Giáo án PowerPoint Lịch sử 6 Chân trời sáng tạo bài 20: Vương quốc Champa từ thế kỉ II đến thế kỉ X

BÀI 20: VƯƠNG QUỐC CHĂM-PA

TỪ THẾ KỈ II ĐẾN THẾ KỈ X

KHỞI ĐỘNG

Trình bày những hiểu biết của em

 về dải đất miền Trung nước ta

Trên vùng miền Trung, đã từng tồn tại vương quốc cổ Chăm-pa mà những di tích văn hoá vẫn được bảo tồn đến ngày nay, trong đó nổi tiếng nhất là thánh địa Mỹ Sơn và Bảo tàng Chăm Đà Nẵng.

HÌNH THÀNH KIẾN THỨC

1. SỰ RA ĐỜI VÀ PHÁT TRIỂN CỦA VƯƠNG QUỐC CHĂM-PA

• Năm 192, một thủ lĩnh người Tượng Lâm (Bình Định ngày nay) tên là Khu Liên đã lãnh đạo nhân dân đánh phá châu thành, giết thứ sử Hán, giành được quyền tự chủ, lập nước với tên gọi ban đầu là Lâm Ấp.
• Từ thế kỉ VII, tên nước gọi là Chăm-pa.

Em hãy nêu quá trình hình thành và phát triển của Vương quốc Chăm-pa

• Trải qua ba vương triều.
• Các trung tâm quan trọng của vương quốc gắn với những vùng địa lí khác nhau của miền Trung.
• Cuối thế kỉ IX, lãnh thổ Chăm-pa mở rộng nhất, trải dài từ dãy Hoành Sơn (Hà Tĩnh) ở phía bắc đến sông Dinh (Ninh Thuận) ở phía nam.

1. KINH TẾ VÀ TỔ CHỨC XÃ HỘI

• Chăm-pa nằm ở dải đất dài và hẹp, khí hậu khô nóng, ít mưa, đất đai không màu mỡ nhưng lại có bờ biển dài với nhiều vịnh kín gió, nhiều rừng nhiệt đới.
• Những điều kiện tự nhiên này đã ảnh hưởng đến các hoạt động kinh tế và xã hội của Vương quốc.

Câu hỏi

Nêu những hoạt động kinh tế của cư dân Chăm-pa.

Những hoạt động kinh tế của cư dân Chăm-pa

Nông nghiệp: trồng lúa trên nhiều loại ruộng khác nhau, sử dụng công cụ lao động bằng sắt và sức kéo của trâu bò.

Khoáng sản: khai thác vàng, bạc, hồ phách.

Lâm sản: khai thác ngà voi, sừng tê giác, trầm hương.

Thủy sản: đánh cá và trao đổi sản vật với thuyền buôn đến từ nước ngoài

Thảo luận và trả lời câu hỏi vào Phiếu học tập số 1

• So sánh hoạt động kinh tế của cư dân Chăm-pa và cư dân Văn Lang - Âu Lạc.
• Theo em, câu thành ngữ “xa rừng, nhạt biển” có đúng với hoạt động kinh tế ở Chăm-pa không? Vì sao?

Sự đa dạng trong hoạt động kinh tế

Chăm-pa: nghề nông nghiệp trồng lúa, nghề thủ công, nghề đi biển và giao thương hàng hải.

Văn Lang – Âu Lạc: không đa dạng. Chủ yếu là nông nghiệp trồng lúa nước kết hợp với trồng rau đậu.

Câu thành ngữ “xa rừng, nhạt biển” chỉ đúng khi nói về cư dân Việt cổ ở khu vực Bắc Bộ, không đúng với Chăm –pa

Chăm -pa là một thế lực biển hùng mạnh, trung tâm buôn bán quốc tế lớn, kết nối với Trung Hoa, Ấn Độ và các nước Ả Rập

Cư dân bản địa Chăm -pa là những người đầu tiên góp phần khai phá, xác lập chủ quyền ở vùng biển miền Trung nước ta.

Sự đa dạng của nhiều ngành nghề đã tạo nên một xã hội với nhiều tầng lớp khác nhau từ quý tộc đến thường dân.

• Vương công quý tộc: vua, quý tộc triều đình, quý tộc tăng lữ.
• Quân đội, đại diện thuỷ quân thuộc vua.
• Tu sĩ, vũ nữ thuộc quý tộc tăng lữ.
• Tầng lớp thường dân: thợ thủ công, nghệ nhân, ngư dân, nông dân, khai thác lâm sản.

III. NHỮNG THÀNH TỰU VĂN HÓA TIÊU BIỂU

Về chữ viết

Trên cơ sở tiếp thụ chữ Phạn của Ấn Độ, Chăm-pa đã có chữ viết riêng vào thế kỉ IV.

Về tôn giáo

Hai tôn giáo Ấn Độ là Bà La Môn và Phật giáo đều du nhập vào Chăm-pa, góp phần tạo nên những thành tựu xuất sắc trong lĩnh vực nghệ thuật.

Về âm nhạc

Âm nhạc và múa để phục vụ các nghỉ lễ tôn giáo, nên tạo ra một tầng lớp đông đảo nhạc công, vũ nữ.

Về điêu khắc

Nhiều công trình kiến trúc, các tác phẩm điêu khắc vẫn được bảo tồn đến ngày nay.

• Mỹ Sơn là khu thánh địa quan trọng nhất của dân tộc Chăm suốt từ cuối thế kỉ IV đến thế kỉ XV. Được thể hiện ở nghệ thuật điêu khác, chạm nổi trên gạch, trên đá với những hình ảnh sống động về các vị thần, tu sĩ, vũ nữ, hoa lá, muông thú và các vật tế lễ,....
• Thánh địa Mỹ Sơn đã được UNESCO bình chọn là Di sản văn hoá thế giới năm 1999.

LUYỆN TẬP

Vương quốc Chăm-pa ra đời vào khoảng:

1. Cuối thế kỉ II TCN
2. Đầu thế kỉ I
3. Cuối thế kỉ II
4. Đầu thế kỉ III

Hoạt động kinh tế chủ yếu của cư dân Chăm-pa là:

1. Du lịch biển
2. Thủ công nghiệp
3. Chế tác kim hoàn
4. Nông nghiệp trồng lúa nước

Đáp án D

Em hãy nêu những hoạt động kinh tế chủ yếu nào ngày nay vẫn được cư dân miền Trung Việt Nam chú trọng?

=> Nông nghiệp

=> Đánh cá

Di tích văn hoá Chăm nào được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới?

HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ

Làm bài tập Bài 20, Sách bài tập

Đọc trước Bài 21, SGK trang 104