Nội dung chính địa lí 10 cánh diều Bài 14: Vỏ địa lí. Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh

BÀI 14: VỎ ĐỊA LÍ. QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH

1. VỎ ĐỊA LÍ

- Vỏ địa lí là võ của Trái Đất, ở đó có sự xâm nhập và tác động lẫn nhau của các vỏ bộ phận (thạch quyển, khí quyển, thuỷ quyền và sinh quyển).

- Giới hạn trên của vỏ địa lí tiếp giáp lớp ô-zon, giới hạn dưới kéo đến đáy vực thẳm của đại dương và đến hết lớp vỏ phong hoá ở lục địa; độ dày của vỏ địa lí khoảng 30-35 km.

- Vỏ địa lí hình thành và phát triển theo những quy luật địa lí chung, trong đó có một số quy luật chính là: quy luật thống nhất và hoàn chỉnh, quy luật địa đới, quy luật phi địa đới.

1. QUY LUẬT THỐNG NHẤT VÀ HOÀN CHỈNH CỦA VỎ ĐỊA LÍ

- Khái niệm: Quy luật thống nhất và hoàn chỉnh là quy luật về mối quan hệ quy định lẫn nhau giữa các thành phần của toàn bộ cũng như của mỗi bộ phận lãnh thổ trong vỏ địa lí.

- Biểu hiện:

+ Ví dụ 1: Sự biến đổi khí hậu toàn cầu bắt đầu từ sự thay đổi của một yếu tố khi quyền. Do lượng khí các-bo-nic tăng lên quá mức nên làm cho nhiệt độ không khí trên Trái Đất tăng lên. Từ đó, băng ở hai cực sẽ tan, nước biển dâng cao, nhiều vùng đất thấp ven biển bị ngập; các hiện tượng thời tiết cực đoan như: bão, mưa lớn, lũ lụt, hạn hán, rét đậm... xảy ra nhiều hơn, với tần suất dày hơn.

+ Ví dụ 2: Phá rừng bừa bãi ở nhiều nơi trên Trái Đất đã làm thay đổi nhiều thành phần tự nhiên.

- Ý nghĩa thực tiễn: Do vỏ địa lí có tính thống nhất và hoàn chỉnh nên khi tác động vào tự nhiên, con người có thể dự bảo được các thay đổi của thành phần tự nhiên và cảnh quan theo chiều hướng tích cực hay tiêu cực đối với mình, từ đó có biện pháp hợp lí để sử dụng và bảo vệ tự nhiên.