Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VÀ CÁC EM ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY

HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

? Em hãy lược bỏ những từ in đậm và nhận xét đoạn văn mới có sự thay đổi như thế nào ?

Không có ai sinh ra và lớn lên ở các làng quê VN mà lại không có tuổi thơ gắn bó với con trâu. Thưở nhỏ, đưa cơm cho cha đi cày, mải mê ngắm nhìn những con trâu được thả lỏng đang say sưa gặm cỏ 1 cách ngon lành. Lớn lên 1 chút thì nghễu nghện cưỡi trên lưng trâu trong những buổi chiều đi chăn thả trở về. Cưỡi trâu ra đồng, cưỡi trâu lội xuống sông, cưỡi trâu thong dong và cưỡi trâu phi nước đại,.... Thú vị biết bao! Con trâu hiền lành, ngoan ngoãn đã để lại trong kí ức tuổi thơ mỗi người biết bao kỉ niệm ngọt ngào!

          Chiều chiều, khi một ngày lao động đã tạm dừng, con trâu được tháo cày và đủng đỉnh bước trên đường làng, miệng luôn “nhai trầu” bỏm bẻm. Khi ấy cái dáng đi khoan thai, chậm rãi của con trâu khiến cho ta có cảm giác không khí của làng quê VN sao mà thanh bình và thân quen quá đỗi!

TIẾT 9: SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh
2. Luyện tập
3. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI:

Đọc văn bản Cây chuối trong đời sống Việt Nam và trả lời các câu hỏi sau:

• Nhan đề của VB có ý nghĩa gì?
• Nêu đối tượng thuyết minh của VB? Tìm những câu trong văn bản thuyết minh đặc điểm tiêu biểu của cây chuối?
• Chỉ ra những câu văn có yếu tố miêu tả cây chuối và cho biêt tác dụng của yếu tố miêu tả đó?
• Bố cục của văn bản?
• Văn bản : Cây chuối trong đời sống Việt Nam
• Nhan đề :
• - Vai trò của cây chuối đối với đời sống vật chất và tinh thần của con người Việt Nam từ xưa đến nay
• - Thái độ của con người trong việc nuôi trồng, chăm sóc và sử dụng có hiệu quả các giá trị của cây chuối.
• 
  Những câu văn thuyết minh về đặc điểm của cây chuối
• Đoạn 1 :
• - Câu 1 : “ đi khắp Việt Nam, nơi đâu ta cũng bắt gặp những cây chuối thân mềm....”
• - Câu 3 : “ Cây chuối rất ưa nước nên người ta thường trồng bờ ao...”
• - Câu 4 : Chuối phát triển rất nhanh...
• Đoạn 2 : Cây chuối là thức ăn thức dụng từ thân đến lá, từ gốc đến hoa quả!
• Đoạn 3 : Giới thiệu quả chuối
• + Chuối chín để ăn
• + Chuối xanh để chế biến thức ăn
• + Chuối để thờ cúng

1. Câu văn miêu tả về cây chuối

Cây chuối : Thân mềm vươn lên như những trụ cột nhẵn bóng, toả ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng

Ở rừng : "chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận. Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ đẻ chuối con, chuối con đẻ chuối cháu, cứ phải gọi là con đàn cháu lũ"

Quả chuối chín:  Vị ngọt ngào và hương thơm hấp dẫn...vỏ chuối có những vệt lốm đốm như vỏ trứng cuốc"…

Không thiếu những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu xuống tận gốc cây.

Tác dụng:

• Yếu tố miêu tả giúp người đọc hình dung cụ thể sinh động đặc điểm của cây chuối, công dụng, cách sử dụng sản phẩm từ cây chuối.

CÔNG DỤNG CÂY  CHUỐI

1. Công dụng của cây chuối

• Thân chuối còn non có thể xắt mỏng làm rau sống, một trong những loại rau không thể thiếu khi ăn với cơm hến, phở sắn…
• Thân chuối già làm thức ăn cho bò, lợn, gà. vịt…
• Lá chuối tươi dung để gói bánh, gói xôi…
• Lá chuối khô dùng để gói đồ, lót chỗ nằm.
• Bắp chuối có thể ăn sống, làm gỏi.
• Nhận xét
• Thuyết minh cần rõ ràng , mạch lạc các đặc điểm, giá trị, quá trình hình thành đối tượng thuyết minh.
• Cần vận dụng yếu tố miêu tả làm cho đối tượng hiện lên cụ thể, gần gũi, dễ cảm , dễ nhận.
• Miêu tả chỉ đóng vai trò hỗ trợ.

Nhận xét

Để thuyết minh cho cụ thể sinh động, hấp dẫn, bài thuyết minh có thể kết hợp sử dụng yếu tố miêu tả. Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết minh được nổi bật, gây ấn tượng.

LUYỆN TẬP