BÀI 6: THỰC HÀNH TIÉNG VIỆT

THỰC HÀNH TIẾNG VIỆT: TRỢ TỪ
(15 câu 

1. NHẬN BIẾT (5 câu)

Câu 1: Hãy nêu tác dụng của trợ từ.

Trả lời:

- Trợ từ có tác dụng nhấn mạnh sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ mà nó đi kèm.

- Trợ từ có tác dụng biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ mà nó đi kèm. 

Câu 2: Lấy ví dụ về trợ từ có tác dụng biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ mà nó đi kèm.

Trả lời:

Bạn Hoa những năm quyển sách.

Người có giọng hát hay nhất khối 9 đích thị là Trâm Anh.

Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn.

Cuộc sống có nhiều thử thách, chỉ cần chúng ta nỗ lực sẽ gặt gái được thành công.

Không nên lãng quên quá khứ vì quá khứ chính là đòn bẩy nâng chúng ta tiến tới tương lai.

Câu 3: Xem lại văn bản “Mắt sói”, tìm câu chứa trợ từ có tác dụng nhấn mạnh sự vật, sự việc

 Trả lời:

Nhưng điểm quan trong nhất chính là con người.

Câu 4: Xem lại văn bản “Mắt sói”, tìm câu chứa trợ từ có tác biểu thị thái độ đánh giá sự vật, sự việc được nói đến ở từ ngữ mà nó đi kèm.

Trả lời:

Cậu bé ơi, ở đây ngày nào người ta chẳng bán đến hàng nghìn con lạc đà!

Câu 5: Xác định trợ từ trong những câu sau

1. Chỉ còn lại một điều duy nhất: mắt sói.
2. Con ngươi màu đen chính là một con sói đang nằm cuộn tròn giữa bầy con nhỏ của mình, nó vừa gầm gừ vừa nhìn cậu bé.

Trả lời:

1. a) Chỉ còn lại một điều duy nhất: mắt sói.
2. b) Con ngươi màu đen chính là một con sói đang nằm cuộn tròn giữa bầy con nhỏ của mình, nó vừa gầm gừ vừa nhìn cậu bé.

2. THÔNG HIỂU (5 câu)

Câu 1: Trợ từ trong câu văn dưới đây có tác dụng gì? 

Tôi chỉ ốm có một trận đấy thôi. Một trận đúng hai tháng mười tám ngày, ông giáo ạ!

(Nam Cao)

Trả lời:

Trợ từ chỉ - có tác dụng biểu thị thái độ đánh giá của của nói về số lần ốm rất ngắn.

Trợ từ đúng – có tác dụng nhấn mạnh về số ngày ốm chính xác mỗi lần là 28 ngày.

Câu 2: Trợ từ trong câu văn dưới đây có tác dụng gì?

Bài toán đó đến học sinh giỏi nhất lớp cũng chịu.

Trả lời:

Trợ từ đến - có tác dụng nhấn mạnh đối tượng “học sinh giỏi”.

Câu 3: Trợ từ trong ví dụ dưới đây có tác dụng gì?

Đột nhiên lão bảo tôi:

- Này! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay, chẳng có giấy má gì đấy, ông giáo ạ!

(Nam Cao)

Trả lời:

Ví dụ trên không chứa trợ từ.

Câu 4: Hãy cho biết trợ từ trong những ví dụ dưới đây có tác dụng gì?

1. Nhà có năm người mà nó mua nhữngtám cái vé.
2. Nhà đông người mà nó mua cóhai lạng thịt.
3. Nó làhay nói dối lắm đấy.

Trả lời:

1. Biểu thị thái độ đánh giá.
2. Biểu thị thái độ đánh giá.
3. Biểu thị thái độ đánh giá.

Câu 5: Đọc văn sau và trả lời câu hỏi

Ốm dậy tôi về quê, hành lí vẻn vẹn chỉ có một cái vali đựng toàn những sách. Ôi những quyển sách rất nâng niu! Tôi đã nguyện giữ chúng suốt đời, để lưu lại những kỉ niệm một thời chăm chỉ, hăng hái và tin tưởng, đầy những say mê và khát vọng.

Câu hỏi: Liệt kê những trợ từ được sử dụng trong đoạn văn trên.

Trả lời:

Trợ từ trong đoạn văn trên là: chỉ có, những.

3. VẬN DỤNG (3 câu)

Câu 1: Đọc đoạn trích sau (Lão Hạc, Nam Cao) và trả lời câu hỏi:

- Thì ra cậu Vàng cậu ấy ăn khỏe hơn cả tôi ông giáo ạ. Mỗi ngày cậu ấy ăn thế, bỏ rẻ cũng mất hào rưỡi, hai hào đấy. Cứ mãi thế này thì tôi lấy tiền đâu mà nuôi được? Mà cho cậu ấy ăn ít thì cậu ấy gày đi, bán hụt tiền, có phải hoài không? Bây giờ cậu ấy béo trùng trục, mua đắt, người ta cũng thích...

Lão ngắt lại một chút, rồi tắc lưỡi:

- Thôi thì bán phắt đi! Đỡ được đồng nào, hay đồng ấy. Bây giờ tiêu một xu cũng là tiêu vào tiền của cháu. Tiêu lắm chỉ chết nó. Tôi bây giờ có làm gì được đâu?

Câu hỏi: Tìm và nêu tác dụng của trợ từ trong đoạn trích trên

Trả lời:

Trợ từ cả - nhấn mạnh vào việc người mà cậu Vàng ăn khỏe hơn là ông giáo.

Câu 2: Đọc đoạn trích sau (Chí Phèo, Nam Cao) và trả lời câu hỏi.

Chỉ biết một hôm Chí bị giải huyện rồi nghe đâu phải đi tù. Không biết tù mấy năm, nhưng hắn đi biệt tăm bảy, tám năm, rồi một hôm, hắn lại lù lù ở đâu lần về. Hắn về lần này trông khác hẳn, mới đầu chẳng ai biết hắn là ai. Trông đặc như thằng sắng cá! Cái đầu thì trọc lốc, cái răng cạo trắng hớn, cái mặt thì đen mà rất cơng cơng, hai mắt gườm gườm trông gớm chết! Hắn mặc quần áo nái đen với cái áo tây vàng. Cái ngực phanh đầy những nét chạm trổ rồng, phượng với một ông tướng cầm chùy, cả hai cánh tay cũng thế. Trông gớm chết! 

Câu hỏi: Liệt kê và chỉ ra tác dụng của những trợ từ được sử dụng trong đoạn trích trên.

Trả lời:

Trợ từ trong đoạn văn trên là: chỉ, đặc – có tác dụng nhấn mạnh.

Câu 3: Hãy điền vào lượt lời của B trong đoạn thoại sau đây một câu có trợ từ mang nghĩa biểu thị thái độ đánh giá

A: Hôm nay, cậu học mấy tiết?

B: /.../

A: Nhiều vậy sao?

Trả lời:

• Có thể điền câu sau: “Tớ học những năm tiết”. 

4. VẬN DỤNG CAO (2 câu)

Câu 1: Xác định nghĩa trợ từ và nêu tác dụng của chúng trong các ví dụ dưới đây

1. Việc ấy quyết nhiên không thành.
2. Anh ấy dễ thường chưa biết.
3. Mai bất đắc dĩ mới làm như vậy.

Trả lời:

1. Trợ từ “quyết nhiên” – biểu thị thái độ của người nói.
2. Trợ từ “dễ thường” – biểu thị thái độ của người nói.
3. Trợ từ “bất đắc dĩ” – biểu thị thái độ của người nói.

Câu 2: Từ “những” trong những ví dụ dưới đây khác nhau như thế nào?

1. Hôm nay, nó học những năm tiết.
2. Trên tàu toàn những cá là cá.
3. Những ánh sáng lóe lên từ đoàn xe lửa.

Trả lời:

Từ “những” trong các ví dụ a và b là trợ từ có tác dụng nhấn mạnh với hàm ý số lượng nhiều, từ “những” trong ví dụ c không phải là trợ từ.