Giáo án ôn tập Ngữ văn 6 Cánh diều bài 5: Tiếng việt - Thành ngữ

Ngày soạn;

Ngày dạy:

ÔN TẬP TIẾNG VIỆT: THÀNH NGỮ

I. MỤC TIÊU

1. Kiến thức

- Củng cố khắc sâu kiến thức cho HS: Mở rộng được vị ngữ trong viết và nói.

- Nhận biết được thành ngữ và phân tích tác dụng.

2. Năng lực

Năng lực chung:

- Năng lực tự chủ và tự học: Tìm kiếm thông tin, đọc sách giáo khoa, quan sát tranh ảnh để hiểu về văn bản đã học

- Năng lực giao tiếp và hợp tác: Thảo luận nhóm để thực hiện phiếu học tập, hợp tác giải quyết vấn đề  để hiểu về văn bản đã học.

- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo: Năng lực trình bày và trao đổi thông tin trước lớp.

Năng lực đặc thù:

- Năng lực nhận diện vị ngữ trong VB.

3. Về phẩm chất:

- Chăm chỉ: Có ý thức vận dụng kiến thức, kĩ năng học được ở nhà trường, trong sách báo và từ các nguồn tin cậy khác vào học tập và đời sống hằng ngày.

- Trách nhiệm: Có ý thức vận dụng kiến thức vào giao tiếp và tạo lập văn bản.

II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU

- Học liệu: Ngữ liệu/ Sách giáo khoa, phiếu học tập.

- Thiết bị: Máy tính, máy chiếu.

III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC

1. KHỞI ĐỘNG
2. a) Mục tiêu: Tạo tâm thế và định hướng chú ý cho học sinh; tạo vấn đề vào chủ đề.
3. b) Nội dung hoạt động: Câu trả lời/chia sẻ của HS
4. c) Sản phẩm học tập
5. d) Tổ chức hoạt động:

- GV tổ chức trò chơi: Các nhóm xác định thành ngữ trong đoạn văn sau:

1. Sự sống cứ tiếp tục trong âm thầm
2. 2. Tôi rảo bước và truyền đơn //cứ từ từ rơi xuống.
3. 3. Chiều chiều, trên triền đê, đám trẻ mục đồng chúng tôi thả diều.
4. 4. Tiếng cười nói ồn ã.

- HS thực hiện nhiệm vụ

- GV nhận xét, cùng HS ôn lại kiến thức bài học.

1. HỆ THỐNG LẠI KIẾN THỨC
2. a. Mục tiêu: HS nhắc lại và nắm vững kiến thức về thành ngữ, dấu chấm phẩy.
3. b. Nội dung hoạt động: HS thảo luận, trả lời câu hỏi được phân công.
4. c. Sản phẩm học tập: Câu trả lời của HS.
5. d. Tổ chức thực hiện:

1. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
2. a) Mục tiêu: HS khái quát lại nội dung bài học thông qua hệ thống câu hỏi và bài tập trắc nghiệm.
3. b) Nội dung hoạt động: HS thảo luận, hoàn thành phiếu học tập
4. c) Sản phẩm học tập: Câu trả lời của các câu hỏi, bài tập.
5. d) Tổ chức thực hiện:

*Nhiệm vụ 1: GV phát đề luyện tập theo từng bàn, các bạn trong cùng bàn thảo luận, hoàn thành vào vở

- HS thảo luận, tìm ra câu trả lời.

-  GV thu phiếu bài tập, cùng cả lớp chữa bài, đưa ra đáp án.

Gợi ý đáp án:

Câu 1:

Câu 2:

Câu 3: Với từ tính toán

– Phát triển thành cụm động từ: đã tính toán kĩ.

– Phát triển thành cụm tính từ: rất tính toán.

– Phát triển thành cụm danh từ: những tính toán ấy.

- HS thảo luận, tìm ra câu trả lời.

Câu 4:

1. a) Giải nghĩa từ tay: là một bộ phận của cơ thể dùng để cầm nắm. Từ tay trong đoạn văn được dùng vói nghĩa gốc.
2. b) Đặt câu có từ tay được dùng vói nghĩa chuyển.

Ví dụ: Cô ấy có tay nghề rất giỏi.

1. c) Phát triển từ tay thành một cụm danh từ có đầy đủ các thành phần:

Ví dụ: Tất cả những/ cánh tay/ mạnh mẽ ấy

+ Tất cả những: phụ trước

+ cánh tay: phần trung tâm

+ mạnh mẽ ấy: phụ sau

1. d) Cụm từ vẫy tay về phía đông thuộc loại cụm động từ.
2. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
3. a) Mục tiêu: Giúp HS khắc sâu kiến thức đã học, vận dụng kiến thức đã học vào cuộc sống hằng ngày.
4. b) Nội dung hoạt động: GV ra câu hỏi, HS hoạt động cá nhân, suy nghĩ trả lời.
5. c) Sản phẩm học tập: Ý kiến, suy nghĩ của HS.
6. d) Tổ chức thực hiện:

- GV đặt câu hỏi:  Viết đoạn văn (tối đa 15 dòng) tả lại một trò chơi dân gian mà em đã tham gia hoặc chứng kiến. Sau đó chỉ ra trong đoạn văn vừa viết một cụm động từ, một cụm tính từ…

- GV hướng dẫn:

• Yêu cầu về hình thức:

+ HS viết đúng một đoạn văn (bắt đầu từ chữ cái đầu tiên viết hoa lùi vào một ộ và kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng).

+ Đoạn văn không dài quá 15 dòng.

• Yêu cầu về nội dung: tả lại một trò chơi dân gian đã tham gia hoặc chứng kiến (thả diều, bịt mắt bắt dê, ồ ăn quan…).

HS cần xác định trình tự miêu tả cho họp lí. Sau đây là một số gợi ý:

+ Giới thiệu thòi gian, lí do được tham gia, chứng kiến trò chơi.

+ Tả địa điểm diễn ra trò chơi.

+ Tả quang cảnh chung: thời tiết, cảnh vật xung quanh: ấm áp, cây cối xanh tươi; không khí chung: đông vui, nhộn nhịp; màu sắc: rực rỡ, tươi tắn; âm thanh rộn ràng…

+ Tả cụ thể: tả hoạt động, tư thế, động tác, tả gương mặt, hành động, lời nói của mọi người khi tham gia trò chơi.

– Sau đó, HS chỉ ra trong đoạn văn vừa viết một cụm động từ, một cụm tính từ…

- GV gọi một số HS đọc đoạn văn của mình, gọi HS khác nhận xét. GV nhận xét, kết luận.