BÀI 5. ẤN ĐỘ TỪ THẾ KỈ IV ĐẾN THẾ KỈ XIX

1. Ấn Độ dưới thời các triều đại phong kiến

Câu 1: Hãy trình bày khái quát sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội của Ấn Độ thời Vương triều Gúp-ta.

Trả lời:

• Sự ra đời: Đầu thế kỉ IV, Sanđra Gúp-ta I lên ngôi, thống nhất đất nước và lập ra vương triều Gúp-ta. 

• Chính trị: 
• Lãnh thổ Ấn Độ mở rộng khắp lưu vực sông Hằng. 
• Đầu thế kỉ V, phần lớn bán đảo Ấn Độ được thống nhất.
• Kinh tế:
• Có những tiến bộ vượt bậc.
• Nông nghiệp: công cụ bằng sắt được sử dụng rộng rãi, nhiều công trình thủy lợi được xây dựng.
• Thương nghiệp: đẩy mạnh buôn bán, có quan hệ thương mại với nhiều nước Ả Rập và Đông Nam Á.
• Xã hội: Đời sống nhân dân được ổn định và sung túc hơn tất cả các thời kỳ trước đó.

=> Thời kì này được gọi là thời kì hoàng kim của lịch sử Ấn Độ.

Câu 2: Hãy trình bày những nét chính về sự ra đời, tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ thời Vương triều Đê-li.

Trả lời:

• Sự ra đời: Từ cuối thế kỉ XII, người Hồi giáo gốc Thổ Nhĩ Kỳ xâm nhập, chiếm miền Bắc Ấn Độ và lập nên Vương triều Hồi giáo Đê-li (1206).
• Chính trị:
• Nhà vua có quyền lực cao nhất.
• Ấn Độ được chia thành nhiều khu vực hành chính đứng đầu bởi các tướng lĩnh Hồi giáo. Các tín đồ Hindu giáo chỉ được giữ các chức vụ không quan trọng.
• Nhà vua Hồi giáo tiến hành xâm chiếm các tiểu quốc ở Nam Ấn với hi vọng thành lập đế quốc Hồi giáo.
• Kinh tế:
• Nông nghiệp: nghề nông trồng lúa vẫn giữ vai trò quan trọng và được khuyến khích phát triển.
• Thủ công nghiệp và thương nghiệp:
• Nhiều thành thị mới xuất hiện.
• Một số hải cảng được xây dựng để đẩy mạnh buôn bán với Trung Quốc và các nước Đông Nam Á, phương Tây và Ả Rập.
• Xã hội:
• Sự phân biệt sắc tộc và tôn giáo khiến nhân dân bất bình.
• Mâu thuẫn dân tộc gay gắt làm bùng nổ các cuộc đấu tranh của nhân dân chống lại triều đình.

Câu 3: Trình bày khái quát sự ra đời và tình hình chính trị, kinh tế, xã hội Ấn Độ thời Vương triều Mô-gôn.

Trả lời:

• Sự ra đời: 
• Đầu thế kỉ XVI, người Hồi giáo lật đổ Vương triều Đê-li, lập ra Vương triều Mô-gôn.
• Ấn Độ đạt được bước phát triển mới sự thời trị vì của vua A-cơ-ba. 
• Chính trị:
• Cải cách bộ máy hành chính từ Trung ương đến địa phương, chia đất nước thành 15 tỉnh.
• Thực hiện chế độ chuyên chế, vua trực tiếp bổ nhiệm quan lại các cấp.
• Tiến hành sửa đổi luật pháp.
• Kinh tế: 
• Nhà nước tiến hành các chính sách: đo lại ruộng đất, đặt mức thuế hợp lý, thống nhất chế độ đo lường,…
• Nông nghiệp: cây lương thực và nhiều loại cây mới được đưa vào trồng trọt.
• Thủ công nghiệp truyền thống và một số nghề khác khác tương đối phát triển.
• Các thành phố và hải cảng: hoạt động thương mại là hoạt động kinh tế chính.
• Xã hội:
• Xây dựng khối hòa hợp dân tộc trên cơ sở hạn chế sự phân biệt sắc tộc, tôn giáo.
• Hạn chế sự bóc lột của quý tộc với người dân.
• Khuyến khích và ủng hộ các hoạt động sáng tạo văn hóa, nghệ thuật.

2. Thành tựu văn hoá tiêu biểu của Ấn Độ từ thế kỉ IV đến giữa thế kỉ XIX

Câu 1: Em hãy giới thiệu và nhận xét về một số thành tựu văn hóa tiêu biểu của Ấn Độ thời phong kiến.

Trả lời:

• Tôn giáo:
• Đạo Bà La Môn phát triển thành đạo Hinđu - tôn giáo thịnh hành ở Ấn Độ cho đến ngày nay.
• Đạo Phật: phân hoá thành hai giáo phái, phát triển mạnh trong thời Gúp-ta.
• Đạo Hồi: du nhập và phát triển thành một tôn giáo lớn từ thời vương triều Đê-li.
• Chữ viết: 
• Chữ Phạn đạt đến mức hoàn chỉnh, trở thành ngôn ngữ - văn tự sáng tác.
• Là nguồn gốc của chữ Hin-đi ngày nay.
• Văn học: 
• Phong phú, đa dạng, thể hiện chủ nghĩa nhân đạo, đề cao tư tưởng tự do, ca ngợi tình yêu đôi lứa và phần nào chống lại quan niệm về sự phân biệt đẳng cấp.
• Tác giả tiêu biểu: Ka-li-đa-sa với vở kịch Sơ-kun-tơ-la và nhiều tác phẩm văn học, sân khấu khác.
• Kiến trúc, điêu khắc: Chịu ảnh hưởng sâu sắc của ba tôn giáo lớn: Phật giáo, Hin-đu giáo và Hồi giáo.

Nhận xét: Thời kì này, các thành tựu văn hóa Ấn Độ tiếp tục ảnh hưởng, được truyền bá rộng rãi ra bên ngoài, nhất là khu vực Đông Nam Á.

LUYỆN TẬP - VẬN DỤNG

Câu 1: Em hãy lập và hoàn thành bảng theo mẫu dưới đây:

Trả lời:

Câu 2: Hãy tìm hiểu thêm và kể tên một số thành tựu văn hóa của các quốc gia Đông Nam Á chịu ảnh hưởng của văn hóa Ấn Độ thời phong kiến.

Trả lời:

• Tôn giáo: Phật giáo được du nhập vào Đông Nam Á khá sớm, thâm nhập vào từng quốc gia trong những thời gian không như nhau, bằng những con đường khác nhau và ảnh hưởng của nó cũng không đều nhau. 
• Chữ viết: Từ chữ Sanskrit, các nước Đông Nam Á đã sáng tạo ra chữ viết riêng cho quốc gia mình.
• Kiến trúc: 
• Các mô típ điêu khắc, trang trí, kiến trúc chủ đề, các mảng phù điêu, ... mang đậm dấu ấn Ấn Độ.
• Kiến trúc Phật giáo: có hình dạng tháp, mái vòm tròn, chiếc bát úp.
• Kiến trúc Islam: mái tròn, cửa vòm, có hình tháp nhọn, sân rộng (Taj Mahal).
• Kiến trúc Hindu: nhiều tầng đỉnh tháp nhọn, bên ngoài được trang trí bằng các phù điêu với nhiều hình dạng khác nhau.

Câu 3: Tìm kiếm thông tin và hình ảnh từ sách, báo và Internet, hãy viết đoạn văn ngắn giới thiệu về công trình kiến trúc của Ấn Độ thời phong kiến mà em ấn tượng nhất.

Trả lời:

• Là biểu tượng tâm linh của đạo Sikh trên khắp thế giới, được xây dựng vào năm 1574.
• Những tín đồ của tôn giáo này đã dùng 100kg vàng ròng để dát lên mặt ngoài và mái vòm của thánh đường để tỏ lòng tôn kính sâu sắc đến với đức thánh của họ.
• Đền được bao quanh bởi hồ nước Amrit Sarovar (Hồ Rượu thần hay Hồ nước tâm linh) - địa điểm đế kết nối với những linh hồn ở thế giới bên kia.
• Không có bất kì công trình kiến trúc nào có độ cao vượt quá thánh đường được xây dựng khu vực xung quanh đền.
• Harmandir Sahib mang vẻ đẹp lộng lẫy của vàng, những hoạt tiết được trang trí rất tỉ mỉ và những âm thanh cầu nguyện vang vọng trong không gian huyền bí.