Giáo án điện tử sinh học 10 cánh diều bài 5: Các nguyên tố hóa học và nước

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

Quan sát hình 5.l, hãy cho biết màng sinh chất được cấu tạo từ những hợp chất nào. Các hợp chất này được tạo thành từ những nguyên tố hóa học nào?

• Màng sinh chất được cấu tạo từ các hợp chất như carbohydrate, protein, phospholipid.
• Các hợp chất này được tạo thành từ các nguyên tố như: C, H, O, N, P....

BÀI 5:

CÁC NGUYÊN TỐ HÓA HỌC VÀ NƯỚC

NỘI DUNG BÀI HỌC

Các nguyên tố hóa học

Nước và vai trò sinh học của nước

1. Các nguyên tố hóa học

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin mục 1 phần I và quan sát các hình ảnh (SGK tr.26) để tìm hiểu về các nguyên tố hóa học có trong tế bào.

Có khoảng 20-25% nguyên tố hóa học có trong tự nhiên là các nguyên tố cần thiết cho sinh vật. Cơ thể người có khoảng 25 nguyên tố hóa học.

Cơ thể sinh vật được cấu tạo bởi tế bào → các nguyên tố hoá học có trong cơ thể đều có trong tế bào với các chức năng khác nhau.

Nguyên tố đại lượng chiếm lượng lớn trong cơ thể, gồm các nguyên tố như C, H, O, N, S, P,... là thành phần chủ yếu cấu tạo nên các hợp chất chính trong tế bào như nước, carbohydrate, lipid, protein và nucleic acid.

Nguyên tố vi lượng chiếm lượng rất nhỏ (nhỏ hơn 0,01%), gồm các nguyên tố như Fe, Zn, Cu,...cần thiết cho hoạt động của tế bào và cơ thể, có thể tham gia cấu tạo hồng cầu, enzyme,...

Một số hình ảnh về bệnh ở người và thực vật do thiếu nguyên tố đại lượng và vi lượng

Thảo luận nhóm

Đọc thông tin mục 2 phần I và quan sát các hình ảnh (SGK tr.27) để tìm hiểu về nguyên tố carbon.

1. Vì sao nói carbon tạo nên mạch “xương sống” của các hợp chất hữu cơ trong tế bào và tạo nên sự đa dạng về cấu trúc của các hợp chất của cơ thê?
2. Carbon tham gia cấu tạo của những hợp chất quan trọng nào trong cơ thể?
3. Nước và vai trò sinh học của nước
4. Cấu tạo và tính chất của nước

Vì sao cây có thể hút nước lên cao hàng chục mét từ dưới đất? Nó có giống với việc người ta bơm nước lên cao hay không?

Thảo luận cặp đôi

Đọc thông tin và quan sát hình 5.5 trong mục 1 phần II (SGK tr.27) để tìm hiểu về cấu tạo và tính chất của nước.

• Nêu cấu tạo của phân tử nước.
• Giải thích tính liên kết của phân tử nước?
• Trong phân tử nước, nguyên từ O có khả năng hút cặp electron mạnh hơn tạo nên liên kết phân cực với nguyên tử H.
• Nguyên tử O mang một phần điện tích âm và nguyên tử H mang một phần điện tích dương. Cấu tạo này giúp các phân tử nước dễ dàng liên kết với nhau và với nhiều phân tử khác bằng liên kết hydrogen làm cho nước có những tính chất độc đáo.

2. Vai trò của nước

Đọc thông tin và quan sát hình ảnh mục 2 phần II (SGK tr.28) để tìm hiểu về vai trò của nước đối với tế bào và cơ thể

• Nước chiếm khoảng 70-90% khối lượng tế bào. Nước là phân tử phân cực có khả năng hình thành liên kết hydrogen với nhau và với nhiều hợp chất khác.
• Nước là dung môi hòa tan nhiều hợp chất, làm môi trường phản ứng và môi trường vận chuyển; tham gia trực tiếp vào nhiều phản ứng hóa học; đóng vai trò điều hòa nhiệt độ tế bào và cơ thể.