Giáo án điện tử Hoá học 11 chân trời Bài 12: Alkane (P1)

CHÀO MỪNG CẢ LỚP

QUAY TRỞ LẠI VỚI MÔN HỌC!

KHỞI ĐỘNG

Quan sát video và cho biết khí thiên nhiên thuộc loại hợp chất hữu cơ nào? Trong video cung cấp cho các em thông tin gì về khí thiên nhiên?

CHƯƠNG 4: HYDROCARBON

BÀI 12: ALKANE

NỘI DUNG BÀI HỌC

Khái niệm về alkane

Tính chất vật lí

Danh pháp alkane

Tính chất hóa học

Ứng dụng của alkane và điều chế alkane trong công nghiệp

01

KHÁI NIỆM VỀ ALKANE

Tìm hiểu nguồn alkane trong tự nhiên

Nghiên cứu thông tin SGK kết hợp hiểu biết của bản thân, thảo luận và trả lời câu hỏi:

Vì sao methane được gọi là khí hồ ao?

Do các vi sinh vật phân huỷ carbon hữu cơ trong trầm tích, hồ thành khí methane sủi bọt trên bề mặt. Ở xứ lạnh, khi mặt hồ đóng băng, có thể nhìn thấy các bong bóng bị mắc kẹt trong băng, thậm chí có thể sử dụng nó như một nguồn nhiên liệu sẵn có.

Tìm hiểu cấu tạo và công thức chung của alkane

Xét công thức cấu tạo của methane, ethane và propane:

Hãy nêu nhận xét đặc điểm cấu tạo phân tử của các alkane. Vì sao alkane còn được gọi là hydrocarbon bão hòa hay hydrocarbon no?

Nhận xét: Alkane dạng mạch hở, trong phân tử chỉ có liên kết đơn C - C, C - H.

Do alkane chỉ có các liên kết đơn (độ bất bão hoà bằng 0), do đó số nguyên tử H trong phân tử alkane là lớn nhất so với các hydrocarbon khác có cùng nguyên tử C.

Alkane còn được gọi là hydrocarbon bão hòa hay hydrocarbon no

Hướng dẫn

Lập công thức chung của alkane dựa vào định nghĩa dãy đồng đẳng:

Công thức của alkane là CH₄[CH₂]_k hay C_1+kH_4+2k

Đặt 1 + k = n thì 4 + 2k = 2n +2

 Công thức chung của alkane là C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

GHI NHỚ

• Alkane là các hydrocarbon no, mạch hở chỉ có liên kết đơn trong phân tử.
• Công thức chung: C_nH_2n+2 (n ≥ 1).

Câu hỏi củng cố kiến thức

Câu 1 (SGK - tr.67) Alkane nào dưới đây có mạch phân nhánh?

Chú ý: Bậc của một nguyên tử carbon trong phân tử alkane được xác định bằng số nguyên tử carbon liên kết trực tiếp với nguyên tử carbon đó.

Có mạch phân nhánh vì chứa nguyên tử carbon bậc III

Câu 2 (SGK - tr67). Phân tử của một alkane trong sáp nến có 52 nguyên tử hydrogen. Xác định số nguyên tử carbon trong phân tử alkane nói trên.

Giải

Đặt công thức sáp nến là C_nH_2n+2.

Theo bài ra ta có: 2n + 2 = 52  n = 25

Vậy số nguyên tử carbon có trong phân tử sáp nến là 25 nguyên tử.

02

DANH PHÁP ALKANE

Tìm hiểu cách gọi tên alkane theo danh pháp thay thế

Dựa vào thông tin nào trong bảng 12.1 để chứng minh bốn chất đầu dãy đồng đẳng alkane đều ở thể khí?

Do nhiệt độ sôi của bốn chất đầu dưới 0^oC nên chúng đều ở thể khí trong điều kiện thường.

GHI NHỚ

• Tên theo danh pháp thay thế của các alkane không phân nhánh:

Tiền tố ứng với số nguyên tử C của alkane

ane

• Tên theo danh pháp thay thế của các alkane phân nhánh:

Số chỉ vị trí mạch nhánh – tên nhánh

Tiền tố ứng với số nguyên tử C mạch chính