Giáo án lịch sử 10 kết nối mới nhất Bài 2: Tri thức lịch sử và cuộc sống

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

 - GV dẫn dắt: Cuộc sống của mỗi con người, mỗi gia đình, mỗi dân tộc và toàn nhân loại đều có quá khứ, hiện tại và tương lai. Để hiểu biết hiện tại, dự đoán và có niềm tin vào tương lai, người ta không thể không tìm hiểu về quá khứ, bởi vì hiện tại luôn kế thừa và được xây dựng trên nền tảng của những gì quá khứ để lại.  - GV chia HS cả lớp thành 4 nhóm.  - GV yêu cầu HS làm việc theo nhóm, khai thác Tư liệu 1, 2 SGK tr.12 và cho biết: Em rút ra thông tin gì về sự cần thiết phải học tập và khám phá lịch sử?

 - GV hướng dẫn HS chỉ ra điểm chung trong nội dung phản ánh của hai tư liệu, HS giải thích được ý nghĩa, sự cần thiết phải học tập và khám phá lịch sử.

Gợi ý: Điểm chung là đều đề cập đến vai trò, ý nghĩa của quá khứ lịch sử (đó chính là cội nguồn, là tổ tông; là tấm gương răn dạy cho đời sau; giúp chúng ta hiểu rõ về gốc tích nước nhà, tổ tiên mình,...).

 - GV tiếp tục yêu cầu HS làm việc theo nhóm, đọc thông tin mục 1 SGK tr.11-13 và thực hiện nhiệm vụ: Vì sao phải đặt ra vấn đề học tập, khám phá lịch sử suốt đời?  - GV tiếp tục yêu cầu các nhóm thảo luận và thực hiện nhiệm vụ: Hãy lấy ví dụ về học tập, tìm hiểu lịch sử là nhu cầu thường trực suốt đời của mỗi người.

Gợi ý:

 + Mỗi người đều muốn hiểu rõ về nguồn gốc của mình và bản sắc văn hóa của dân tộc hay cộng đồng mà họ thuộc về. Bằng cách tìm hiểu lịch sử, họ có thể khám phá và tìm hiểu về quá trình hình thành và phát triển của cộng đồng đó.  + Bằng cách tìm hiểu về lịch sử các quốc gia, vùng lãnh thổ và dân tộc khác nhau, mỗi người có thể hiểu rõ hơn về các văn hóa, truyền thống và giá trị của họ.  + Học lịch sử giúp mỗi người hiểu rõ hơn về quá trình hình thành và phát triển của đất nước và dân tộc mình. Điều này có thể tạo ra tinh thần đoàn kết và yêu nước, khuyến khích mỗi người hướng về một tương lai tốt đẹp cho cộng đồng và đất nước của mình.

à Học tập và tìm hiểu lịch sử không chỉ là một nhu cầu thường trực suốt đời của mỗi người mà còn là một cách để làm giàu tâm hồn và nhận thức về thế giới xung quanh.

 - GV dẫn chứng một số ví dụ về quá trình lịch sử vẫn còn bí ẩn:  + Cuộc hành quân thần tốc của Quang Trung và đội quân Tây Sơn:

https://youtu.be/B1AwN2ro190?si=2sD9pMgLvf3F-BWn

 + Bí ẩn cách cắm cọc sông Bạch Đằng:

https://youtu.be/IIucyRN6-ZY?si=8r3xgD-OT_-bSie9

 - GV yêu cầu HS khai thác Hình 3 SGK tr.13 để minh chứng cho vai trò của lịch sử đối với một số ngành nghề hiện nay.

 - GV yêu cầu HS thảo luận theo cặp, dựa vào những trải nghiệm thực tế của bản thân và cho biết: Kể tên một số bộ phim, chương trình truyền hình,... ở Việt Nam sử dụng chất liệu là tri thức lịch sử và văn hóa mà em biết.

Gợi ý:

 + Phim truyền hình: Phượng Khấu, Thái sư Trần Thủ Độ, Minh Tâm kì án, Lý Công Uẩn - Đường tới Thăng Long, Bình Tây đại nguyên soái, Tây Sơn hào kiệt, Long Thành cầm giả ca,...  + Chương trình truyền hình: Theo dòng lịch sử, Việt Nam: Sử Việt, Sử Việt – Dấu ấn lịch sử,...  - GV gợi mở cho HS về một số cách thức học tập để tìm hiểu lịch sử suốt đời là tìm hiểu lịch sử ở khắp nơi để việc học tập lịch sử trở nên gần gũi, thú vị và hữu ích.

Gợi ý: thăm các di tích lịch sử, bảo tàng; đọc sách, bài báo và tài liệu lịch sử; xem các bộ phim, chương trình tài liệu lịch sử; tham gia các khóa học, hội thảo và buổi thảo luận về lịch sử;...

 - GV trình chiếu cho HS quan sát video Vì sao phải học lịch sử:

https://youtu.be/NWSSw2r7c9Q?si=BFT2QZwh_M3Gp4w_

Bước 2: HS tiếp nhận, thực hiện nhiệm vụ

 - HS làm việc theo nhóm, sau đó thảo luận cặp, đọc thông tin, Tư liệu 1, 2 kết hợp quan sát Hình 3 để thực hiện nhiệm vụ học tập.  - GV quan sát, hướng dẫn, hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động, thảo luận

 - GV mời đại diện HS trình bày về sự cần thiết của học tập, khám phá lịch sử suốt đời.  - GV mời đại diện HS nhận xét, bổ sung ý kiến (nếu có).

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

 - GV nhận xét, đánh giá quá trình HS thực hiện nhiệm vụ.  - GV kết luận nội dung về Sự cần thiết của học tập, khám phá lịch sử suốt đời.  - GV chuyển sang nội dung mới.

1. Tìm hiểu sự cần thiết của việc học tập, khám phá lịch sử suốt đời

 - Thứ nhất, học tập, biết vận dụng những tri thức, kinh nghiệm từ quá khứ vào cuộc sống hiện tại, cũng như định hướng cho tương lai.  - Thứ hai, những bí ẩn trong nghiên cứu lịch sử là cơ hội thôi thúc những người đi sau tham gia tìm tòi, khám phá nhằm hoàn chỉnh hơn nhận thức chung, làm giàu tri thức lịch sử.  - Thứ ba, việc trang bị những tri thức lịch sử - văn hóa - văn minh của nhân loại thể hiện sự tôn trọng sự khác biệt, đa dạng về truyền thống và văn hóa của dân tộc; vừa chủ động tiếp thu có chọn lọc những thành tựu văn hóa nhân loại, vừa biết cách tôn vinh, bảo tồn, phát huy giá trị tốt đẹp và bản sắc văn hóa Việt Nam.  - Thứ tư, học tập và tìm hiểu lịch sử cũng đưa lại cho chúng ta những cơ hội nghề nghiệp mới đầy thú vị.