Giáo án điện tử Vật lí 11 chân trời Bài 7: Sóng điện từ

CHÀO MỪNG CÁC EM ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY!

KHỞI ĐỘNG

Ngày nay điện thoại thông minh được dùng để trao đổi thông tin với nhau trên khắp toàn cầu. Tuy nhiên, tại một số vùng xa xôi, đôi khi ta không thể sử dụng điện thoại để liên lạc bởi điện thoại đang ngoài nằm phủ sóng của đài phát sóng

Sóng mà các đài phát sóng di động đang phát là sóng gì và có tính chất như thế nào?

BÀI 7

SÓNG ĐIỆN TỪ

NỘI DUNG BÀI HỌC

Định nghĩa và tính chất của sóng điện từ

Thang sóng điện từ

ĐỊNH NGHĨA VÀ TÍNH CHẤT CỦA SÓNG ĐIỆN TỪ

1. Định nghĩa sóng điện từ

Thảo luận 1 (SGK – tr46): So sánh sóng điện từ và sóng cơ về: môi trường truyền, tốc độ truyền, sóng ngang hay sóng dọc.

Trả lời

?1. Sóng điện từ là gì?

?2. Trong quá trình lan truyền, các thành phần vecto đặc trưng cho từ trường và điện trường dao động như thế nào?

• Sóng điện từ là sự lan truyền của điện trường biến thiên và từ trường biến thiên trong không gian.
• Trong quá trình lan truyền, các thành phần vecto đặc trưng cho điện trường và từ trường dao động cùng pha, vuông góc với nhau và vuông góc với phương truyền sóng điện từ. Do đó, sóng điện từ là sóng ngang.

2. 2. Tính chất của sóng điện từ

Thảo luận 2 (SGK – tr47)

Khi sóng điện từ truyền qua hai môi trường khác nhau, bước sóng của nó có bị thay đổi không? Giải thích.

Trả lời

Trong các môi trường khác nhau, tần số của sóng điện từ không đổi, nhưng tốc độ truyền sóng thay đổi nên bước sóng của sóng điện từ cũng thay đổi khi truyền trong các môi trường khác nhau do .

THẢO LUẬN

Tốc độ truyền sóng của sóng điện từ là bao nhiêu?

Sóng điện từ có tính chất gì?

KẾT LUẬN

Sóng điện từ có một số tính chất sau:

• Tốc độ truyền sóng của sóng điện từ trong chân không là c = 3.10⁸ m/s. Trong không khí, ta có thể lấy gần đúng tốc độ này bằng c = 3.10⁸ m/s.
• Trong mọi môi trường vật chất, tốc độ truyền của sóng điện từ đều nhỏ hơn c.
• Một số hiện tượng đặc trưng của sóng điện từ là: phản xạ, khúc xạ, nhiễu xạ,…

1. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ

THẢO LUẬN

Tìm hiểu 1 – 2 loại sóng điện từ và điền vào bảng

Thảo luận 3 (SGK – tr47)

Dựa vào Hình 7.2 và cho biết bước sóng của vùng ánh sáng nhìn thấy.

Trả lời

Bước sóng của ánh sáng nhìn thấy có giá trị trong khoảng 380 nm đến 760 nm.

Thảo luận 4 (SGK – tr47)

Dựa vào số liệu trong Hình 7.2, xác định tần số của ánh sáng nhìn thấy.

Trả lời

• Ánh sáng tím:

Hz.

• Ánh sáng đỏ:

 Hz.

Vậy tần số của ánh sáng nhìn thấy có giá trị trong khoảng 4.10¹⁴ Hz – 8.10¹⁴ Hz

Luyện tập (SGK – tr47)

Vào thời điểm năm 2022, điện thoại di động ở Việt Nam sử dụng sóng điện từ có tần số trong khoảng từ 850 MHz đến 2 600 MHz. Tính bước sóng của sóng điện từ tương ứng với dải tần số này. Mắt chúng ta có thể nhìn thấy được các sóng này không? Vì sao?

Trả lời

• Tần số của sóng điện từ ứng với tần số 850 MHz:

 m.

• Tần số của sóng điện từ ứng với tần số 2600 MHz:

 m.

Vậy bước sóng của sóng điện từ được sử dụng trong mạng điện thoại di động tại Việt Nam có giá trị trong khoảng 0,12 m đến 0,35 m. Mắt không nhìn thấy các sóng này (vì bước sóng nằm ngoài vùng ánh sáng nhìn thấy).

LUYỆN TẬP