Giáo án điện tử công nghệ trồng trọt 10 cánh diều bài 10: Phương pháp chọn, tạo giống cây trồng

\

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI LỚP HỌC

KHỞI ĐỘNG

Làm thế nào để từ các giống ngô địa phương (A) tạo ra được các giống ngô (B); (C); (D), (E) trong hình 10.1?

BÀI 10: PHƯƠNG PHÁP CHỌN, TẠO GIỐNG CÂY TRỒNG

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Một số khái niệm trong chọn và tạo giống cây trồng
2. Một số phương pháp chọn giống cây trồng
3. Một số phương pháp tạo giống cây trồng
4. Một số khái niệm trong chọn và tạo giống cây trồng

• Tạo giống cây trồng là cách hình thành giống mới từ những nguồn vật liệu đã có qua việc thay đổi vật chất di truyền trong tế bào.
• Chọn giống cây trồng là chọn lọc hay tuyển lựa những cây trồng đã có hoặc mới tạo ra theo hướng đem lại lợi ích cho con người.
• Vật liệu khởi đầu là những cây dại hay cây trồng được sử dụng để tạo ra giống mới bằng những phương pháp chọn tạo giống thích hợp.
• Vật liệu khởi đầu đa dạng, phong phú sẽ thuận lợi cho chọn tạo giống.
• Giống gốc là giống ban đầu trước khi được chọn lọc.
• Giống đối chứng là giống cùng loài đó được trồng phổ biến tại địa phương.
• Giống ưu thế lai là giống biểu hiện tính trạng vượt trội của con lai F1 so với bố mẹ chúng.

2. Một số phương pháp chọn giống cây trồng

• Phương pháp chọn lọc hỗn hợp
• Vụ I: Chọn những cá thể mang các tính trạng đúng theo yêu cầu đặt ra từ ruộng giống gốc (1).
• Vụ II, III: Trộn hạt của tất cả cá thể đã chọn ở vụ I đê gieo trồng và so sánh với các giống đối chứng (3) và giống gốc (1).

Ưu điểm

Nhanh đạt được mục tiêu chọn giống và dễ thực hiện.

Nhược điểm

Không tạo ra nhiều sự khác biệt so với giống gốc.

• Phương pháp chọn lọc cá thể
• Vụ I: Chọn và để riêng những cá thể mang các tình trạng theo yêu cầu đặt ra từ ruộng giống gốc (1).
• Vụ II trở đi: Gieo trồng riêng rẻ cá thể đã chọn mục I và tiếp tục chọn đến khi đạt mục tiêu chọn giống; có thể hỗn hợp các cá thể hoặc để riêng. Tiến hành so sánh giống chọn lọc (2) với các giống đối chứng (3) và giống gốc (1) ở vụ sau.
• Ưu điểm: Tạo ra sự khác biệt rõ theo mục tiêu chọn giống.
• Nhược điểm: Tốn nhiều thời gian và diện tích đất.

Ứng dụng công nghệ sinh học trong chọn lọc giống cây trồng

Cách tiến hành

• Loại giống nhiễm bệnh
• Chọn giống chuỗi có năng suất và chất lượng cao Giám định bệnh  Chọn làm cây mẹ  Tách thân cây con  Tách đỉnh sinh trưởng  Nhân nhanh và nuôi thành cây giống hoàn chỉnh.
• Ưu điểm: Rút ngắn thời gian chọn được giống cây trồng sạch bệnh.
• Nhược điểm: Chi phí cao.

3. Một số phương pháp tạo giống cây trồng

• Nhóm 1. Tìm hiểu tạo giống bằng phương pháp lai hữu tính.
• Nhóm 2. Tạo giống cây trồng bằng phương pháp đột biến gen.
• Nhóm 3. Tạo giống cây trồng bằng phương pháp đa bội thể.
• Nhóm 4. Tạo giống cây trồng bằng phương pháp chuyển gen.
• Lai hữu tính là sự giao phối giữa hai hay nhiều dạng bố mẹ khác nhau nhằm tạo ra các con lai mang nhiều tính trạng tốt của bố mẹ
• Trong lại hữu tính, hiện tượng con lai F1 có tính trạng vượt trội hơn bố mẹ được gọi là ưu thế lai. Nhờ vậy, nhiều giống cây trồng năng suất rất cao đã được tạo ra.
• Ưu điểm: Dễ thực hiện, đặc tính di truyền ổn định, thế hệ sau tỉ lệ sinh sản cao.
• Nhược điểm: Tốn nhiều thời gian, khó loại bỏ hoàn toàn tính trạng không mong muốn.