Giáo án điện tử Ngữ văn 11 kết nối Bài 9 Đọc 3: Cộng đồng và cá thể

THÂN MẾN CHÀO CÁC EM HỌC SINH ĐẾN VỚI BÀI HỌC HÔM NAY

KHỞI ĐỘNG

Hãy chia sẻ những suy nghĩ chân thật về bản thân và niềm mong muốn một môi trường sống có thể giúp bạn phát huy được năng lực của mình.

Bài 9:

Lựa chọn và hành động

[Văn bản 3]

Cộng đồng và cá thể

NỘI DUNG BÀI HỌC

1. TÌM HIỂU CHUNG

Dựa vào kiến thức đã chuẩn bị, thực hiện nhiệm vụ sau:

• Trình bày những thông tin về tác giả và xuất xứ của văn bản “Cộng đồng và cá thể”.
• Xác định bố cục của văn bản “Cộng đồng và cá thể”.

1. Tác giả

An-be Anh-xtanh

(1879 - 1955)

• Là nhà vật lí lí thuyết người Đức, một trong những nhà bác học vĩ đại nhất mọi thời đại.
• Có tầm ảnh hưởng lớn lao trong nhiều lĩnh vực, từ khoa học đến tư tưởng, tôn giáo và chính trị.
• Được trao giải Nô-ben Vật lí năm 1921.
• Đặt nền móng cho ngành vật lý hiện đại, đặc biệt là sự khám phá ra định luật của hiệu ứng quang điện.

2. Tác phẩm
3. Xuất xứ

• Văn bản Cộng đồng và cá thể là tiểu luận trích từ Thế giới như tôi thấy – một cuốn sách quan trọng thể hiện những tư tưởng của An-be Anh-xtanh về nhiều vấn đề lớn của khoa học, đời sống.
• Công bố lần đầu vào năm 1931 ở Đức, tái bản (có bổ sung) năm 1955 ở Mỹ.
• Sau đó được dịch ra rất nhiều thứ tiếng khác trên thế giới.

1. Bố cục

Đoạn 1 (Từ đầu đến những đánh giá về anh ta): Sự chi phối tự nhiên của cộng đồng đến cá thể.

Đoạn 2 (Tiếp đến một cách tương đối giữa cá nhân với cộng đồng): Vai trò tích cực của cá thể đối với việc xây dựng cộng đồng

Đoạn 3 (còn lại): Chiều hướng phát triển của mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể trong “thời đại chúng ta đang sống”.

1. TÌM HIỂU CHI TIẾT
2. Nội dung của văn bản

Chia lớp thành 3 nhóm, dựa vào kiến thức đã chuẩn bị, thực hiện nhiệm vụ sau:

• Xác định nội dung trọng tâm của văn bản và nêu các căn cứ cho phép bạn xác định như vậy.
• Toát lên từ mạch ngầm văn bản là những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng. Hãy làm rõ những đòi hỏi đó và nêu suy nghĩ của bạn.
• Mặc dù chưa thoả mãn với những điều còn tồn tại trong thời đại này, tác giả vẫn tin vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại. Cơ sở để xác lập niềm tin ấy là gì?

1. Nội dung trọng tâm của văn bản

Bàn về mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể

Lí lẽ: một cộng đồng lành mạnh là một cộng đồng gắn liền với tính độc lập của những cá thể cũng như với sự liên kết bên trong của xã hội.

Nhận diện những biến động tiêu cực của mối quan hệ đó trong xã hội hiện đại

Lí lẽ: đề cập đến những thực trạng

• Mật độ dân số ở các nước văn minh
• Sự thiếu hụt cá tính trong lĩnh vực nghệ thuật
• Trong chính trị, thiếu người cầm lái.
• Sự độc lập về tinh thần và ý thức về lẽ phải của dân chúng không còn đủ mạnh nữa

Chỉ ra một số nhân tố tích cực đảm bảo cho sự phát triển hài hoà của mối quan hệ giữa cộng đồng và cá thể trong tương lai.

Lí lẽ: đề cập đến việc phân công lao động có kế hoạch ngày càng cấp thiết đảm bảo về vật chất cho từng cá thể, là một lợi thế cho sự phát triển nhân cách.

1. Những đòi hỏi đối với mỗi cá nhân và đối với cả cộng đồng

Phía cá thể

• Mỗi người phải luôn nhớ mình là thành viên của một cộng đồng lớn mà thiếu nó, bản thân anh ta không thể tồn tại.
• Câu hỏi: Anh đã “giúp ích được bao nhiêu cho sự tồn tại của người khác”?
• Mỗi cá thể phải không ngừng sáng tạo, suy nghĩ, phải thể hiện được cá tính và sự độc lập về tinh thần" của mình.

Phía cộng đồng

• Cả cộng đồng cần ý thức được rằng sức mạnh của nó gắn với sự sáng tạo của từng cá thể.
• Cần phải coi trọng việc giải phóng sức sáng tạo của cá nhân.
• Thực hiện việc “phân công lao động có kế hoạch” để mang lại sự đảm bảo vật chất cho từng cá thể, mở đường cho những sáng tạo, đột phá.

Tác giả đã cho người đọc thấy được tầm bao quát rất lớn của ông về vấn đề cũng như lương tri sáng suốt của một nhà khoa học chân chính luôn hứng về sự phát triển hài hòa của xã hội, của đời sống nhân loại.

1. Niềm tin của tác giả vào tương lai tốt đẹp của nền văn minh nhân loại