Giáo án PowerPoint Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo bài 7: Lưỡng hà cổ đại

BÀI 7: LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI

KHỞI ĐỘNG

Kiểm tra bài cũ

• Những thành tựu văn hóa nào của cư dân Ai Cập cổ đại còn tồn tại đến ngày nay?
• Em ấn tượng với thành tựu nào nhất? Vì sao?

EM CÓ BIẾT

• Khác với sự hình thành vương quốc thống nhất ở Ai Cập, Lưỡng Hà phát triển với sự ra đời của nhiều vương quốc do các tộc người khác nhau cai trị.
• Tuy nhiên, hơn tất cả, cư dân Lưỡng Hà cổ đại đã tạo nên một nền văn hoá độc đáo và có những đóng góp đáng kế cho văn mình nhân loại, tiêu biểu là công trình kiến trúc nghệ thuật Ba-bi-lon.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN

Quan sát lược đồ Lưỡng Hà cổ đại

Trình bày điều kiện tự nhiên của Lưỡng Hà cổ đại

Lưỡng Hà là vùng đất nằm trên lưu vực hai con sông Ơ-phơ-rát và Ti-gơ-rơ, người Hy Lạp cổ đại gọi là Mê-dô-pô-ta-mi, có nghĩa là “vùng đất giữa hai con sông” (Lưỡng Hà).

Mở rộng

     Giống như sông Nin, sông Ơ-phơ-rát và Ti-gơ-rơ cũng có hai mùa nước lên xuống trong năm, mang lượng phù sa khổng lồ bồi đắp cho vùng châu thổ và đặc biệt là vùng cửa sông, mở rộng vùng đất này ra biển tới 200km.

Thảo luận và trả lời câu hỏi

Em hãy chỉ ra điểm khác nhau về điều kiện tự nhiên giữa Ai Cập cổ đại và Lưỡng Hà cổ đại?

   Điểm khác nhau gữa Ai Cập và Lưỡng Hà cổ đại

Ai Cập: Có sự cô lập khá nhiều về địa hình với sa mạc bao quanh tạo thành các ranh giới tự nhiên.

Lưỡng Hà: Là vùng bình nguyên rộng mở, bằng phẳng không có biên giới thiên nhiên hiểm trở, người Lưỡng Hà đi lại dễ dàng và hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hoá với những vùng xung quanh.

Những thuận lợi mà điều kiện tự nhiên mang lại cho cư dân Lưỡng Hà cổ đại

• Điều kiện tự nhiên đó đã mang lại những thuận lợi gì cho cư dân Lưỡng Hà cổ đại?
• Tại sao người Lưỡng Hà lại trở thành thương nhân?

Thuận lợi: Nông nghiệp phát triển từ rất sớm. Cư dân trồng chà là, ngũ cốc, rau củ, thuần dưỡng động vật.

Người Lưỡng Hà trở thành thương nhân: Không có biên giới thiên nhiên hiểm trở, việc đi lại dễ dàng, hoạt động buôn bán, trao đổi hàng hóa diễn ra với các vùng xung quanh rất phát triển.

1. QUÁ TRÌNH THÀNH LẬP NHÀ NƯỚC LƯỠNG HÀ CỔ ĐẠI

Quan sát lược đồ Lưỡng Hà cổ đại

    Trình bày quá trình thành

lập nhà nước Lưỡng Hà cổ đại

Người Xu-me là nhóm người đến cư trú sớm nhất ở Lưỡng Hà.

Khoảng 3500 năm TCN, họ xây dựng những quốc gia thành thị, là những nhà nước đầu tiên của. Tập trung chủ yếu ở lưu vực hai con sông.

Sau người Xu-me, nhiều tộc người đã làm chủ và lập nên những vương quốc, những đế chế hùng mạnh

Kể tên những thành thị gắn với những nhà nước ra đời sau giai đoạn Xu-me

Ma-ri

At-sua

Ba-bi-lon

KT: Cũng giống với nhà nước Ai Cập cổ đại, lịch sử các vương quốc cổ đại Lưỡng Hà cũng kết thúc khi bị xâm lược bởi người Ba Tư vào năm 539 TCN.

Sơ đồ tiến trình lịch sử nhà nước Lưỡng Hà cổ đại ( Slide 15)

III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA TIÊU BIỂU

Quan sát các hình từ Hình 7.3 đến 7.7, thiết kế sơ đồ tư duy những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Lưỡng Hà

Sơ đồ tư duy những thành tựu tiêu biểu của văn hóa Lưỡng Hà

• Chữ viết và văn học:
  • Chữ hình nêm (hình góc)
  • Sử thi Gin-ga-mét
• Luật pháp: Bộ luật thành văn Ha-mu-ra-bi
• Toán học: Hệ thống đếm lấy số 60 làm cơ sở
• Kiến trúc và điêu khắc:
  • Tạc tượng, nặn tượng
  • Công trình kiến trúc Ba-bi-lon nổi tiếng

Thảo luận và trả lời câu hỏi

Tại sao người Xu-me không dùng dụng cụ đầu hình tròn hay lông mềm để khắc chữ trên những phiến đất sắt?

Người Xu-me dùng dụng cụ có đầu hình nhọn để khắc chữ viết có hình dạng giống như những chiếc đinh hay góc nhọn

Đọc tư liệu Hình 7.4, em hãy cho biết vua Ha-mu-ra-bi ban hành bộ luật để làm gì?

Vua ban hành bộ luật để phát huy chính nghĩa ở đời, diệt trừ kẻ gian ác, không tuân theo luật pháp, làm cho kẻ mạnh không hà hiếp kẻ yếu.

Em ấn tượng với thành tựu kiến trúc vườn treo Ba-bi-lon ở điểm gì, vì sao?

• Đây là công trình kiến trúc được liệt vào hàng kiệt tác của nhân loại, luôn luôn gắn liền với tên của một phụ nữ.
• Vườn treo từng được coi là một trong bảy kì quan của thế giới cổ đại.
• Đây là một khoảng xanh tươi mát, là niềm hi vọng và điểm định hướng cho những đoàn lạc đà hành trình trên sa mạc mênh mông và nóng bỏng.

Mở rộng

Một số điều của bộ luật của Ha-mu-ra-bi

• Điều 1. Nếu một người tố cáo và buộc tội một người khác mà không chứng minh được, anh ta sẽ bị buộc tội chết.
• Điều 195. Nếu con trai đánh bố của anh ta tay anh ta phải bị chặt đi.
• Điều 196. Nếu đàn ông móc mắt của người đàn ông khác, mắt anh ta cũng bị móc.
• Điều 197. Nếu đàn ông đánh vỡ xương người đàn ông khác, xương của anh ta cũng bị đánh vỡ.

Luyện tập:

Hai con sông có sực tác động đến sự  hình thành của nền văn minh Lưỡng Hà là:

Sông Ti-gơ-rơ và sông Ơ-phơ-rát

Sông Ấn và sông Hằng

Hoàng Hà và Trường Giang

Sông Nin và sông Ti-gơ-rơ

Đáp án: Sông Nin và sông Ti-gơ-rơ

Công trình kiến trúc nổi tiếng của cư dân Lưỡng Hà là:

+ Kim tự tháp Kê-ốp

+ Vườn treo Ba-bi-lon

+ Đấu trường Cô-li-dê

Luyện tập mở rộng: Kể tên những đồ vật xung quanh em có ứng dụng thành tựu toán học của người Lưỡng Hà cổ đại?

* Hướng dẫn về nhà