Giáo án điện tử lịch sử 10 chân trời bài 19: Các dân tộc trên đất nước Việt Nam

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

• Dân tộc là gì? Việt Nam hiện nay có bao nhiêu dân tộc?
• Địa phương em sinh sống có những dân tộc nào? Em biết gì về các dân tộc đó?
• Vì sao mỗi người dân ở Việt Nam cần hiểu biết về cộng đồng các dân tộc Việt Nam?
• Em muốn tìm hiểu thêm những gì về cộng đồng các dân tộc trên lãnh thổ Việt Nam?

CHƯƠNG VI:

CỘNG ĐỒNG CÁC DÂN TỘC VIỆT NAM

BÀI 19: CÁC DÂN TỘC TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM

NỘI DUNG BÀI HỌC

Thành phần các

dân tộc trên đất nước Việt Nam

Đời sống vật chất và tinh thần của cộng đồng các dân tộc Việt Nam

THÀNH PHẦN CÁC

DÂN TỘC TRÊN ĐẤT NƯỚC VIỆT NAM

THẢO LUẬN NHÓM

• Nhóm 1: Quan sát lược đồ 19.1 về sự phân bố của các dân tộc theo theo dân số ở Việt Nam. Em có nhận xét gì về thành phần dân tộc theo dân số ở Việt Nam?
• Nhóm 2: Giải thích khái niệm ngữ hệ. Em hãy xác định địa bàn phân bố chủ yếu của các dân tộc theo ngữ hệ trên lược đồ 19.1.
• Nhóm 3: Dựa vào Hình 19.3, em hãy nêu nhận xét về số lượng các dân tộc theo ngữ hệ, vai trò của ngôn ngữ trong việc xác định thành phần dân tộc.
• Nhóm 4: Ba tiêu chí cơ bản để xác định thành phần dân tộc là gì? Việc sử dụng tiếng Việt làm ngôn ngữ chung cho các dân tộc ở Việt Nam có ý nghĩa gì?
• Nhóm 5: Địa bàn cư trú ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển về kinh tế, xã hội của các dân tộc? Theo em, sự cư trú xen kẽ ảnh hưởng như thế nào đến mối quan hệ giữa các dân tộc ở Việt Nam?

1. Thành phần dân tộc theo dân số

• Việt Nam là một quốc gia thống nhất về lãnh thổ, đa dạng về tộc người.
• Việt Nam hiện có 54 dân tộc, phân bố trên cả ba miền Bắc, Trung và Nam.

2. Thành phần dân tộc theo ngữ hệ

KHÁI NIỆM NGỮ HỆ

Ngữ hệ

Là một nhóm các ngôn ngữ

Cùng nguồn gốc

Có những điểm tương đồng về ngữ âm, thanh điệu, cú pháp và vốn từ vị cơ bản.

KHÁI NIỆM NGỮ HỆ

• Mỗi ngữ hệ có thể bao gồm một số hoặc nhiều nhóm ngôn ngữ.
• Dân tộc Việt Nam chia thành năm ngữ hệ: Nam Á, Nam Đảo, H’Mông – Dao, Thái – Ka-đai, Hán – Tạng.
• Tiếng Việt được xếp vào nhóm ngôn ngữ Việt – Mường thuộc ngữ hệ Nam Á.

Kết luận

• 3 tiêu chí xác định thành phần dân tộc: ngôn ngữ, văn hóa, ý thức tự giác.
• Các dân tộc trên đất nước Việt Nam đều có tiếng nói riêng, trong đó 26 dân tộc đã có chữ viết.
• Tiếng Việt được dùng làm ngôn ngữ chính thức của nhà nước và là phương tiện giao tiếp giữa các dân tộc.

SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA ĐỊA BÀN CƯ TRÚ TỚI SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, XÃ HỘI CỦA CÁC DÂN TỘC

54 dân tộc

4 dân tộc Kinh, Hoa, Chăm, Khmer chủ yếu sống ở vùng đồng bằng

à trình độ kinh tế – xã hội phát triển hơn

50 dân tộc còn lại chủ yếu cư trú ở miền núi và trung du

SỰ ẢNH HƯỞNG CỦA SỰ CƯ TRÚ XEN KẼ TỚI MỐI QUAN HỆ GIỮA CÁC DÂN TỘC

Sự cư trú xen kẽ

Thuận lợi

• Tạo điều kiện cho quá trình giao lưu văn hóa
• Tạo sự đan xen văn hóa, giao thoa ngôn ngữ

à Tăng cường hiểu biết, đoàn kết

Hạn chế

• Khác nhau về phong tục tập quán

                       à khả năng va chạm

• Cơ sở để các thế lực thù địch lợi dụng những mâu thuẫn để chia rẽ, làm suy yếu sự đoàn kết các dân tộc.