Giáo án toán 6 bài 19 Hình chữ nhật, hình thoi, hình bình hành, hình thang cân Kết nối tri thức

Ngày soạn: .../.../...

Ngày dạy: .../.../...

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV hướng dẫn và cho HS thực hiện lần lượt các hoạt động: HĐ1, HĐ2 như trong SGK.

+ HĐ1:

·        Tìm một số hình ảnh hình chữ nhật trong thực tế. (GV gợi ý HS tìm những đồ dùng quen thuộc  trong đời sống hàng ngày. Sau khi HS nêu Ví dụ của mình, GV tổng hợp và chiếu các hình ảnh hình chữ nhật trong thực tế)

+ HĐ2: Quan sát hình chữ nhật ở Hình 4.8a

1. Nêu tên các đỉnh, cạnh, đường chéo, hai cạnh đối của hình chữ nhật ABCD.

2. Dùng thước đo góc để đo và so sánh các góc của hình chữ nhật ABCD.

3. Dùng thước thẳng hoặc compa để so sánh hai cạnh đối, hai đường chéo của hình chữ nhật ABCD.

( GV lưu ý lại cho HS cách đo góc, đo độ dài cạnh)

+ GV cho HS rút ra nhận xét về độ lớn bốn góc, độ dài các cạnh và các đường chéo của hình chữ nhật.

+ GV hướng dẫn HS cách vẽ theo các bước đã hướng dẫn phần Thực hành 1 và sau đó cho HS thực hành vẽ hình chữ nhật. (GV lưu ý HS thực hành vẽ và cho HS kiểm tra chéo sau khi vẽ)

+ GV trình bày lên bảng hoặc trình chiếu PPT hướng dẫn HS cách vẽ hình chữ nhật trên màn chiếu theo các bước đã hướng dẫn cho HS dễ hình dung và biết cách vẽ.

+ GV cho HS suy nghĩ và trình bày một số cách vẽ khác.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS quan sát SGK và trả lời theo yêu cầu của GV.

+ GV: quan sát và trợ giúp HS.  

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

 +HS: Lắng nghe, ghi chú, nêu ví dụ, phát biểu

+ Các nhóm nhận xét, bổ sung cho nhau.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại các đặc điểm của hình chữ nhật, cách vẽ hình chữ nhật.

1. Hình chữ nhật

+ HĐ1: Một số hình ảnh của hình chữ nhật: cửa, tivi, tủ lạnh, gạch ốp tường, mảnh vườn, hộp bánh,…

+ HĐ2:

·        Các đỉnh: A, B, C, D.

Các cạnh: AB, BC, CD, DA.

Đường chéo: AC, BD.

Hai cạnh đối: AB và CD; BC và AD

·        Các góc của hình chữ nhật đều bằng nhau và bằng 90^o:  =  = =  = 90^o.

·        Hai cạnh đối của hình chữ nhật bằng nhau, hai đường chéo của hình chữ nhật bằng nhau.

* Nhận xét: Trong hình chữ nhật:

- Bốn góc bằng nhau và bằng 90^o.

- Các cạnh đối bằng nhau.

- Hai đường chéo bằng nhau.

Thực hành 1:

1. Vẽ hình chữ nhật ABCD có một cạnh bằng 5cm, một cạnh bằng 3cm.

+ Bước 1: Vẽ đoạn thẳng AB = 5cm.

+ Bước 2: Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại A. Trên đường thẳng đó, lấy điểm D sao cho AD = 3cm.

+ Bước 3: Vẽ đường thẳng vuông góc với AB tại B. Trên đường thẳng đó lấy điểm C sao cho BC = 3cm.

+ Bước 4: Nối D với C .

=> Ta được hình chữ nhật ABCD.

( HS tự hoàn thành sản phẩm vào vở)

2. Kiểm tra độ dài các cạnh và số đo các góc có bằng nhau không.

Hoạt động của GV và HS

Sản phẩm dự kiến

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

+ GV hướng dẫn và cho HS thực hiện lần lượt các hoạt động: HĐ3, HĐ4.

HĐ3: Quan sát hình 4.9 (SGK-tr84)

·        Đồ vật nào có dạng hình thoi?

·         Tìm một số hình ảnh khác của hình thoi trong thực tế.

HĐ4: Quan sát hình thoi ở Hình 4.10a

1. Dùng thước hoặc compa so sánh các cạnh của hình thoi (H4.10b)

2. Kiểm tra xem hai đường chéo của hình thoi có vuông góc với nhau không?

3. Các cạnh đối của hình thoi có song song với nhau không?

4. Các góc đối của hình thoi ABCD có bằng nhau  không?

( GV lưu ý HS cách đo góc, đo độ dài cạnh)

+ GV cho HS rút ra nhận xét về độ dài bốn cạnh, các cạnh đối, các góc đối và đặc điểm hai đường chéo của hình vuông.

+GV yêu cầu HS thảo luận nhóm đôi trả lời câu hỏi ?.

+ GV hướng dẫn cho HS các bước vẽ hình thoi theo các bước ở phần Thực hành 2 và cho HS thực hành vẽ hình thoi (GV lưu ý HS thực hành vẽ và cho HS kiểm tra chéo sau khi vẽ, xem các cạnh có bằng nhau không)

+ GV trình chiếu PPT hướng dẫn HS cách vẽ hình thoi trên màn chiếu theo các bước đã hướng dẫn cho HS dễ hình dung và biết cách vẽ.

+ GV hướng dẫn cho HS gấp giấy và cắt hình thoi theo các bước như trong SGK.

+ GV giao phần Vận dụng ( trang trí theo mẫu) về nhà vào giấy A₄ và nộp bài vẽ vào buổi học sau.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS Hoạt động cá nhân hoàn thành các yêu cầu của GV

+ GV: quan sát, giảng, phân tích, lưu ý và trợ giúp nếu cần.

 - Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

+ HS chú ý lắng nghe, hoàn thành các yêu cầu, giơ tay phát biểu.

+ GV : kiểm tra, chữa và nêu kết quả.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá về thái độ, quá trình làm việc, kết quả hoạt động và chốt kiến thức.

 2. Hình thoi

+ HĐ3:

·        Đồ vật có dạng hình thoi: chiếc nhẫn.

·        Một số hình ảnh khác của hình thoi trong thực tế là: cánh diều, họa tiết trang trí, cúc áo, khăn trải bàn, xốp dán tường…

+ HĐ4:

1. Các cạnh của hình thoi bằng nhau.

2. Hai đường chéo của hình thoi vuông góc với nhau.

Độ dài hai đường chéo của hình vuông bằng nhau.

3. Các cạnh đối của hình thoi song song với nhau.

* Nhận xét: Trong một hình thoi:

- Bốn cạnh bằng nhau

- Hai đường chéo vuông góc với nhau.

- Các cạnh đối song song với nhau.

- Các góc đối bằng nhau.

?

Lấy E trên BC sao cho EB = AB; Lấy F trên AD sao cho AF = AB

=> Ta được hình thoi ABEF.

* Thực hành 2:

1. Vẽ hình thoi ABCD cạnh 3cm:

+ Bước 1: Vẽ đoạn thẳng AB = 3cm.

+ Bước 2: Vẽ đường thẳng đi qua B. Lấy điểm C trên đường thẳng đó sao cho  BC = 3cm.

+ Bước 3: Vẽ đường thẳng đi qua C và song song với cạnh AB. Vẽ đường thẳng đi quâ A và song song với cạnh BC.

+ Bước 4: Hai đường thẳng này cắt nhau tại D

=> Ta được hình thoi ABCD.

( HS tự hoàn thành hình vẽ vào vở)

2. Kiểm tra độ dài các cạnh có bằng nhau không.

3. ( HS tự hoàn thành gấp, cắt hình thoi dưới sự hướng dẫn của GV và dán SP vào vở).

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV hướng dẫn và cho HS hoạt động cá nhân hoặc theo nhóm thực hiện lần lượt các hoạt động: HĐ5, HĐ6 như trong SGK.

+ HĐ5:

·        Hình bình hành  có trong hình ảnh nào?( H4.11).

·        Tìm một số hình ảnh khác của hình bình hành trong thực tế.

+ HĐ6: Quan sát Hình 4.12a (SGK-tr87)

·        Đọc và soansh độ dài các cạnh đối của hình bình hành ABCD ( H.412b)

·        Đọc và so sánh OA với OC, OB với  OD.

·        Các cạnh đối của hình bình hành  ABCD có song song với nhau không?

·        Các góc đối của hình bình hành ABCD có bằng nhau không?

+ GV chiếu slide một số hình ảnh hoặc video về hình bình hành trong thực tế đời sống.

+ GV cho HS rút ra nhận xét những mối quan hệ cơ bản về cạnh, góc của hình bình hành. (Về yếu tố góc, GV có thể dùng phương pháp gấp giấy, để HS thấy các góc đối của hình  bình hành bằng nhau)

+ GV hướng dẫn cho HS các bước vẽ hình bình hành theo các bước ở phần Thực hành 3 và cho HS thực hành vẽ hình hình bình hành (GV lưu ý HS thực hành vẽ và cho HS kiểm tra chéo sau khi vẽ). ( Trước khi hướng dẫn vẽ hình bình hành, GV nhắc lại cho HS cách vẽ đường thẳng đi qua một điểm song song với một đường thẳng cho trước)

+ GV thực hành trên bảng hoặc trình chiếu PPT hướng dẫn HS cách vẽ hình bình hành trên màn chiếu theo các bước đã hướng dẫn cho HS dễ hình dung và biết cách vẽ.

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS quan sát SGK, trả lời và hoàn thành các yêu cầu của GV

+ GV: quan sát và trợ giúp HS.  

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

 +HS: Lắng nghe, ghi chú, nêu ví dụ, phát biểu, thực hành

+ HS rút kinh nghiệm và sửa sai cho nhau.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại đặc điểm của hình bình hành, cách vẽ hình bình hành và cho HS nêu lại các bước vẽ một hình bình hành.

3. Hình bình hành

+ HĐ5:

·        Hình bình hành có ở hình  c)

·        Một số hình ảnh khác của hình bình hành trong thực tế: họa tiết trang trí, góc nghiêng lá cờ, góc nghiêng của bảng..

+ HĐ6:

·        Các cạnh đối của hình bình hành bằng nhau.

·        OA = OC; OB = OD

·        Các cạnh đối của  hình bình hành song song với nhau.

·        Các góc đối của hình bình hành bằng nhau

* Nhận xét: Trong hình bình hành:

- Các cạnh đối bằng nhau.

- Hai đường chéo cắt nhau tại  trung điểm mỗi đường.

- Các cạnh đối song song với nhau.

- Các góc đối bằng nhau.

Thực hành 3: Vẽ hình bình hành ABCD có AB =  5cm;BC = 3cm

+ Bước 1: Vẽ đoạn thẳng AB = 5cm.

+ Bước 2: Vẽ đoạn thẳng đi qua B. Trên đường thẳng đó, lấy điểm C : BC = 3cm.

+ Bước 3: Vẽ đường thẳng đi qua A và song song với BC, đường thẳng qua C và song song với AB. Hai đường thẳng này cắt nhau tại D

=> Ta được hình bình hành ABCD.

HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS

SẢN PHẨM DỰ KIẾN

- Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ:

GV hướng dẫn và cho HS thực hiện lần lượt các hoạt động: HĐ7, HĐ8 như trong SGK.

+ HĐ7:

·        Tìm một số hình ảnh hình thang cân trong thực tế. (GV gợi ý HS tìm những đồ dùng quen thuộc  trong đời sống hàng ngày. Sau khi HS nêu Ví dụ của mình, GV tổng hợp và chiếu các hình ảnh hình thang cân trong thực tế)

+ HĐ8: Quan sát hình thang cân ở Hình 4.13a

1. Gọi tên các đỉnh, đáy lớn, đáy nhỏ, đường  chéo, cạnh bên, hai đường chéo của hình thang cân ABCD. (H14.3b)

2. Sử dụng  thước thẳng hoặc compa để so sánh hai cạnh bên, hai đường chéo của hình thang cân ABCD.

3. Hai đáy của hình thang cân ABCD có song song với nhau không?

4. Hai  góc kề một đáy  của hình thang cân ABCD có bằng nhau không?

+ GV nhận xét hoặc tổ chức cho HS nhận xét sơ bộ những mối quan hệ của cạnh  đáy, cạnh bên, đường chéo của hình thang cân. ( Riêng về yếu tố góc, GV có thể dùng phương pháp gấp giấy, để HS thấy hai  góc kề một đáy của hình thang cân bằng nhau)

+ GV cho HS thực hiện hoạt động luyện tập  để nhận dạng  hình thang cân ( hình thang cân HKIJ). GV có thể giới thiệu thêm hình ảnh thực tế của hình thang cân ( trong hình ảnh cái thang)

+ GV cho HS thực hiện hoạt động cá nhân để gấp, cắt hình thang cân. ( Tùy đối tượng HS, GV có thể cắt mẫu hoặc hỗ trợ HS khi thực hiện).

- Bước 2: Thực hiện nhiệm vụ:

 + HS quan sát SGK và trả lời và hoạt động theo yêu cầu của GV.

+ GV: quan sát và trợ giúp HS.  

- Bước 3: Báo cáo, thảo luận:

 +HS: Lắng nghe, ghi chú, nêu ví dụ, phát biểu, thực hành gấp, cắt.

+ HS nhận xét, rút kinh nghiệm cho nhau.

 - Bước 4: Kết luận, nhận định: GV nhận xét, đánh giá quá trình học của HS, tổng quát lại các đặc điểm của hình thang cân, cách gấp cắt hình thang cân từ tờ giấy hình chữ nhật.

4. Hình thang cân

+ HĐ7: Một số hình ảnh của hình thang cân trong thực tế: cái thang, thùng đựng rác, hót rác, mặt bàn, túi xách,..

+ HĐ8:

·        Các đỉnh: A, B, C, D.

Đáy lớn : DC

Đáy nhỏ: AB

Đường chéo : AC, BD.

Cạnh bên: AD, BC.

·        Hai cạnh bên của hình thang cân bằng nhau.

·        Hai đáy của hình thang cân song song với nhau.

·        Hai góc kề một đáy của hình thang bằng nhau.

* Nhận xét: Trong hình thang cân:

- Hai cạnh bên bằng nhau.

- Hai đường chéo bằng nhau.

- Hai cạnh đáy song song với nhau.

- Hai góc kề một đáy bằng nhau.

Luyện tập:

Hình thang cân trong các hình là hình thang HKIJ.

Thực hành 4: Gấp, cắt hình thang cân từ tờ giấy hình chữ nhật.

+ Bước 1: Gấp đôi tờ giấy

+ Bước 2:  Vẽ một đoạn thẳng nối hai điểm tùy ý trên hai cạnh đối diện ( cạnh không chứa nếp gấp).

+ Bước 3: Cắt theo đường vừa vẽ.

+ Bước 4: Mở tờ giấy ra ta được một hình thang cân.

( HS tự hoàn thành sp và dán vào vở)

6cm

4cm

A

B

C

D

A

B

C

D

4cm

A

B

C

D

3cm

6cm

Hình thức đánh giá

Phương pháp

đánh giá

Công cụ đánh giá

Ghi Chú

- Đánh giá thường xuyên:

+ Sự tích cực chủ động của HS trong quá trình tham gia các hoạt động học tập.

+ Sự hứng thú, tự tin, trách nhiệm của HS khi tham gia các hoạt động học tập cá nhân.

+ Thực hiện các nhiệm vụ hợp tác nhóm ( rèn luyện theo nhóm, hoạt động tập thể)

- Phương pháp quan sát:

+ GV quan sát qua quá trình học tập: chuẩn bị bài, tham gia vào bài học( ghi chép, phát biểu ý kiến, thuyết trình, tương tác với GV, với các bạn,..

+ GV quan sát hành động cũng như thái độ, cảm xúc của HS.

- Báo cáo thực hiện công việc.

- Hệ thống câu hỏi và bài tập

- Trao đổi, thảo luận.