Giáo án điện tử ngữ văn 9 tiết 32: Miêu tả trong văn tự sự

Chào mừng các em đến với tiết học ngày hôm nay!

TÔI CHIA SẺ

1. Văn tự sự muốn hấp dẫn người đọc cần có sự kết hợp với các yếu tố nào khác?
2. Lấy một ví dụ về một ngữ cảnh hay một vài câu văn ngắn về sự kết hợp yếu tố miêu tả trong một văn bản đã học?

Tiết 32:

MIÊU TẢ TRONG VĂN TỰ SỰ

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn tự sự
2. Luyện tập
3. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Đọc ví dụ trong sách giáo khoa và trả lời các câu hỏi sau

1. Đoạn trích kể về trận đánh nào? Trong trận đánh đó, nhân vật vua Quang Trung làm gì, xuất hiện như thế nào?
2. Hãy chỉ ra các chi tiết miêu tả trong đoạn trích? Các chi tiết ấy nhằm thể hiện những đối tượng nào?
3. - Sự việc : Vua Quang Trung đánh vào đồn Ngọc Hồi .
4. - Diễn biến: Quang Trung cho ghép ván, tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung xông lên đánh. Quân Thanh đại bại
5. - Yếu tố miêu tả: Quang Trung  cưỡi voi, lưng giắt dao ngắn, khói tỏa mù trời, thây nằm đầy đồng…

ĐỐI TƯỢNG VÀ CÁC CHI TIẾT MIÊU TẢ

1. Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự:

Hãy nối các  sự việc ở ý c tạo thành một đoạn văn và so sánh với đoạn văn  đã có trong sách giáo khoa. Nhận xét sự khác nhau giữa hai đoạn văn

Đoạn văn mới: Vua Quang Trung cho ghép ván lại, cứ mười người khiêng một bức, rồi tiến sát đến đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh bắn ra, không trúng người nào, sau đó phun khói lửa. Quân của vua Quang Trung khiêng ván nhất tề xông lên mà đánh. Quân Thanh chống đỡ không nổi, tướng nhà Thanh là Sầm Nghi Đống thắt cổ chết. Quân Thanh đại bại.

Đoạn văn ban đầu: Vua Quang Trung lại truyền lấy sáu chục tấm ván, cứ ghép liền ba tấm làm một bức, bên ngoài lấy rơm dấp nước phủ kín, tất cả là hai  mươi bức. Đoạn kén hạng lính khoẻ mạnh, cứ mười người khênh một bức, lưng giắt dao ngắn, hai mươi người khác đều cầm binh khí theo sau, dàn thành trận chữ “nhất”, vua Quang Trung cưỡi voi đi đốc thúc, mờ sáng ngày mùng 5 tiến sát đồn Ngọc Hồi. Quân Thanh nổ súng bắn ra, chẳng trúng người nào cả. Nhân có gió bắc, quân Thanh bèn dùng ống phun khói lửa ra, khói toả mù trời, cách gang tấc không thấy gì, hòng làm cho quân Nam rối loạn. Không ngờ trong chốc lát trời bỗng trở gió nam, thành ra quân Thanh lại tự làm hại mình.

            Vua Quang Trung liền gấp rút sai đội khiêng ván vừa che vừa xông thẳng lên trước. Khi gươm giáo của hai bên đã chạm nhau thì quăng ván xuống đất, ai nấy cầm dao ngắn chém bừa, những người cầm binh khí theo sau cũng nhất tề xông tới mà đánh.

            Quân Thanh chống không nổi, bỏ chạy tán loạn giày xéo lên nhau mà chết. Tên Thái thú Điền Châu là Sầm Nghi Đống tự thắt cổ chết. Quân Tây Sơn thừa thế chém giết lung tung thây nằm đầy đồng, máu chảy thành suối, quân Thanh đại bại.    

(Ngô gia văn phái, Hoàng Lê nhất thống chí)

THẢO LUẬN CẶP ĐÔI

Qua việc tìm hiểu ví dụ, hãy rút ra nhận xét : yếu tố miêu tả có vai trò như thế nào đối với văn bản tự sự ?

(Nếu chỉ kể sự việc diễn ra như thế nhân vật vua Quang Trung có nổi bật không? Trận đánh có sinh động không? Tại sao?)

Đoạn văn bị lược bỏ yếu tố miêu tả trở nên thiếu sinh động, khô khan, kém hấp dẫn vì chỉ đơn giản kể lại sự việc.

Đoạn trích trong “ Hoàng Lê nhất thống chí” nhờ có yếu tố miêu tả mà trận đánh của vua Quang Trung được tái hiện cụ thể, sinh động, hấp dẫn. Hình ảnh vua Quang Trung hiện lên thật oai phong, lẫm liệt.

=>  Trong văn bản tự sự, sự miêu tả cụ thể, chi tiết về cảnh vật, nhân vật và sự việc có tác dụng làm cho câu chuyện trở nên hấp dẫn, gợi cảm, sinh động.

1. LUYỆN TẬP