Tiết 7: THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT

1. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG

Khi gặp một từ khó, không hiểu nghĩa, em sẽ có cách nào để hiểu được nghĩa của từ?

1. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
2. Lý thuyết

Cho biết ý nghĩa của các từ sau và nêu những cách để giải nghĩa chúng: cảm hoá, cốt lõi, mắt trần, hoàng tử.

• Cảm hoá: dùng tình cảm tốt đẹp làm cho một đối tượng nào đó cảm phục mà nghe theo, làm theo, chuyển biến theo hướng tích cực.
• Cốt lõi: cái chính và quan trọng nhất.
• Mắt trần: con mắt thường, ở đây chỉ cái nhìn chưa có sự gắn kết, thấu hiểu.
• Hoàng tử: con của vua.

Để giải nghĩa từ, có thể:

• Dựa vào từ điển
• Nghĩa của từ dựa vào câu văn, đoạn văn mà từ đó xuất hiện
• Với từ Hán Việt, có thể giải nghĩa từng thành tố cấu tạo nên từ.

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP

Bài tập 1/ trang 26

Một số từ có mô hình cấu tạo như từ cảm hoá: tha hoá, nhân cách hoá, đồng hoá, trẻ hoá, công nghiệp hoá...

- Tha hoá: biến thành cái khác, mang đặc điểm trái ngược với bản chất vốn có.

- Nhân cách hoá: gán cho loài vật hoặc vật vô tri hình dáng, tính cách hoặc ngôn ngữ của con người.

- Công nghiệp hoá: quá trình phát triển, nâng cao tỉ trọng ngành công nghiệp ở một vùng hay một quốc gia.

BT2/Trang 26: Với mỗi từ sau, hãy đặt một câu: đơn điệu, kiên nhẫn, cốt lõi.　　　

1. BIỆN PHÁP TU TỪ

BT3. Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ so sánh trong câu sau:

Mình sẽ biết thêm một tiếng chân khác hẳn mọi bước chân khác. Còn bước chân của bạn sẽ gọi mình ra khỏi hang, như là tiếng nhạc.

Tác dụng:  so sánh  tiếng bước chân của hoàng tử bé với tiếng nhạc, một thứ âm thanh du dương, mang cảm xúc, gợi ra sự gần gũi, quen thuộc, ấm áp với cáo.

BT4/Trang 20: Trong văn bản Nếu cậu muốn có một người bạn..., nhiều lời thoại của nhân vật được lặp lại, chẳng hạn: “Cảm hoá" nghĩa là gì?, Cảm hoá mình đi!,... Hãy tìm thêm những lời thoại được lặp lại trong văn bản này và cho biết tác dụng của chúng.

Những lời thoại được lặp lại: vĩnh biệt, điều cốt lõi trong mắt trần, chính thời gian mà bạn bỏ ra cho bông hồng của bạn, bạn có trách nhiệm với bông hồng của bạn...

à Tác dụng: nhấn mạnh nội dung câu nói, vừa tạo nhạc tính và chất thơ cho văn bản.

1. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG

Luyện tập:

Bài 8 mục 7 trang 9

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ có trong đoạn trích từ Những hạt mưa đến đè bẹp chúng tôi.

Âm thanh tiếng mưa gõ vào mái tôn:

+ như hàng ngàn con ngựa phi ngay trên đầu

+ như ông trời đứng rải đá từ trên cao

+ như ai đó đang thét gào giận dữ

+ như mái nhà sắp sập xuống

Tác dụng:

- Cụ thể hóa tiếng mưa rơi

- Nhấn mạnh âm thanh to, dữ dội, ào ạt

III. Từ ghép và từ láy

BT 5. Viết đoạn văn  (5-7 câu) trình bày cảm nhận của em về nhân vật hoàng tử bé hoặc nhân vật cáo. Trong đoạn văn có sử dụng ít nhất hai từ ghép và hai từ láy.

* Dặn dò:

Hoàn thành bài tập

Nắm nội dung bài học

Chuẩn bị bài tiếp theo: Văn bản Bắt nạt