Câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời Bài 4: Dế chọi
Bộ câu hỏi tự luận Ngữ văn 9 chân trời sáng tạo. Câu hỏi và bài tập tự luận Bài 4: Dế chọi. Bộ tài liệu tự luận này có 4 mức độ: Nhận biết, thông hiểu, vận dụng và vận dụng cao. Phần tự luận này sẽ giúp học sinh hiểu sâu, sát hơn về môn học Ngữ văn 9 CTST.
Xem: => Giáo án ngữ văn 9 chân trời sáng tạo
BÀI 4: CON NGƯỜI TRONG THẾ GIỚI ẢO
VĂN BẢN: DẾ CHỌI
(15 câu)
1. NHẬN BIẾT (5 câu)
Câu 1: Trình bày hiểu biết của em về tác giả
Trả lời:
Bồ Tùng Linh (1640 - 1715) là nhà văn nổi tiếng của Trung Quốc thời nhà Thanh.
- Ông để lại một khối lượng lớn tác phẩm thuộc nhiểu thể loại, trong đó tiêu biểu nhất là Liêu Trai chí dị.
- Năm 1980, ông được thế giới kỉ niệm như một Danh nhân văn hoá.
Câu 2: Văn bản được viết theo thể loại nào? Nêu bố cục của văn bản.
Trả lời:
Thể loại: truyện truyền kì
Bố cục chia 3 phần:
- Phần 1 (từ đầu đến…việc tự tử): tình cảnh ngang trái của Thành sau khi trượt khoa thi Đồng Tử.
- Phần 2 (tiếp theo đến…bỏ vào lồng): Con dế của Thành và chuỗi sự việc liên quan tới: con Thành chết, dế mất, hồn con Thành hóa thân vào con dế chọi.
- Phần 3 (đoạn còn lại): nhờ dế chọi mà gia đình Thành đổi đời.
Câu 3: Tóm tắt văn bản Dế chọi.
Trả lời:
Câu 4: Nội dung chính của văn bản Dế chọi là gì?
Trả lời:
Câu 4: Trình bày đặc điểm của nghệ thuật văn bản Dế chọi.
Trả lời:
2. THÔNG HIỂU (5 câu)
Câu 1: Những dấu hiệu nào giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì?
Trả lời:
Những dấu hiệu giúp em nhận biết Dế chọi là truyện truyền kì:
- Ở truyện cónhững chi tiết li kì, biến ảo, hoang đường.
- Không gian, thời gian có sự đan xen giữa cõi âm, cõi dương, nhân vật là con người chết đi nhưng hồn có thể biến hóa vào con vật.
- Ở đó là tấm ảnh thu nhỏ, thu vào nghìn vạn cảnh trạng ở nhân gian mà còn có tác dụng làm nổi bật tính chất phi lí của những cảnh trạng ấy.
Câu 2: Câu chuyện trong văn bản cho thấy tục lệ dâng tiến dế quý cho quan lại, vua chúa đã tác động như thế nào đến đời sống của các hạng người trong xã hội đương thời?
Trả lời:
Chỉ một câu chuyện dâng dế chọi lên vua mà phản ánh được cả bộ mặt của giai cấp thống trị tàn bạo, ăn chơi sa đoạ và những thảm cảnh mà nhân dân lao động phải chịu đựng. Một con dế chọi có thể mang đến thảm kịch cho một gia đình, một tỉnh nhưng cũng có thể mang vinh hoa phú quý đến cho cả một tỉnh, một dòng họ.Con dế chọi chỉ là một phương tiện vui chơi giải trí của vua quan nơi cung cấm nhưng lại là yếu tố quyết định sống chết của người dân. Gia đình Thành Danh là một minh chứng tiêu biểu. Dế chọi đã mang tai hoạ đến cho gia đình Thành Danh song cũng chính dế chọi (con dế do linh hồn con trai Thành Danh hoá thân vào) lại mang đến cho gia đình Thành Danh vinh hoa phú quý.
Câu 3: Chỉ ra một số biểu hiện của yếu tố kì ảo trong văn bản và tác dụng của yếu tố này trong việc thể hiện chủ đề của tác phẩm
Trả lời:
Câu 4: Đặc trưng nổi bật nào của thể truyền kì được thể hiện trong văn bản Dế chọi?
Trả lời:
Câu 5: Tính chất châm biếm, tố cáo mạnh mẽ nhất thể hiện qua chi tiết nào?
Trả lời:
3. VẬN DỤNG (3 câu)
Câu 1: Phân tích điểm tương đồng, khác biệt về số phận của nhân vật Thành Danh trước và sau khi tìm được dế quý dâng quan.
Trả lời:
| Thành Danh trước khi tìm được dế quý dâng quan | Thành Danh sau khi tìm được dế quý dâng quan | |
| Tương đồng | Thành Danh ngày đêm lo lắng, ăn không ngon, ngủ không yên. | |
| Khác biệt | Thành Danh không dám sách nhiễu dân làng nộp dế, Thành phải tự đi tìm, không tìm được dế, anh đã bị quan phạt đòn: đôi mông máu me bê bết mà chẳng có con dế nào để nộp, chỉ còn nghĩ đến chuyện tự tử mà thôi | Hồn đứa con Thành Danh hoá thân vào con dế chọi. Dế nhỏ nhưng nhanh nhẹn và chọi rất giỏi. Dế mang dâng vua, chọi giỏi lại biết nhảy múa, vua rất vừa lòng và ban thưởng cho quan tỉnh. Gia đình Thành Danh được giàu sang phú quý. |
Câu 2: Theo em, nếu bỏ đi phần “lời bàn của tác giả” ở cuối truyện thì việc đọc hiểu truyện Dế chọi có khó khăn/thuận lợi gì?
Trả lời:
Câu 3:Theo em, trong xã hội ngày nay, những hành động như của gia đình Thành có còn xuất hiện không? Em có thể nêu ví dụ thực tế về sự tranh đua quyền lực hay địa vị bằng cách không chính đáng trong đời sống hiện nay?
Trả lời:
4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)
Câu 1: Theo em, thể truyền kì có vị trí như thế nào trong tiến trình phát triển của văn học Việt Nam?
Trả lời:
Theo em, thể truyền kì có một vị trí vô cùng quan trọng trong tiến trình phát triển của văn học Việt Nam, và thực sự có thể được xem là khởi đầu cho nền văn học viết của dân tộc. Truyền kì Việt Nam không chỉ là những tác phẩm văn học dân gian mang tính chất giải trí, mà còn chứa đựng những giá trị văn hóa, lịch sử sâu sắc.
Thể truyền kì đã đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển tải những giá trị nhân văn, những bài học về đạo đức và xã hội từ thế hệ này sang thế hệ khác. Thông qua các câu chuyện kỳ ảo, những nhân vật anh hùng, nhân vật thần thoại, truyền kì đã khắc họa sâu sắc những phẩm chất tốt đẹp của con người như lòng yêu nước, lòng trung thành, sự hi sinh và những giá trị đạo đức cao đẹp, phản ánh nhu cầu, mong muốn về một thế giới công lý và tốt đẹp.
Thể truyền kì cũng chính là cầu nối giữa văn hóa dân gian và văn học viết. Nhiều tác phẩm truyền kì đã được các tác giả văn học viết như Nguyễn Dữ trong Truyền kỳ mạn lục tiếp nối và phát triển. Đây là bước tiến quan trọng trong việc hình thành và phát triển nền văn học viết của dân tộc, khi các câu chuyện dân gian được chính thức ghi lại bằng chữ viết và trở thành tài sản văn học của cả một nền văn hóa.
Vì vậy, thể truyền kì không chỉ mang giá trị nghệ thuật và văn hóa, mà còn là nền tảng vững chắc để phát triển những thể loại văn học khác trong văn học Việt Nam, góp phần quan trọng vào sự hình thành và phát triển nền văn học viết của dân tộc.
--------------------------------------
--------------------- Còn tiếp ----------------------
=> Giáo án Ngữ văn 9 Chân trời bài 4: Dế chọi (Bồ Tùng Linh)