con người lao động.

Sản phẩm dự kiến: