Giáo án tiết: Ôn tập bài 1 - Tiếng nói của vạn vật (thơ bốn chữ, năm chữ)

A

B

1. Lời của cây

a. Hữu Thỉnh

2. Nắng hồng

b. Trần Hữu Thung

3. Ông Một

c. Huy Cận

4. Con chim chiền chiện

d. Vũ Hùng

5. Sang thu

e. Bảo Ngọc

HOẠT ĐỘNG CỦA GV – HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV mời 1 HS đọc yêu cầu của BT 1 trước lớp: Chỉ ra một số điểm giống và khác nhau giữa hai văn bản sau bằng cách điền vào bảng dưới đây (làm vào vở).

- GV chiếu bảng so sánh lên màn chiếu cho HS quan sát và yêu cầu HS thảo luận theo bàn để hoàn thành BT.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo bàn để hoàn thành BT.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS lên bảng làm bài, 1 HS làm phần giống nhau giữa 2 văn bản, 2 HS còn lại mỗi HS hoàn thành phần khác nhau giữa hai văn bản.

- GV mời một số HS khác nhận xét bài làm của các bạn.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 2:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu yêu cầu của BT 2 và chiếu đoạn thơ lên bảng: Nhận xét về thể thơ, vần, nhịp của khổ thơ sau:

Chừng như thu ngấp nghé

Trong hương vườn đâu đây

Khói lam chiều rất nhẹ

Sông vừ vơi vừa đầy.

(Tạ Hữu Yên, Sang mùa)

- GV yêu cầu HS làm việc theo cặp để hoàn thành BT 2.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS làm việc theo cặp để hoàn thành BT 2.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trình bày bài làm trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt đáp án.

Nhiệm vụ 3:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV mời 1 HS đọc yêu cầu của BT 3 trước lớp, 1 HS đọc đoạn văn trong BT 3: Đọc đoạn văn sau và cho biết có thể lược bỏ ba từ được gạch dưới hay không. Vì sao?

Lần ấy, khi con voi xuống làng thì người quản tượng không còn nữa. Không thấy ông ra đón ở đầu làng, con voi rảo bước về nhà. Nó quỳ xuống giữa sân, rống gọi, rền rĩ mãi mà vẫn không thấy người quản tượng đi ra.

(Vũ Hùng, Ông Một)

Từ đó, cho biết phó từ đảm nhận chức năng gì.

- GV yêu cầu HS thảo luận theo bàn để hoàn thành BT.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc BT 3 và thảo luận theo bàn để hoàn thành BT.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS trình bày bài làm trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 4:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu câu hỏi ở BT 4: Em rút ra bài học kinh nghiệm gì về cách làm một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ?. GV khuyến khích HS suy nghĩ và trả lời theo ý kiến cá nhân những kinh nghiệm mà HS học được.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe câu hỏi, suy nghĩ để trả lời câu hỏi.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trả lời trước lớp.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, khen ngợi HS; yêu cầu HS viết bài học kinh nghiệm của mình vào vở.

- GV nhắc lại cho HS về một số điểm lưu ý khi làm một bài thơ.

Nhiệm vụ 5:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV mời 1 HS đọc yêu cầu của BT 5 trước lớp: Hãy chọn một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ mà em yêu thích và viết đoạn văn chia sẻ cảm xúc của mình về bài thơ đó.

- GV yêu cầu HS viết một đoạn văn mới hoặc có thể lấy bài tập về nhà ở tiết Viết trước ra sửa lại và chuẩn bị trình bày trước lớp.

- GV hướng dẫn HS xem lại SGK tiết Viết đoạn văn ghi lại cảm xúc về một bài thơ bốn chữ hoặc năm chữ để nhớ lại yêu cầu đối với đoạn văn cần viết.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS đọc yêu cầu BT, nghe GV nói để hoàn thành BT.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 3 HS lên bảng viết bài văn của mình, yêu cầu cả lớp đọc và nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá bài của HS.

Nhiệm vụ 6:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV nêu câu hỏi ở BT 6: Vì sao khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày, ta nên dùng từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ?.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS nghe GV nêu câu hỏi, suy nghĩ để trả lời.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 1 – 2 HS trả lời trước lớp, yêu cầu cả lớp nghe, nhận xét.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

Nhiệm vụ 7:

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV mời 1 HS đọc câu hỏi của BT 7: Việc quan sát, lắng nghe, cảm nhận thế giới tự nhiên có ý nghĩa như thế nào đối với cuộc sống của chúng ta?

- GV cho HS vài phút suy ngẫm, viết vài ý trình bày suy nghĩ của mình về ý nghĩa của những trải nghiệm đối với cuộc sống của HS.

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS lắng nghe GV, thực hiện.

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời 2 – 3 HS trình bày suy nghĩ của bản thân.

Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá, chốt kiến thức.

BT 1. Một số điểm giống và khác nhau giữa hai VB là:

Bảng so sánh điểm giống nhau và khác nhau giữa hai VB Lời của cây và Sang thu (đính kèm bên dưới hoạt động).

BT 2. Đặc điểm về thể thơ, vần, nhịp trong khổ thơ:

+ Thể thơ: 5 chữ.

+ Vần: vần chân cách.

+ Nhịp: 2/3, 3/2.

BT 3.

- Không thể lược bỏ từ mãi, vẫn, không vì:

+ mãi thực hiện chức năng bổ sung cho động từ rền rĩ ý nghĩa: một cahcs kéo dài liên tục như không dứt.

+ vẫn và không thực hiện chức năng bổ sung cho động từ thấy ý nghĩa: biểu thị sự tiếp tục, tiếp diễn và phủ định đối với hành động được nêu ở động từ.

à Tất cả các từ ấy làm cho câu văn trở nên rõ nghĩa hơn, cung cấp đầy đủ thông tin cần thiết hơn cho người đọc.

- Phó từ chuyên đi kèm danh từ, động từ và tính từ để bổ sung ý nghĩa cho danh từ, động từ và tính từ.

BT 4.

* Một số điểm cần lưu ý khi làm một bài thơ:

- Thể hiện cách nhìn, cách cảm nhận,... của người viết về cuộc sống.

- Sử dụng từ ngữ, hình ảnh phù hợp để thể hiện cách nhìn, cảm xúc của bản thân về cuộc sống.

- Sử dụng các biện pháp tu từ phù hợp để tạo nên những liên tưởng độc đáo, thú vị.

- Gieo vần, ngắt nhịp một cách hợp lí để làm tăng giá trị biểu đạt của ngôn từ.

- Đặt nhan đề phù hợp với nội dung văn bản.

- Đảm bảo đủ số chữ (bốn chữ hoặc năm chữ) ở các dòng thơ theo yêu cầu của thể loại.

BT 5.

BT 6. Khi tóm tắt ý chính do người khác trình bày, ta nên dùng các từ khóa, các kí hiệu và sơ đồ vì tóm tắt cần có sự ngắn gọn, đủ ý và cần thiết để hiểu ý chính của người khác một cách mạch lạc.

BT 7.