Câu hỏi tự luận Ngữ văn 12 cánh diều Bài 2: Lỗi lô gích, câu mơ hồ và cách sửa

BÀI 2: HÀI KỊCH

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: LỖI LÔ GIC, CÂU MƠ HỒ VÀ CÁCH SỬA
(15 câu)

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Lỗi logic là gì? Hãy nêu định nghĩa và cho ví dụ đơn giản?

Trả lời:

Lỗi logic là những sai sót trong quá trình lập luận mà gây ra kết luận không hợp lý hoặc không chính xác. Những lỗi này thường xảy ra khi các lập luận không được xây dựng một cách chặt chẽ, dẫn đến việc người nghe hoặc người đọc không thể theo dõi hoặc đồng ý với kết luận.

 Ví dụ: Báo in, báo điện tử, các phương tiện truyền thông, đài phát thanh, đài truyền hình,... đều có vai trò quan trọng trong cuộc sống hiện đại.

Phương tiện truyền thông đã bao hàm cả báo in, báo điện tử, đài phát thanh, đài truyền hình, vì vậy, không thể đặt ngang hàng với những phương tiện cụ thể đã được nó bao hàm. Để sửa chữa, cần phân chia cấp độ rành mạch cho các đối tượng được nhắc tới.

Câu 2: Câu mơ hồ là gì? Hãy cho một ví dụ về câu mơ hồ trong giao tiếp hàng ngày?

Trả lời:

Câu mơ hồ là những câu có thể được hiểu theo nhiều cách khác nhau, dẫn đến sự không rõ ràng trong ý nghĩa. Câu mơ hồ có thể làm cho người nghe hoặc người đọc khó hiểu được ý định thực sự của người nói.

Ví dụ

Ví dụ trong giao tiếp hàng ngày: "Tôi thấy cô ấy với chiếc xe của mình."
Câu này có thể hiểu là người nói thấy cô ấy đang lái xe của mình, hoặc thấy cô ấy bên cạnh xe của mình. Sự mơ hồ ở đây là không rõ ràng về hành động và vị trí của cô ấy.

Câu 3: Nêu một số loại lỗi logic thường gặp trong lập luận?

Trả lời:

Câu 4: Hãy nêu một số nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng câu mơ hồ?

Trả lời:

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Tìm lỗi sai trong câu sau: “Việc làm kịp thời này lẽ ra phải được tiến hành từ tháng trước”.

Trả lời:

- Có sự mâu thuẫn giữa các ý trong câu. Đã nói là kịp thời thì không thể nói lẽ ra phải được tiến hành trước đó; ngược lại, nếu nói lẽ ra phải được tiến hành trước đó thì không thể cho là kịp thời. Cách sửa: Lược bỏ một trong hai ý (hoặc ý gắn với từ kịp thời, hoặc ý gắn với cụm từ lẽ ra).

Câu 2: Cho ngữ liệu sau:

“Là nhà thơ mới nhất trong các nhà Thơ mới, Vội vàng của Xuân Diệu như một bản tuyên ngôn về cách sống của cái tôi cá nhân.”

Ý nào sau đây là lý do câu văn trên mắc lỗi logic?

Trả lời:

Câu này mắc lỗi logic do Vội vàng không phải là một nhà thơ, mà Xuân Diệu mới là nhà thơ mới nhất trong các nhà Thơ mới. Có thể sửa thành: Là nhà thơ mới nhất trong các nhà Thơ mới, Xuân Diệu đã tạo nên bài thơ Vội vàng như một bản tuyên ngôn về cách sống của cái tôi cá nhân.

Câu 3: So sánh sự khác biệt giữa lỗi logic và câu mơ hồ. Hãy nêu ít nhất ba điểm khác nhau?

Trả lời:

Câu 4: Khi nào thì câu mơ hồ có thể gây ra hiểu lầm trong giao tiếp? Hãy đưa ra ví dụ cụ thể?

Trả lời:

Câu 5: Phân tích lỗi sau và nêu cách sửa của câu sau: 

“Sử dụng điện gió vừa bảo vệ được môi trường, vừa không tốn nhiên liệu như nhà máy nhiệt điện.”

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Tìm lỗi sai trong câu sau: 

“Trong các phóng sự phản ánh hiện thực đời sống Việt Nam trước Cách mạng, Vũ Trọng Phụng là cây bút xuất sắc nhất.”

Trả lời:

- Có sự lẫn lộn các bình diện khi nói về đối tượng. Ở câu này, người viết đã gộp hai bình diện khác nhau (tác giả và tác phẩm) làm một, khiến hai vế câu không có sự tương thích. Cách sửa: Quy các ý về cùng một bình diện (hoặc bình diện tác phẩm, hoặc bình diện tác giả).

Câu 2: Phân tích lỗi sau và nêu cách sửa của câu sau: 

“Loan không thích nghệ thuật, vì cô ấy không biết làm thơ.”

Trả lời:

Câu 3: Hãy phân tích loại lỗi của từng câu và sửa lại:

“Không chỉ say mê làm thơ, ông tôi còn rất thích sáng tác bằng thể lục bát và song thất lục bát.”

Trả lời:

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Cho ngữ liệu sau:

Hoàng Phủ Ngọc Tường - một cây bút viết kí được Nguyễn Tuân đánh giá rất cao.

Vì sao câu văn trên lại sai ngữ pháp?

Trả lời:

Lỗi sai: sai ngữ pháp. Phụ ngữ "- một cây bút viết kí" ở đây khiến câu văn không có chủ ngữ.

Cách sửa: Hoàng Phủ Ngọc Tường là một cây bút viết kí được Nguyễn Tuân đánh giá rất cao.

--------------------------------------

--------------------- Còn tiếp ----------------------