Nội dung chính Khoa học tự nhiên 7 kết nối tri thức bài 7: Hóa trị và công thức hóa học

BÀI 7: HÓA TRỊ VÀ CÔNG THỨC HÓA HỌC

I. CÔNG THỨC HÓA HỌC

Khái niệm

- Công thức hóa học của một chất là cách biểu diễn chất bằng kí hiệu hóa học của nguyên tố kèm theo chỉ số ở chân bên phải kí kiệu hóa học.

Cách viết công thức hóa học

- Đối với các đơn chất tạo thành từ kim loại, khí hiếm và một số phi kim thì kí hiệu hóa học của nguyên tố được coi là công thức hóa học.

- Công thức hóa học gồm kí hiệu hóa học của một nguyên tố (đơn chất) hay hai, ba ... nguyên tố (hợp chất) và chỉ số ở chân bên phải mỗi kí hiệu.

- Chỉ số là những số nguyên, cho biết số nguyên tử của một nguyên tố trong phân tử hợp chất.

- Chỉ số bằng 1 thì không ghi

Ý nghĩa của công thức hóa học

- Thành phần các nguyên tố hóa học tạo nên chất

- Số nguyên tử hay tỉ lệ số nguyên tử của các nguyên tố trong phân tử

- Khối lượng phân tử của chất

- Biết công thức hóa học, tính được phần trăm khối lượng của các nguyên tố trong hợp chất:

% khối lượng nguyên tố = khối lượng nguyên tử ×số nguyên tử của nguyên tố ×100%Khối lượng phân tử

II. HÓA TRỊ

Khái niệm hóa trị

- Hoá trị là con số biểu thị khả năng liên kết của nguyên tử nguyên tố này với nguyên tử nguyên tố khác.

Quy tắc hóa trị

- Trong công thức hóa học của hợp chất hai nguyên tố, tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố này bằng tích của chỉ số và hóa trị của nguyên tố kia => Quy tắc được vận dụng chủ yếu cho các hợp chất vô cơ.

- Hóa trị của nhóm nguyên tố được xác định tương tự như cách xác định hóa trị của nguyên tố.

III. LẬP CÔNG THỨC HÓA HỌC CỦA CÁC HỢP CHẤT

1. Lập công thức hóa học của hợp chất khi biết hóa trị

- Viết công thức dạng chung: SxIVOyII

- Theo quy tắc hoá trị: x.IV =y.II.

Chuyển biểu thức này thành tỉ lệ: xy=IIIV12

- Thường thì tỉ lệ số nguyên tử trong phân tử là những số nguyên đơn giản nhất, vì vậy lấy: x=1 và y= 2.

2. Lập công thức hóa học của hợp chất theo phần trăm các nguyên tố

Lập công thức hoá học của hợp chất tạo bởi carbon và hydrogen, biết phần trăm khối lượng của C, H lần lượt là 75%, 25% và khối lượng phân tử của hợp chất là 16 amu. 

Bước 1: Viết công thức hợp chất là CxHy 

Bước 2: Khối lượng phân tử của hợp chất là: 12.x+1.y = 16. 

Bước 3: Lập biểu thức tính phần trăm khối lượng của C, H để tìm x và y:

%C=12.x.100%16=75%

%H=1.y.100%16=25%

Vậy công thức hóa học của hợp chất là CH4