Đáp án Vật lí 9 cánh diều Bài 5: sự khúc xạ ánh sáng qua thấu kính

BÀI 5: SỰ KHÚC XẠ ÁNH SÁNG QUA THẤU KÍNH

Mở đầu: Ánh sáng mặt trời khi chiếu tới Trái Đất không có khả năng làm cháy lá khô. Nhưng nếu ta dùng kính lúp tập trung ánh sáng tại một điểm (hình 5.1) thì có thể làm cháy lá khô. Trong trường hợp này, ánh sáng truyền qua kính lúp như thế nào?

Hướng dẫn chi tiết:

• Khi ánh sáng mặt trời chiếu trực tiếp lên Trái Đất, nó lan tỏa trên một diện tích rộng, làm ấm dần không khí và môi trường xung quanh. Điều này không đủ để tạo ra nhiệt độ cần thiết để cháy lá khô, vì nó được phân tán trên một diện tích lớn.
• Tuy nhiên, khi bạn sử dụng kính lúp để tập trung ánh sáng vào một điểm nhỏ, đối với lá khô, ánh sáng được tập trung mạnh mẽ tại điểm đó. Điều này gây ra tăng nhiệt độ tại điểm tập trung, có thể đủ để làm cháy lá khô.
• Vì kính lúp là thấu kính hội tụ, nên khi ánh sáng đi qua nó sẽ hội tụ tại 1 điểm và chiếu sáng lên một diện tích nhỏ hơn, làm tăng cường năng lượng tại điểm tập trung và tạo ra nhiệt độ cao hơn.

I. THẤU KÍNH

Câu 1: Kể tên một số thấu kính được sử dụng trong đời sống mà em biết.

Hướng dẫn chi tiết:

Ví dụ: Kính lúp, kính mắt, máy ảnh, kính hiển vi,…

Câu 2: Ngoài cách phân loại thấu kính thành thấu kính rìa dày, dựa vào thí nghiệm, em có thể phân loại thấu kính theo cách nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Phân loại thành kính hội tụ và kính phân kỳ.

Câu 3: Theo em, kính lúp ở hình 5.1 là loại thấu kính nào?

Hướng dẫn chi tiết:

Kính hội tụ.

II. SỰ KHÚC XẠ CỦA MỘT SỐ TIA SÁNG QUA THẤU KÍNH.

Câu 1: Nêu các xác định quang tâm và trục chính của thấu kính trên hình vẽ.

Hướng dẫn chi tiết:

Quang tâm O là điểm chính giữa của thấu kính. Đường thẳng đi qua O vuông góc với thấu kính được gọi là trục chính của thấu kính.

Câu 2: Vẽ vào vở đường đi của hai tia tới thấu kính hội tụ tương ứng với hai tia ló ở hình 5.10

Hướng dẫn chi tiết:

Câu 3: Hình 5.11 biểu diễn tia tới thấu kính được đặt trong hộp kín và tia ló tương ứng. Xác định loại thấu kính ở trong hộp kín và tiêu điểm của thấu kính đó.

Hướng dẫn chi tiết:

Nhận thấy, tia ló tách ra xa nhau khi đi qua thấu kính nên đây là thấu kính phân kì.