Câu hỏi và bài tập tự luận địa lí 12 chân trời sáng tạo

BÀI 21: GIAO THÔNG VẬN TẢI VÀ BƯU CHÍNH VIỄN THÔNG

(12 CÂU)

1. NHẬN BIẾT (4 CÂU)

Câu 1: Trình bày sự phát triển ngành giao thông vận tải ở nước ta.

Trả lời:

Sự phát triển ngành giao thông vận tải ở nước ta:

- Nước ta có nhiều loại hình giao thông vận tải như đường bộ, đường sắt, đường thuỷ nội địa, đường biển, đường hàng không,... Trong những năm qua, ngành giao thông vận tải được đầu tư phát triển nhanh và toàn diện. Số lượt hành khách và khối lượng hàng hoá vận chuyển có xu hướng tăng, trong đó, giao thông vận tải đường bộ có khối lượng vận chuyển lớn nhất.

- Mạng lưới giao thông vận tải nước ta được phát triển rộng khắp. Các tuyến giao thông được mở rộng, nâng cấp, hiện đại hoá nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển người và hàng hoá. Khu vực đồng bằng, ven biển và các đô thị có mật độ mạng lưới giao thông vận tải cao hơn các khu vực khác do điều kiện tự nhiên thuận lợi, dân cư đông đúc, kinh tế phát triển,...

Câu 2: Trình bày sự phân bố ngành giao thông vận tải ở nước ta.

Trả lời:

Sự phân bố ngành giao thông vận tải ở nước ta:

- Đường bộ (đường ô tô):

+ Trong những năm qua, hệ thống cơ sở hạ tầng giao thông đường bộ được nâng cấp và mở rộng, chất lượng giao thông vận tải tăng nhanh, nhiều thành tựu khoa học - công nghệ tiên tiến được ứng dụng trong quản lí và vận hành.

+ Trên phạm vi cả nước đã hình thành các tuyến đường huyết mạch: các trục chính theo hướng Bắc – Nam là quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh, quốc lộ 14, các tuyến cao tốc Bắc Nam và các tuyến cao tốc khác (tuyến Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội – Hải Phòng, Quảng Ninh Vân Đồn,...), các tuyến đường ven biển,... Các trục chính theo hướng Đông – Tây là quốc lộ 8, 9, 19,... Hệ thống đường bộ nước ta kết nối quốc tế với các tuyến thuộc hệ thống đường bộ xuyên Á (kết nối với Trung Quốc, Lào, Cam-pu-chia).

+ Cả nước đã hình thành nhiều đầu mối giao thông. Hai đầu mối giao thông quan trọng là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Từ Hà Nội có các tuyến giao thông toả đi các tỉnh phía Bắc và từ Thành phố Hồ Chí Minh có các tuyến giao thông toả đi các tỉnh phía Nam.

- Đường sắt:

+ Giao thông đường sắt ở nước ta được hình thành từ cuối thế kỉ XIX. Hiện nay, các thành tựu khoa học công nghệ được áp dụng vào ngành đường sắt nhằm tự động hoá, giảm thời gian di chuyển.

+ Mạng lưới đường sắt nước ta bao gồm các trục chính: Hà Nội – Thành phố Hồ Chí Minh (tuyến đường sắt Bắc Nam), Hà Nội - Lào Cai, Hà Nội – Hải Phòng, Hà Nội – Thái Nguyên, Hà Nội - Lạng Sơn, Kép - Chí Linh, Kép – Lưu Xá. Hệ thống đường sắt nước ta kết nối với Trung Quốc thông qua tuyến liên vận Hà Nội Đồng Đăng và tuyến Hà Nội – Lào Cai. Các tuyến đường sắt đang được cải tạo, nâng cấp theo hướng hiện đại, nhất là tuyến đường sắt Bắc Nam. Tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các tuyến đường sắt đô thị đang được đầu tư phát triển như tuyến Cát Linh – Hà Đông, Bến Thành – Suối Tiên,...

- Đường thủy nội địa:

+ Nước ta có khoảng 300 cảng thuỷ nội địa (năm 2021). Các bến cảng, thiết bị giám sát, phương tiện vận chuyển đang được đầu tư phát triển theo hướng hiện đại, đồng bộ, an toàn.

+ Vận tải đường thuỷ nội địa tập trung chủ yếu ở một số hệ thống sông chính ở nước ta. Miền Bắc có hệ thống sông Hồng và sông Thái Bình; ở miền Nam là hệ thống sông Đồng Nai và sông Mê Công trên lãnh thổ Việt Nam (sông Tiền, sông Hậu và các nhánh sông khác); miền Trung có các tuyến đường thuỷ nội địa trong phạm vi địa bàn từng tỉnh. Một số tuyến đường thuỷ nội địa chủ yếu hiện nay là tuyến Hải Phòng - Việt Trì, Hải Phòng – Quảng Ninh, Thành phố Hồ Chí Minh – Bà Rịa – Vũng Tàu - Cần Thơ,...

- Đường biển:

+ Năm 2021, nước ta có 34 cảng biển với 296 bến cảng. Một số cảng biển quan trọng, có thể tiếp nhận tàu trọng tài lớn, như Hải Phòng, Đà Nẵng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thành phố Hồ Chí Minh,... Trong những năm qua, các cảng biển đã chú trọng đầu tư theo hướng hiện đại hoá về phương tiện vận tải, năng lực quản lí.

+ Mạng lưới giao thông đường biển ở nước ta ngày càng được mở rộng. Các tuyến đường biển nội địa chủ yếu hiện nay là tuyến theo trục Bắc - Nam, quan trọng nhất là tuyến Hải Phòng - Thành phố Hồ Chí Minh. Nước ta cũng đã thiết lập các tuyến vận tải quốc tế như tuyến Thành phố Hồ Chí Minh – Hồng Công, tuyển Hải Phòng Tô-ky-ô (Tokyo),... Trên phạm vi cả nước đã quy hoạch bến cảng trung chuyển quốc tế tại Khu kinh tế Vân Phong (Khánh Hoà).

- Đường hàng không:

+ Cả nước có 22 cảng hàng không đang được khai thác, trong đó có 10 cảng hàng không quốc tế và 12 cảng hàng không nội địa (năm 2021). Ngoài ra, cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai) đang trong giai đoạn xây dựng. Hệ thống kết cấu hạ tầng, sân bay, nhà ga,... không ngừng được đầu tư, phát triển theo hướng đồng bộ, hiện đại. Một số cảng hàng không quốc tế có năng lực vận tải lớn là Nội Bài (Hà Nội), Đà Nẵng (Đà Nẵng), Tân Sơn Nhất (Thành phố Hồ Chí Minh),...

Câu 3: Trình bày sự phát triển và phân bố ngành bưu chính ở nước ta.

Trả lời:

Sự phát triển và phân bố ngành bưu chính ở nước ta:

- Ngành bưu chính ở nước ta ngày càng phát triển, nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển thư tín, bưu phẩm, bưu kiện,... Mạng lưới bưu chính nước ta phát triển rộng khắp cả nước. Ở các đô thị lớn, mạng lưới bưu chính phát triển nhanh với mật độ cao. Năm 2021, nước ta có hơn 60 bưu cục cấp 1 (hình thành tại trung tâm tỉnh, thành phố), hơn 700 bưu cục cấp 2 (hình thành tại trung tâm quận, huyện), hơn 8000 bưu điện văn hoá xã,...

- Hệ thống cơ sở hạ tầng không ngừng được đầu tư nâng cấp. Nhờ ứng dụng khoa học - công nghệ nên các dịch vụ bưu chính ngày càng nhanh chóng, chính xác, hiệu quả.

Câu 4: Trình bày sự phát triển và phân bố ngành viễn thông ở nước ta.

Trả lời:

Sự phát triển và phân bố ngành viễn thông ở nước ta:

- Các dịch vụ viễn thông ở nước ta đa dạng. Một số dịch vụ viễn thông cơ bản như dịch vụ thoại, truyền số liệu, truyền hình, hội nghị truyền hình, kết nối internet,....

- Ngành viễn thông đang phát triển nhanh và có sự ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học - công nghệ. Nước ta là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển và ứng dụng internet nhanh trên thế giới. Mạng băng rộng di động ngày càng phát triển. Hệ thống cáp quang hiện nay đã phủ khắp cả nước. Nước ta cũng có 7 tuyến cáp quang biển kết nối với thế giới (năm 2021). Hệ thống vệ tinh VINASAT-1 và VINASAT-2 phủ sóng toàn bộ lãnh thổ Việt Nam và nhiều nước trong khu vực.

- Mạng lưới viễn thông nước ta phát triển rộng khắp cả nước song tập trung cao ở các đô thị, nhất là các đô thị lớn như Hà Nội, Đà Nẵng, Thành phố Hồ Chí Minh,…

2. THÔNG HIỂU (3 CÂU)

Câu 1: Đọc đoạn thông tin dưới đây và kết hợp quan sát hình ảnh, xác định tên 2 cửa khẩu tại Lào Cai và Lạng Sơn.

"Tính đến năm 2023, nước ta có 5 bưu cục khai thác quốc tế thực hiện khai thác bưu gửi đi và đến quốc tế. Trong đó, 2 bưu cục ngoại dịch đặt tại Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh, 1 bưu cục kiểm quan đặt tại Đà Nẵng, 2 bưu cục cửa khẩu đặt tại Lào Cai, Lạng Sơn."

Trả lời:

Hai cửa khẩu đặt tại Lào Cai, Lạng Sơn:

- Cửa khẩu tại Lào Cai: Cửa khẩu quốc tế Lào Cai.

- Cửa khẩu tại Lạng Sơn: Cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị.

Câu 2: Ở nước ta, giao thông vận tải, bưu chính viễn thông đang phát triển như thế nào?

Trả lời:

Sự phát triển của giao thông vận tải ở nước ta:

- Nước ta có nhiều loại hình giao thông vận tải như đường bộ, đường sắt, đường thuỷ nội địa, đường biển, đường hàng không,... Trong những năm qua, ngành giao thông vận tải được đầu tư phát triển nhanh và toàn diện. Số lượt hành khách và khối lượng hàng hoá vận chuyển có xu hướng tăng, trong đó, giao thông vận tải đường bộ có khối lượng vận chuyển lớn nhất.

- Mạng lưới giao thông vận tải nước ta được phát triển rộng khắp. Các tuyến giao thông được mở rộng, nâng cấp, hiện đại hoá nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển người và hàng hoá. Khu vực đồng bằng, ven biển và các đô thị có mật độ mạng lưới giao thông vận tải cao hơn các khu vực khác do điều kiện tự nhiên thuận lợi, dân cư đông đúc, kinh tế phát triển,...

Sự phát triển và phân bố ngành bưu chính viễn thông ở nước ta:

- Ngành bưu chính ở nước ta ngày càng phát triển, nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển thư tín, bưu phẩm, bưu kiện,... Mạng lưới bưu chính nước ta phát triển rộng khắp cả nước. Ở các đô thị lớn, mạng lưới bưu chính phát triển nhanh với mật độ cao.

- Các dịch vụ viễn thông ở nước ta đa dạng. Một số dịch vụ viễn thông cơ bản như dịch vụ thoại, truyền số liệu, truyền hình, hội nghị truyền hình, kết nối internet,....

- Ngành viễn thông đang phát triển nhanh và có sự ứng dụng mạnh mẽ thành tựu khoa học - công nghệ. Nước ta là một trong những quốc gia có tốc độ phát triển và ứng dụng internet nhanh trên thế giới. Mạng băng rộng di dộng ngày càng phát triển. Hệ thống cáp quang hiện nay đã phủ khắp cả nước.

Câu 3: Hoàn thành thông tin về ngành bưu chính và viễn thông ở nước ta vào bảng dưới đây.

Trả lời:

3. VẬN DỤNG (3 CÂU)

Câu 1: Chứng minh giao thông vận tải và bưu chính viễn thông có vai trò thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, nâng cao đời sống người dân.

Trả lời:

Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông có vai trò thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển, nâng cao đời sống người dân vì:

- Mạng lưới giao thông vận tải nước ta được phát triển rộng khắp. Các tuyến giao thông được mở rộng, nâng cấp, hiện đại hoá nhằm đáp ứng nhu cầu vận chuyển người và hàng hoá. Làm tăng sự phát triển của các ngành công nghiệp và thương mại.

- Hệ thống giao thông phát triển giúp thu hút du khách, phát triển du lịch, cung cấp cơ hội việc làm, tạo nguồn thu nhập và nâng cao đời sống nhân dân.

- Giao thông vận tải và bưu chính viễn thông hiệu quả giúp tối ưu hóa quá trình vận chuyển và phân phối hàng hóa.

- Bưu chính viễn thông đóng vai trò quan trọng trong việc tiếp cận dịch vụ và thông tin cho người dân, từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống.

- …

Câu 2: Dựa vào Bảng dưới đây, nhận xét tình hình phát triển số thuê bao điện thoại di động, internet băng rộng cố định và doanh thu dịch vụ viễn thông ở nước ta, giai đoạn 2010 – 2021.

Bảng. Số thuê bao điện thoại di động, internet băng rộng cố định và doanh thu dịch vụ viễn thông ở nước ta, giai đoạn 2010 – 2021

Trả lời:

Nhận xét: Giai đoạn 2010 – 2021, số thuê bao điện thoại di động, số thuê bao internet băng rộng cố định đều có sự tăng trưởng đáng kể. Người dân ngày càng nhận biết và sử dụng các dịch vụ viễn thông này, góp phần tạo nên sự phát triển mạnh mẽ cho ngành viễn thông của đất nước. Trong giai đoạn này, doanh thu dịch vụ viễn thông cũng tăng từng năm, cho thấy sự phát triển của ngành này đã đóng góp đáng kể vào nền kinh tế quốc gia. Sự cạnh tranh giữa các nhà cung cấp dịch vụ viễn thông cũng đã tạo ra nhiều lựa chọn cho người tiêu dùng, đồng thời thúc đẩy phát triển và nâng cao chất lượng dịch vụ.

Câu 3: Tìm hiểu về dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành ở nước ta và hoàn thành thông tin theo các gợi ý sau:

- Vị trí địa lí.

- Diện tích.

- Ý nghĩa trong phát triển kinh tế.

Trả lời

Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành là một trong những dự án hạ tầng quan trọng của Việt Nam, được xem là cột mốc quan trọng trong việc phát triển ngành hàng không của đất nước. Sau khi hoàn thành, đây sẽ là sân bay lớn nhất Việt Nam.

- Vị trí địa lí: Cảng hàng không quốc tế Long Thành được xây dựng tại tỉnh Đồng Nai, cách Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 40km về phía Đông. Vị trí này nằm gần các khu công nghiệp lớn, đây là điểm mạnh giúp kích thích phát triển kinh tế và thúc đẩy giao thông đến từ thành phố lớn.

- Diện tích: Dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành có diện tích dự kiến khoảng 5.000 ha.

- Ý nghĩa trong phát triển kinh tế: Cảng hàng không quốc tế Long Thành sẽ giúp tăng cường khả năng chuyên chở hàng hóa và hành khách, kết nối giao thông vận tải giữa Việt Nam và các quốc gia trong khu vực và trên toàn thế giới. Đồng thời, cũng giúp giảm tải cho Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, giúp cải thiện hiệu quả hoạt động của hệ thống hàng không Việt Nam.

4. VẬN DỤNG CAO (2 CÂU)

Câu 1: Tìm hiểu và trình bày về một hoạt động bưu chính viễn thông mà em quan tâm.

Trả lời:

HS sưu tầm và trình bày về một hoạt động bưu chính viễn thông.

Ví dụ:

Một hoạt động bưu chính viễn thông mà em quan tâm là dịch vụ gửi và nhận thư tín qua email. Đây là một dịch vụ bưu chính viễn thông rất phổ biến và tiện lợi trong thời đại công nghệ thông tin ngày nay.

Thông qua dịch vụ này, người dùng có thể gửi và nhận thư tín từ bất kỳ nơi đâu chỉ cần có kết nối internet. Việc gửi thư qua email nhanh chóng, tiết kiệm và hiệu quả hơn so với việc gửi thư truyền thống thông qua bưu điện. Người dùng có thể gửi thư ngay lập tức và nhận được phản hồi ngay khi đối tác nhận được email.

Dịch vụ gửi và nhận thư qua email cũng giúp tiết kiệm chi phí cho việc gửi thư. Ngoài ra, email cũng cho phép gửi đính kèm tệp tin, hình ảnh và tài liệu khác một cách đơn giản và tiện lợi.

Câu 2: Tìm hiểu và viết đoạn văn ngắn về một tuyến quốc lộ đi qua địa phương em.

Trả lời:

HS liên hệ thực tế địa phương để viết đoạn văn về tuyến quốc lộ.

Ví dụ:

Tuyến quốc lộ 15A là quốc lộ thứ yếu khu vực miền Trung và Tây Nguyên đi qua 5 tỉnh: Hòa Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, tất cả đều men theo dải núi Trường Sơn đi xuống phía Nam, một trục đường đã có một bề dày lịch sử dựng nước và bảo vệ đất nước. Quốc lộ 15A dài 729 km, quy mô tiêu chuẩn cấp III, IV miền núi, 2 làn xe, vận tốc tối đa 60 km/h. Quốc lộ 15A cũng đi qua các địa danh du lịch nổi tiếng như lá thép Sơn Trà (Hà Tĩnh), động Phong Nha - Kẻ Bàng (Quảng Bình),… là điểm đến thú vị cho du khách tham quan và thư giãn. Quốc lộ 15A không chỉ là tuyến đường chính để di chuyển giữa các địa phương mà còn là trục đường quan trọng giao thông kinh tế, thương mại, du lịch.