Giáo án điện tử hóa học 10 chân trời bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố và tính chất của hợp chất trong một số chu kì và nhóm

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BUỔI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Vấn đề:

Kim loại kiềm là các kim loại thuộc nhóm lA, bao gồm: lithium (LI), sodium (Na), potassium (K), rubidium (Rb), caesium (Cs), francium (Fr). Chúng phản ứng được với nước và giải phóng khí hydrogen. Vậy khả năng phản ứng với nước của các kim loại trên có giống nhau hay không? Dựa vào bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá học, chúng ta có thể giải thích được xu hướng biến đổi tính chất hoá học cơ bản của nguyên tử các nguyên tố không?

Bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất của nguyên tử các nguyên tố và tính chất của hợp chất trong một số chu kì và nhóm

NỘI DUNG BÀI HỌC

BÁN KÍNH NGUYÊN TỬ

TÍNH KIM LOẠI, TÍNH
PHI KIM

ĐỘ ÂM ĐIỆN
TÍNH ACID – BASE CỦA OXIDE VÀ HYDROXIDE

1. BÁN KÍNH NGUYÊN TỬ

HOẠT ĐỘNG NHÓM

Quan sát hình 6.1, thảo luận và trả lời câu hỏi 1, 2 (SGK tr.43)

CH1 (SGK tr.43): Quan sát Hình 6.1, cho biết bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong mỗi chu kì và trong mỗi nhóm A biến đổi như thế nào? Mỗi chu kì từ trái qua phải

Mỗi nhóm từ trên xuống dưới

Bán kính nguyên tử giảm dần

Bán kính nguyên tử tăng dần

CH2 (SGK tr.43). Xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong mỗi chu kì và mỗi nhóm A do yếu tố nào gây ra?

• KẾT LUẬN. Bán kính nguyên tử của các nguyên tố nhóm A có xu hướng biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân:
• Trong một chu kì, nguyên tử của các nguyên tố có cùng số lớp electron. Từ trái sang phải: Điện tích hạt nhân tăng dần.
• Electron lớp ngoài cùng bị hạt nhân hút mạnh hơn.
• Bán kính nguyên tử giảm dần.

Trong một nhóm, theo chiều từ trên xuống dưới: Số lớp electron tăng dần.

Bán kính nguyên tử tăng dần.

Luyện tập (SGK tr.43). Dựa vào xu hướng biến đổi bán kính nguyên tử của các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, em hãy sắp xếp các nguyên tố sau đây theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử: Li, N, O, Na, K.

1. ĐỘ ÂM ĐIỆN

► Khái niệm ◄

Độ âm điện của một nguyên tử đặc trưng cho khả năng hút electron của nguyên tử đó khi tạo thành liên kết hóa học.

HOẠT ĐỘNG NHÓM

• Thảo luận nhóm bốn.
• Quan sát bảng 6.1 và trả lời câu hỏi 3, 4 (SGK tr.44).

CH3 (SGK tr.44). Từ số liệu trong Bảng 6.1, nhận xét sự biến đổi giá trị độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố trong một nhóm và trong một chu kì. Giải thích.

Trong một chu kì, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân

Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng

Độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố tăng dần

Trong một nhóm, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân

Bán kính nguyên tử tăng, lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng giảm

Độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố giảm dần

CH4 (SGK tr.44). Hãy cho biết vì sao trong bảng 6.1, giá trị độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố nhóm VIIIA còn để trống.

Giá trị độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố nhóm VIIIA còn để trống vì: Các khí hiếm tạo thành rất ít các hợp chất nên chúng không xác định được giá trị độ âm điện.

• KẾT LUẬN. Độ âm điện nguyên tử của các nguyên tố nhóm A có xu hướng biến đổi tuần hoàn theo chiều tăng của điện tích hạt nhân:
• Trong một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân: Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng tăng.
• Độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố tăng dần.
• Trong một nhóm, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân: Bán kính nguyên tử tăng nhanh.
• Lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng giảm.
• Độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố giảm dần.

Luyện tập (SGK tr.45). Dựa vào xu hướng biến đổi độ âm điện của nguyên tử các nguyên tố trong bảng tuần hoàn, em hãy sắp xếp các nguyên tố sau đây theo chiều tăng dần độ âm điện của nguyên tử: Na, K, Mg, Al