Giáo án điện tử KHTN 7 cánh diều – Phần vật lí bài 10: Biên độ, tần số, độ to và độ cao của âm

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Dụng cụ âm nhạc có thể phát ra những âm to nhỏ khác nhau. Khi nào vật phát ra âm to, khi nào vật phát ra âm nhỏ  ?            

BÀI 10. BIÊN ĐỘ, TẦN SỐ, ĐỘ TO VÀ ĐỘ CAO CỦA ÂM

Biên độ và độ to của âm

Tần số và độ cao của âm

1. Biên độ và độ to của âm
2. Biên độ

Biên độ là gì?

Biên độ là độ lệch lớn nhất của một vật so với vị trí cân bằng của nó khi dao động

Thảo luận nhóm đôi

Biên độ dao động của vật càng lớn thì lớp không khí bị nén giãn càng nhiều hay ít? Sóng âm được tạo ra sẽ có biên độ càng lớn hay nhỏ?

Biên độ dao động của vật càng nhỏ thì lớp không khí bị nén giãn càng nhiều hay ít? Sóng âm được tạo ra càng lớn hay nhỏ?

Biên độ lớn các lớp không khí bị nén giãn càng nhiều. Sóng âm được tạo ra có biên độ càng lớn.

Biên độ nhỏ, các lớp không khí bị nén giãn càng ít, sóng âm được tạo ra có biên độ càng nhỏ.

2. Độ to của âm

Thí nghiệm:

Treo một quả bóng nhẹ sao cho khi dây treo thẳng đứng thì quả bóng ở sát giữa mặt trống. Gõ vào mặt trống, quan sát dao động của quả bóng (hình 10.1) đồng thời lắng nghe tai nghe tiếng trống.

Nêu mối liên hệ giữa biên độ và độ to.

Khi âm thanh (sóng âm) truyền đến tai ta với biên độ lớn, ta nghe được âm to hơn.

Khi âm thanh (sóng âm) truyền đến tai ta với biên độ nhỏ, ta nghe được âm nhỏ hơn.

KẾT LUẬN

• Biên độ dao động của vật phát ra âm càng lớn, âm càng to và ngược lại.
• Độ to của âm được đo bằng đơn vị đêxiben, kí hiệu là dB.

Khi gảy mạnh dây đàn, tiếng đàn sẽ to hay nhỏ?

Khi gảy mạnh dây đàn, biên độ dao động của dây lớn, tiếng đàn phát ra sẽ to.

Vận dụng 1: Đặt một ít mảnh vụn giấy hoặc xốp nhẹ lên mặt trống rồi dùng dùi trống đánh vào mặt trống.

Các mảnh vụn này này lên cao hay thấp khi em đánh trống mạnh, nhẹ? Tiếng trống nghe to hay nhỏ khi các mảnh vụn nảy lên cao, thấp?

• Đánh trống càng mạnh thì âm càng lớn và các mảnh vụn bay càng cao
• Đánh trống càng nhẹ thì âm càng nhỏ và các mảnh vụn bay càng thấp.

1. Tần số và độ cao của âm
2. Tần số

Tần số là gì?  Tần số của dao động có phải tần số của sóng âm không ?

Tần số là số dao động trong một giây.

Đơn vị: héc (Hz)

Đối với sóng âm, tần số dao động của nguồn âm cũng là tần số sóng âm.

Trái tim của một người đập 72 lần trong một phút. Trái tim của người này đập với tần số bao nhiêu?

Đổi 1 phút = 60 s

Tần số của trái tim của người này là:

            f = 72 : 60 = 1,2 (Hz)