Giáo án điện tử Ngữ văn 11 chân trời Bài 1 Viết: Viết văn bản thuyết minh có lồng ghép một hay nhiều yếu tố như miêu tả, tự sự, biểu cảm, nghị luận

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC NGÀY HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Các em hoàn thành bảng sau theo mẫu:

BÀI 1: THÔNG ĐIỆP TỪ THIÊN NHIÊN

(TẢN BÚT, TẢN VĂN)

VIẾT: VIẾT VĂN BẢN THUYẾT MINH CÓ LỒNG GHÉP MỘT HAY NHIỀU YẾU TỐ NHƯ MIÊU TẢ, TỰ SỰ, BIỂU CẢM, NGHỊ LUẬN

NỘI DUNG BÀI HỌC

Tìm hiểu các bước làm bài văn thuyết minh

Phân tích bài viết tham khảo

Trình tự của bài viết Quy trình làm một chiếc nón lá.

Các yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm trong văn bản.

Phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản.

Thực hành viết theo quy trình

1. Tìm hiểu các bước làm bài văn thuyết minh

• Quy trình viết gồm 4 bước:
  • Bước 1: Chuẩn bị viết
  • Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý
  • Bước 3: Viết bài
  • Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa
• Bước 1: Chuẩn bị viết
  • Đề tài
    • Được nhiều người quan tâm, có điểm riêng, hấp dẫn.
  • Mục đích
    • Văn bản này viết ra nhằm mục đích gì?
    • Người đọc văn bản này là ai?
  • Thu thập tư liệu
    • Phạm vi lựa chọn của bạn cần giới hạn ở một nội dung, vận dung các kĩ năng thu thập tư liệu để thực hiện thao tác này.
  • Bước 2: Tìm ý và lập dàn ý

Tìm ý

Quan sát, tiếp cận trực tiếp đối tượng hoặc theo dõi quy trình cần thuyết minh, kết hợp thu thập thông tin qua nhiều phương tiện.

Lập dàn ý

Sắp xếp các ý theo một trật tự hợp lí với ba       phần Mở bài – Thân bài – Kết bài.

• Bước 3: Viết bài
  • Bám sát vào đối tượng cần thuyết minh.
  • Làm sáng tỏ đặc điểm của đối tượng, sắp xếp nội dung hợp lí và chú ý lựa chọn ngôn ngữ phù hợp.
  • Đưa nhận xét, đánh giá, cái nhìn khách quan.
  • Thông tin cần chính xác, phong phú.
  • Tránh lỗi chính tả, dùng từ, viết câu…
• Bước 4: Xem lại và chỉnh sửa

Bảng kiểm kĩ năng viết văn bản thuyết minh về một đối tượng/ quy trình hoạt động

1. Phân tích bài viết tham khảo
2. Trình tự của bài viết Quy trình làm một chiếc nón lá

THẢO LUẬN NHÓM ĐÔI

• Nội dung thuyết minh về quy trình làm một chiếc nón lá được sắp xếp thoe trình tự nào?
• Chỉ ra các yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm trong văn bản.
• Văn bản sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ nào? Tác dụng là gì?

(1) Giới thiệu đối tượng của bài thuyết minh: quy trình làm nón lá.

(2) Giới thiệu các công đoạn làm ra sản phẩm.

(3) Giới thiệu nguyên liệu làm ra sản phẩm.

(4) Các thao tác của quy trình làm nón.

• Dựng khuôn nón.
• Lợp lá nón.
• Chằm nón.

(5) Đánh giá và nêu cảm nhận chung về đối tượng.

2. Các yếu tố miêu tả, nghị luận, biểu cảm trong văn bản

Yếu tố miêu tả

Miêu tả các thao tác của quy trình đan nón.

Ví dụ: Uốn nan tre thành từng vòng tròn, có kích thước từ nhỏ đến lớn xếp vào khung có hình chóp nhọn, dựng thành khuôn nón.

Yếu tố biểu cảm

Được sử dụng lồng ghép trong quá trình thuyết minh.

Ví dụ: Dường như người làm nón muốn gửi gắm trong đó ba nâng niu, yêu mến của mình.

Yếu tố nghị luận

Được sử dụng đan xen.

Ví dụ: Chiếc nón lá có được tạo nên đẹp mắt hay không phụ thuộc vào sự điêu luyện của đôi tay người thợ và đặc biệt là cần phải đẹp từ đường kim mũi chỉ, tạo cảm giác đều đặn, dễ chịu…

3. Phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản

Văn bản sử dụng phương tiện phi ngôn ngữ là hình ảnh dựng khuôn nón.

Làm cho bài viết trở nên phong phú, sinh động và giúp người đọc hình dung cụ thể hơn về quá trình dựng khuôn nón.

III. Thực hành viết theo quy trình

3. Phương tiện phi ngôn ngữ trong văn bản