Giáo án và PPT Âm nhạc 7 cánh diều Tiết 1: Đi cấy, Nghe Hát chèo thuyền, Tìm những câu thơ lục bát được dùng để phát triển thành lời ca của bài Hát chèo thuyền

TIẾT 1:

HÁT BÀI ĐI CẤY

NGHE BÀI DÂN CA HÁT CHÈO THUYỀN.

TRẢI NGHIỆM VÀ KHÁM PHÁ: TÌM NHỮNG CÂU THƠ LỤC BÁT ĐƯỢC DÙNG ĐỂ PHÁT TRIỂN THÀNH LỜI CA CỦA BÀI DÂN CA HÁT CHÈO THUYỀN

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

- GV cho HS chơi trò chơi giải câu đố về các làn điệu dân ca:

Câu 1: Nói đến ví dặm, chúng ta nghĩ đến vùng nào sau đây?

A. Thanh Hóa

B. Phú Thọ

C. Nghệ An

Câu 2: Trong các bài hát sau, bài nào không phải là dân ca Nam Bộ?

A. Lý cây bông

B. Cây trúc xinh

C. Ru con

Câu 3: Bèo dạt mây trôi là dân ca của vùng nào?

A. Dân ca quan họ Bắc Ninh

B. Dân ca Nam Bộ

C. Dân ca Thanh - Nghệ Tĩnh

Câu 4: Lý dĩa bánh bò là dân ca của vùng nào?

A. Dân ca Nam Bộ

B. Dân ca Quảng Nam

C. Dân ca Thanh Hóa

HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

Hoạt động 1: Hát bài Đi cấy

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Em hãy trình bày xuất xứ và nội dung của bài hát.

- GV yêu cầu HS trả lời câu hỏi: Bài hát nên được thể hiện với sắc thái như thế nào?

Sản phẩm dự kiến:

Tác giả và bài hát

- Đi cấy là bài hát dân ca trong liên khúc trên. Bài hát có cấu trúc 1 đoạn, giai điệu tươi vui, trong sáng. Lời ca được hình thành từ câu thơ lục bát:

Lên chùa bẻ một cành sen

Ăn cơm bằng đèn đi cấy sáng trăng

Ba cô có bạn cùng trăng?

Thắp đèn ta sẽ chơi trăng ngoài thềm

Cầu cho trong ấm ngoài êm!

Hát bài Đi cấy

Bài hát thể hiện sắc thái tươi vui, trong sáng.

Hoạt động 2: Nghe bài dân ca Hát chèo thuyền

- GV chia lớp thành các nhóm, yêu cầu thảo luận theo những câu hỏi dưới đây:

+ Tinh thần cần cù lao động của những người dân làm nghề chài lưới thể hiện ở câu hát nào?

+ Nghề chài lưới lênh đênh trên sông nước đi khắp mọi nơi thể hiện ở câu hát nào?

+ Nội dung bài hát muốn nhắn nhủ chúng ta điều gì?

+ Cụm từ "dô dô khoan dô hậy" do bên xướng hay bên "xô" hát?

+ Nêu cảm nhận của em về bài hát.

Sản phẩm dự kiến:

+ Tinh thần cần cù của người lao động thể hiện ở câu hát "Không nên là nên ta cũng chẳng nhờ là nhờ cậy ai".

+ Cuộc sống lênh đênh trên sông nước của nghề chài lưới thể hiện ở câu hát "Sông Ngô là Ngô bể Sở biết đâu là đâu bến bờ".

+ Cụm từ "dô dô khoan dô hậy" do bên "xô" hát.

+ HS nêu cảm nhận, suy nghĩ của mình về bài hát.

Giới thiệu bài hát

- Hát chèo thuyền là một bài dân ca của vùng Bắc Bộ. Nội dung bài hát thể hiện tinh thần lao động và sự vất vả của những người dân làm nghề chài lưới. Cuộc sống của họ gắn với sông nước, lênh đênh khắp mọi người. Họ luôn lạc quan, yêu cầu và tự tin vào sức lao động của chính mình.

- Bài dân ca được hát theo hình thức "Xướng - Xô", giai điệu đan xen giữa sự mềm mại của bè "Xướng" và sự chắc khỏe phù hợp nhịp lao động của bè "Xô": "dô dô khoan dô hậy".

…………………………………….

HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Từ nội dung bài học, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập trắc nghiệm sau:

Câu 1: Bài dân ca “Đi cấy” là bài dân ca vùng nào?

A. Dân ca Huế.

B. Dân ca Thanh Hóa.

C. Dân ca quan họ Bắc Ninh.

D. Dân ca Thanh – Nghệ Tĩnh.

Câu 2: Bài dân ca “Đi cấy” thể hiện sắc thái như thế nào?

A. Vui tươi, trong sáng.

B. Suy tư, sâu lắng.

C. Hoài niệm, trầm buồn.

D. Suy tư, trầm buồn.

Câu 3: Bài dân ca “Hát chèo thuyền” là bài dân ca vùng nào?

A. Dân ca Thái.

B. Dân ca Nam Bộ.

C. Dân ca Nùng.

D. Dân ca Bắc Bộ.

Câu 4: Bài dân ca “Đi cấy” thể hiện mong ước gì của nhân dân?

A. Mong ước con chữ sẽ đến với bản làng.

B. Mong ước một thế giới hòa bình, sạch bóng quân thù.

C. Mong ước thế hệ mai sau sẽ có cuộc sống ấm no, hạnh phúc.

D. Mong ước mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu của người nông dân.

Câu 5: Bài dân ca “Đi cấy” được lấy cảm hứng từ thể loại văn học nào?

A. Thơ lục bát.

B. Ca dao.

C. Cổ tích.

D. Truyện ngụ ngôn.

Sản phẩm dự kiến:

HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Vận dụng kiến thức, GV yêu cầu HS hoàn thành các bài tập sau:

Câu 1. Hãy tìm những câu thơ lục bát được dùng để phát triển thành lời ca của bài dân ca Hát chèo thuyền.