Đáp án Ngữ văn 10 cánh diều Bài 3. VĂN BẢN Mắc mưu thị Hến

VĂN BẢN. MẮC MƯU THỊ HẾN

ĐỌC HIỂU

Câu 1: Chú ý các chỉ dẫn sân khấu để xác định ngôn ngữ và hành động của mỗi nhân vật.

Trả lời:

Nghêu: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra.

Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra.

Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản.

Huyện Trìa: hạ.

Câu 2: Hình dung cử chỉ, điệu bộ, thái độ và hành động của Nghêu khi biết Đề Hầu đang gõ cửa nhà Thị Hến.

Trả lời:

Nghêu ngạc nhiên, hoảng loạn, tìm mọi chỗ để trốn.

Câu 3: Đoán xem Thị Hến sẽ làm gì với Đề Hầu.

Trả lời:

Thị Hến sẽ mời Đề Hầu vào nhà và sẽ tìm cách dụ ông ta mắc mưu.

Câu 4: Đoán xem Nghêu cảm thấy như thế nào khi nghe lời phán của Đề Hầu.

Trả lời:

Nghêu cảm thấy hoảng loạn, lo sợ.

Câu 5: Hình dung gương mặt, cử chỉ, thái độ của Đề Hầu khi nghe tiếng quan huyện.

Trả lời:

Đề Hầu đầy ngạc nhiên, mặt thay đổi sắc thái, lòng đầy e sợ. 

Câu 6: Chú ý hành động của Nghêu.

Trả lời:

Hành động của Nghêu: từ gầm giường bò ra, dùng những lời lẽ ngon ngọt để nịnh quan, lợi dụng thời cơ để tố cáo tội danh của Đề Hầu với quan

Câu 7: Chú ý hành động của Đề Hầu.

Trả lời:

Hành động của Đề Hầu: lổm cổm bò ra, tố cáo Thị Hến và Nghêu mưu mẹo lừa hắn.

Câu 8: Cả ba nhân vật đã ra khỏi nhà Thị Hến trong tâm trạng như thế nào?

Trả lời:

Trong tâm trạng đầy xấu hổ, ăn năn, hối hận và hứa với bản thân mình rằng sẽ không bao giờ tham của lạ nữa.

TRẢ LỜI CÂU HỎI

Câu 1: Xác định bối cảnh (không gian, thời gian) và các nhân vật tham gia câu chuyện đoạn trích Mắc mưu Thị Hến. Hãy tóm tắt nội dung đoạn trích.

Trả lời:

• Không gian: trong nhà thị Hến.
• Thời gian: Trời tăm tối.
• Nhân vật tham gia: Nghêu, Thị Hến, Đề Hầu, huyện Trìa.
• Tóm tắt nội dung: Ba người Nghêu, Đề Hầu, huyện Trìa đều muốn có được Thị Hến. Trời tối Thị Hến hẹn Nghều đến đến nhà, nhưng Nghêu không biết được Thị Hến mời luôn cả hai người kia đến. Nghêu đến đầu tiên, khi đang ngồi ngồi tán tán tỉnh Thị Hến thì Đề Hầu gõ cửa vào khiến Nghêu phải chui vào gầm phản trốn. Khi Hầu Đề vào nhà chưa được ấm chỗ thì Huyện Trìa đến, Đề Hầu vội tìm chỗ trốn. Khi đủ cả ba người trong nhà, Thị Hến liền bày mưu để cho Nghêu từ gầm giường bò ra, Đề Hầu ngồi trong thúng chui ra. Tất cả cùng xuất đầu lộ diện.

Câu 2: Phân tích một số yếu tố tạo ra tiếng cười trong đoạn trích: tình huống, ngôn ngữ và hành động của các nhân vật,...

Trả lời:

Yếu tố tạo ra tiếng cười trong đoạn trích: ngôn ngữ, hành động của nhân vật Nghêu.

• Khi đến nhà Thị Hến để tán tỉnh, chưa kịp làm gì thì Đề Hầu đến. Lúc đó, Nghêu lo lắng, hoang mang, sợ hãi nên đã tìm chỗ trốn. (Trốn chỗ nào khác chỉ cho min! /Ra cửa có thầy Đề đứng đó!/Nghêu chui xuống gầm phản).
• Khi nghe Huyện Trìa nói về việc (Phàm tu hành mà đã xuất gia/ Có phá giới đánh đòn phát lạc) thì Nghêu từ trong phản chui ra và thay đổi bộ mặt vui vẻ để nịnh nọt, khen lời Huyện Trìa.

Câu 3: Chỉ ra và phân tích tác dụng của một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản Mắc mưu Thị Hến.

Trả lời:

Một số chỉ dẫn sân khấu có trong văn bản Mắc mưu Thị Hến: Tiếng Đề Hầu kêu cửa, Từ gầm giường bò ra, Đế Hầu: vào, trốn, ông Huyện vào, Huyện Trì tới, nói ngoài cửa, lổm cổm bò ra., Thị Hến: Nghêu chui xuống gầm phản, Huyện Trìa hạ,...

=> Tác dụng: tác phẩm thêm sinh động, hấp dẫn, tạo tiếng cười cho người đọc.

Câu 4: Trong văn bản, tác giả dân gian đã thể hiện thái độ như thế nào đối với các nhân vật?

Trả lời:

Tác giả đã thể hiện thái độ phê phán cho những ngôn ngữ, lời nói, cử chỉ, hành động của các nhân vật Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa. Qua văn bản, cho ta thấy những thói hư tật xấu, bộ mặt giả dối cùng tính cách hèn nhát với dục vọng tầm thường của tầng lớp cường hào ác bá phong kiến. Còn đối với nhân vật Thị Hến, tác giả cho ta thấy được ở trong cô có sự khao khát được hạnh phúc, xinh đẹp và đầy thông minh.

Câu 5: Em ấn tượng nhất với chi tiết, hình ảnh nào trong đoạn trích? Vì sao?

Trả lời:

Em ấn tượng nhất với chi tiết cuối cùng của Thị Hến sau khi Nghêu, Đề Hầu, Huyện Trìa tức giận rời khỏi nhà Thị Hến. Bởi vì hình ảnh này cho ta thấy được trí tuệ của người phụ nữ đầy sắc sảo, thông minh.

Câu 6: Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?

Trả lời:

Tiếng cười ở đoạn trích Mắc mưu Thị Hến còn có ý nghĩa với cuộc sống hôm nay bởi đây là vở tuồng hài dân gian, tiếng cười trong vở kịch đem lại ý nghĩa to lớn, giúp chúng ta thêm vui, giải trí và cũng đề lại cho chúng ta những bài học đáng suy ngẫm trong cuộc sống.