Đáp án Đạo đức 5 chân trời Bài 11: Em chủ động phòng, tránh xâm hại

BÀI 11. EM CHỦ ĐỘNG PHÒNG TRÁNH XÂM HẠI

KHỞI ĐỘNG

Câu hỏi: Nghe, vận động theo bài hát Năm ngón tay xinh (nhạc và lời: Đoàn Ngô Tĩnh) và thực hiện yêu cầu

Nêu cách sử dụng quy tắc năm ngón tay mà bài hát nhắc đến

Hướng dẫn chi tiết:

- Ngón cái: Ôm hôn dùng với người thân ruột thịt trong gia đình như ông, bà, bố mẹ, anh chị em ruột

- Ngón trỏ: Nắm tay: với bạn bè, thầy cô, họ hàng

- Ngón giữa: Bắt tay khi gặp người quen

- Ngón áp út: Vẫy tay nếu đó là người lạ

- Ngón út: Xua tay, không tiếp xúc, thậm chí hét to và bỏ chạy nếu những người xa lạ mà bé cảm thấy bất an, tiến lại gần và có cử chỉ thân mật

KIẾN TẠO TRI THỨC MỚI

1. Đọc thông tin và thực hiện yêu cầu

Câu hỏi: Nêu một số quy định cơ bản của pháp luật về phòng tránh xâm hại trẻ em

Hướng dẫn chi tiết:

Một số quy định cơ bản: 

• Trẻ em có quyền được bảo vệ dưới mọi hình thức

• Một số hành vi bị nghiêm cấm liên quan đến xâm hại trẻ em: bỏ rơi, bỏ mặc, xâm hại tình dục, lạm dụng, bóc lột, tiết lộ bí mật cá nhân của trẻ em,..

• Tuỳ theo tính chất và mức độ của hành vi xâm phạm, vi phạm, người thực hiện có thể bị phạt hành chính hoặc hình sự, mức án cao nhất là tử hình. 

• Có các cơ quan, tổ chức,..có trách nhiệm thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em,…

2. Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu

- Tin đã làm gì để phòng tránh xâm hại

- Nêu các bước để phòng tránh xâm hại

Hướng dẫn chi tiết:

- Đề phòng tránh xâm hại Tin đã làm: 

+ Không nhận quà từ người lạ

+ Nhanh chóng rời khỏi khu vực không an toàn, cách xa người lạ

+ Nhanh chóng thông báo cho bố mẹ và bảo vệ biết

- Các bước để phòng tránh xâm hại: 

+ Nhận biết nguy cơ xâm hại, luôn cảnh giác, đề phòng

+ Tránh xa người lạ, có thể hô to để tìm người hỗ trợ

+ Thông báo ngay cho người thân, người đáng tin cậy về hành vi đó. 

3. Đọc các trường hợp sau và cho biết cách thực hiện một số kĩ năng phòng tránh xâm hại

Trường hợp 1: 

Về quê, Tin được sắp xếp ngủ cùng phòng với anh họ. Khi ngủ, anh thường ôm Tin khiến Tin khó chịu. Anh cũng hay rủ Tin tắm chung. Anh nói với Tin: “Đây là bí mật của anh và em. Em không được kể với ai!”. Tin cảm thấy lo lắng nên đã báo với bố, Bố dặn Tin “Có những bí mật tốt và bí mật xấu. Khi có ai đó bắt con giữ bí mật khiến con lo lắng, con hãy kể lại cho bố mẹ hoặc người lớn đáng tin cậy biết ngay nhé!”

Trường hợp 2: 

Na đang đứng trước cổng trường để đợi bố đến đón. Chợt có một người đàn ông lạ mặt đi xe máy đến nói với Na: “Bố cháu bận nên nhờ chú chở cháu về nhà”. Na liền từ chối: “cảm ơn chú. Nhưng cháu không biết chú nên cháu sẽ nhờ cô giáo gọi cho bố”. Nói xong, Na chạy vào trong trường, đến phòng giáo viên kể cho cô giáo chủ nhiệm về sự việc vừa xảy ra.

Trường hợp 3: 

Cốm vẽ lên giấy hình bàn tay và viết vào 5 ngón tay tên 5 người lớn đáng tin cậy có thể giúp Cốm khi gặp nguy hiểm. Ở giữa bàn tay, Cốm viết số điện thoại của bố, mẹ, thầy chủ nhiệm, địa chỉ nhà Cốm và số đường dây nóng hỗ trợ trẻ em. Cốm tự nhủ sẽ luôn mang theo tờ cẩm nang này để bảo vệ bản thân

Hướng dẫn chi tiết:

Trường hợp 1:

- Tin đã báo với bố mẹ về những hành động không thích hợp của anh họ.

- Bố đã đưa ra lời khuyên cho Tin rằng khi có ai đó bắt giữ bí mật và khiến Tin lo lắng, Tin nên kể lại cho bố mẹ hoặc người lớn đáng tin cậy biết ngay. Hãy tìm người mà Tin tin tưởng và cảm thấy thoải mái để chia sẻ tình huống này.

Trường hợp 2:

- Na đã thể hiện sự thông minh và cẩn trọng. Thay vì lạc quan và đồng ý với người đàn ông lạ mặt, Na đã từ chối và tìm cách liên hệ với người thân để xác minh thông tin. Việc chạy vào trong trường và kể cho cô giáo chủ nhiệm biết về sự việc cũng là hành động đúng đắn để bảo vệ bản thân.

- Cô giáo chủ nhiệm cũng có thể hỗ trợ Na bằng cách gọi điện thoại cho người thân của Na để xác minh thông tin và đảm bảo an toàn cho Na. Đồng thời, cô giáo cũng có thể thông báo cho những học sinh khác về tình huống này để học biết các ứng xử khi gặp phải tình huống tương tự.

Trường hợp 3:

- Cốm vẽ lên giấy hình bàn tay và viết tên 5 người lớn đáng tin cậy có thể giúp Cốm khi gặp nguy hiểm.

- Cốm viết số điện thoại của bố, mẹ, thầy chủ nhiệm, địa chỉ nhà và số đường dây nóng hỗ trợ trẻ em.

- Cốm nhủ sẽ luôn mang theo tờ cẩm nang này để bảo vệ bản thân.

Kỹ năng phòng tránh xâm hại:

- Biết xây dựng danh sách người lớn đáng tin cậy và biết cách liên hệ với họ khi cần.

- Biết cách lưu trữ thông tin liên lạc quan trọng và cách sử dụng chúng trong trường hợp cần thiết.

- Cần báo ngay cho người lớn hoặc bảo vệ khi thấy có người tình nghi

LUYỆN TẬP

Câu 1: Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Pháp luật Việt Nam quy định tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi có thể phải chịu mức án cao nhất là tử hình. 

- Ý kiến 2: Cá nhân không có trách nhiệm thông tin, thông báo, tố giác hành vi xâm hại trẻ em

- Ý kiến 3: Những thông tin cá nhân của trẻ em được pháp luật bảo vệ để tránh bị xâm hại

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân là hành vi xâm hại

- Ý kiến 5: Các tội phạm xâm hại trẻ em được quy định trong pháp luật Việt Nam áp dụng cho trẻ bị xâm hại từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi

- Ý kiến 6: Trẻ em được quyền tố giác những hành vi xâm hại đến mình hoặc người khác qua Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111

Hướng dẫn chi tiết:

Nhận xét các ý kiến:

- Ý kiến 1: Pháp luật Việt Nam quy định về tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi và áp dụng các mức án phạt khác nhau tùy theo tính chất và mức độ của tội. Tuy nhiên, tử hình không phải là mức án cao nhất trong trường hợp này.

- Ý kiến 2: Mỗi cá nhân đều có trách nhiệm thông tin, thông báo và tố giác hành vi xâm hại trẻ em. Đây là một cách để bảo vệ trẻ em và đóng góp vào việc ngăn chặn và trừng phạt các hành vi xâm hại.

- Ý kiến 3: Pháp luật thường bảo vệ thông tin cá nhân của trẻ em để đảm bảo sự riêng tư và tránh bị xâm hại. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, thông tin cá nhân có thể được tiết lộ để bảo vệ trẻ em và đưa ra các biện pháp hỗ trợ.

- Ý kiến 4: Bắt trẻ nhịn ăn, nhịn uống, không cho hoặc hạn chế vệ sinh cá nhân là hành vi lạm dụng và xâm hại trẻ em. Đây là những hành động có thể gây hại cho sức khỏe và phát triển của trẻ.

- Ý kiến 5: Pháp luật Việt Nam quy định về các tội phạm xâm hại trẻ em và áp dụng cho trẻ em bị xâm hại từ đủ 13 đến dưới 16 tuổi. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng pháp luật có thể có sự điều chỉnh và thay đổi theo thời gian.

- Ý kiến 6: Trẻ em có quyền tố giác những hành vi xâm hại đến mình hoặc người khác. Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 là một trong các kênh để trẻ em tố giác và nhận được sự hỗ trợ và can thiệp cần thiết.

Câu 2: Đọc các trường hợp sau và thực hiện yêu cầu: 

……………..