Đáp án Lịch sử 9 kết nối tri thức Bài 15: Việt Nam Kháng Chiến Chống Thực Dân Pháp Xâm Lược Giai Đoạn 1951 - 1954
File đáp án Lịch sử 9 kết nối tri thức Bài 15. Việt Nam Kháng Chiến Chống Thực Dân Pháp Xâm Lược Giai Đoạn 1951 - 1954. Toàn bộ câu hỏi, bài tập ở trong bài học đều có đáp án. Tài liệu dạng file word, tải về dễ dàng. File đáp án này giúp kiểm tra nhanh kết quả. Chỉ có đáp án nên giúp học sinh tư duy, tránh học vẹt.
Xem: => Giáo án lịch sử 9 kết nối tri thức
BÀI 15. VIỆT NAM KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP XÂM LƯỢC GIAI ĐOẠN 1951 - 1954
MỞ ĐẦU
Hình dưới đây tái hiện một phần về chiến thắng lịch sử Điện Biên Phủ “lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu” của dân tộc Việt Nam trong thế kỉ XX. Theo em, vì sao chiến thắng Điện Biên Phủ được đánh giá với tầm vóc vĩ đại như vậy? Hãy chia sẻ những hiểu biết của em về chiến thắng này và một số thắng lợi khác trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 – 1954.
Hướng dẫn chi tiết:
Chiến thắng Điện Biên Phủ được coi là một sự kiện lịch sử quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Việt Nam. Dưới đây là một số điểm nổi bật về chiến thắng này và một số thắng lợi khác trong cuộc kháng chiến:
Chiến thắng Điện Biên Phủ: Chiến thắng này đã đập tan kế hoạch Nava của Pháp và chấm dứt hoàn toàn ách xâm lược của thực dân Pháp trên đất Việt Nam. Nó đã được đánh giá là "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu" do sự anh dũng và thành công của quân và dân Việt Nam. Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã chỉ huy thành công chiến dịch này sau 55 ngày đêm khốc liệt.
Chiến dịch Quang Trung: Chiến dịch Quang Trung diễn ra vào năm 1951, trong đó quân và dân Việt Nam đã đánh bại các cuộc tấn công của quân Pháp tại khu vực đồi A1, đồi A2 và đồi A3. Chiến dịch này đã góp phần gia tăng động lực và tinh thần chiến đấu cho quân và dân Việt Nam.
Chiến dịch Hòa Bình: Chiến dịch Hòa Bình diễn ra vào năm 1952, trong đó quân và dân Việt Nam đã đánh bại các cuộc tấn công của quân Pháp tại khu vực Hòa Bình. Chiến dịch này đã góp phần tạo ra sự chênh lệch lực lượng và tạo cơ hội cho quân và dân Việt Nam phát triển các cuộc tấn công tiếp theo.
Chiến dịch Lai Châu: Chiến dịch Lai Châu diễn ra vào năm 1954, trong đó quân và dân Việt Nam đã đánh bại quân Pháp tại khu vực Lai Châu, gây tổn thất lớn cho phe thực dân. Chiến dịch này đã tạo cơ hội cho Việt Nam đạt được thỏa thuận Genève và đặt nền móng cho cuộc chiến tranh giải phóng toàn quốc.
- NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU TRÊN MẶT TRẬN CHÍNH TRỊ, KINH TẾ, VĂN HOÁ
Câu hỏi: Mô tả những thắng lợi tiêu biểu trên mặt trận chính trị trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 - 1954
Hướng dẫn chi tiết:
- Đại hội đại biểu lần thứ II của Đảng Cộng sản Đông Dương khẳng định đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng. Đây là mốc đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình trưởng thành và lãnh đạo cách mạng của Đảng ta, là Đại hội kháng chiến thắng lợi
- Đại hội Chiến sĩ thi đua và Cán bộ gương mẫu toàn quốc lần thứ nhất để tổng kết, biểu dương thành tích trong sản xuất và chiến đấu.
Câu hỏi: Nêu một số thành tựu tiêu biểu trên lĩnh vực kinh tế trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 - 1954.
Hướng dẫn chi tiết:
- Phong trào thi đua sản xuất lập công, vận động sản xuất và thực hành tiết kiệm được triển khai rộng khắp góp phần tăng cường tiềm lực vật chất cho cuộc kháng chiến
- Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam còn nhận được nguồn viện trợ vật chất từ nhiều nước trên thế giới như: Trung Quốc, Liên Xô,...
Câu hỏi: Nêu một số thành tựu tiêu biểu trên mặt trận văn hóa trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 - 1954.
Hướng dẫn chi tiết:
Trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp, cải cách giáo dục đã được triển khai với phương châm "phục vụ kháng chiến, phục vụ dân sinh, phục vụ sản xuất". Mục tiêu của cải cách giáo dục là đào tạo cán bộ kháng chiến, kiến quốc và đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế, xã hội của đất nước.
Nhiều trường chuyên nghiệp, trường sư phạm, trường đại học đã được thành lập nhằm đáp ứng nhu cầu đào tạo cán bộ chất lượng cao. Các trường này đào tạo những người có kiến thức chuyên môn vững vàng, có năng lực lãnh đạo và có ý thức cách mạng để phục vụ kháng chiến và phát triển quốc gia.
Nền văn học và nghệ thuật cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp đã đạt được nhiều thành tựu đáng kể. Các tác phẩm văn học, nghệ thuật trong thời kỳ này phản ánh sự hy sinh, lòng yêu nước và tinh thần đấu tranh của dân tộc Việt Nam. Những tác phẩm này góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền và nâng cao ý thức cách mạng của nhân dân, đồng thời khẳng định vai trò của văn học và nghệ thuật trong cuộc chiến đấu giành độc lập và tự do.
- NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU TRÊN MẶT TRẬN QUÂN SỰ
Câu hỏi 1: Kế hoạch Na-va đã bị phá sản như thế nào?
Hướng dẫn chi tiết:
Kế hoạch Na-va đã bị phá sản hoàn toàn bởi thắng lợi cuộc tiến công chiến lược Đông – Xuân 1953 – 1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ
Câu hỏi 2: Hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu trong cuộc Tiến công chiến lược Đông – Xuân 1953 – 1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ
Hướng dẫn chi tiết:
Cuộc Tiến công chiến lược Đông – Xuân 1953 – 1954 là một chiến dịch quan trọng trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của Việt Nam. Dưới đây là một số điểm nổi bật về chiến dịch này và chiến dịch Điện Biên Phủ:
Cuộc Tiến công chiến lược Đông – Xuân: Chiến dịch này nhằm tấn công các địa bàn có tầm quan trọng chiến lược mà quân Pháp tương đối yếu, để tiêu diệt một phần lực lượng địch, giải phóng đất đai và buộc quân Pháp phải phân tán lực lượng đối phó. Quân chủ lực Việt Nam đã tấn công Lai Châu và Tây Nguyên, trong khi liên quân Lào-Việt tiến công ở Trung Lào và Thượng Lào. Kết quả, quân Pháp buộc phải phân tán lực lượng thành năm nơi tập trung.
Chiến dịch Điện Biên Phủ: Chiến dịch này là một phần quan trọng của Cuộc Tiến công chiến lược Đông – Xuân. Công tác chuẩn bị cho chiến dịch đã được tiến hành khẩn trương với khẩu hiệu "Tất cả cho tiền tuyến, tất cả để chiến thắng". Chiến dịch Điện Biên Phủ được thực hiện theo ba đợt:
Đợt 1: Tiêu diệt cứ điểm Him Lam và toàn bộ phân khu Bắc.
Đợt 2: Tiến công các cứ điểm phía đông phân khu Trung tâm, tiến công và kiểm soát sân bay Mường Thanh, hạn chế việc tiếp viện của quân Pháp.
Đợt 3: Tiến đánh các cứ điểm của phân khu Trung tâm và phân khu Nam.
Chiến dịch Điện Biên Phủ đã đạt được thành công vang dội, với sự anh dũng và sự phối hợp quân-công-dân, đánh tan sự chống cự dữ dội của quân Pháp và làm buộc Pháp phải đầu hàng, chấm dứt hoàn toàn ách thống trị của thực dân Pháp tại Việt Nam.
- NHỮNG THẮNG LỢI TIÊU BIỂU TRÊN MẶT TRẬN NGOẠI GIAO
Câu hỏi: Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, hãy mô tả những thắng lợi tiêu biểu trên mặt trận ngoại giao trong kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 - 1954
Hướng dẫn chi tiết:
- Liên minh nhân dân Việt – Miên – Lào thành lập đã thúc đẩy sự kết hợp chặt chẽ giữa quân dân ba nước Đông Dương
- Đoàn đại biểu Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa tham gia đàm phán và kí kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về lập lại hòa bình ở Đông Dương, buộc thực dân Pháp phải rút quân về nước
- Mỹ thất bại trong âm mưu kéo dài, mở rộng, quốc tế hoá chiến tranh xâm lược Đông Dương
- NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH SỬ CỦA KHÁNG CHIẾN CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
Câu hỏi: Hãy nêu nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
Hướng dẫn chi tiết:
Nguyên nhân thắng lợi:
Sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng: Sự lãnh đạo của Đảng, đặc biệt là Chủ tịch Hồ Chí Minh, với đường lối kháng chiến đúng đắn, sáng tạo, đã đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng. Qua sự chỉ đạo thông minh và tầm nhìn chiến lược, Đảng đã đẩy mạnh sự đoàn kết và sáng tạo trong chiến đấu.
Truyền thống yêu nước của dân tộc: Ý chí yêu nước và chủ nghĩa anh hùng cách mạng của dân tộc Việt Nam đã được phát huy mạnh mẽ trong cuộc chiến. Sự đoàn kết của mặt trận dân tộc thống nhất đã củng cố và mở rộng, tạo nên một sức mạnh vượt trội trong cuộc chiến vì độc lập dân tộc.
Hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân: Hệ thống chính quyền dân chủ nhân dân đã ngày càng vững mạnh trong toàn quốc. Hậu phương đã được củng cố và phát triển vững chắc, đồng thời lực lượng vũ trang ba quân đã được xây dựng và trưởng thành trong quá trình chiến đấu.
Liên minh đoàn kết và sự ủng hộ: Sự liên minh và đoàn kết với nhân dân Lào và Campuchia, cùng chống lại thực dân Pháp, đã tạo ra sự hỗ trợ và đồng tình quan trọng. Ngoài ra, sự ủng hộ của các nước xã hội chủ nghĩa và các lực lượng yêu chuộng hoà bình trên thế giới cũng đã đóng góp vào thắng lợi của cuộc chiến.
Ý nghĩa lịch sử:
Chấm dứt ách thống trị của thực dân Pháp: Cuộc chiến Điện Biên Phủ đã chấm dứt cuộc chiến tranh xâm lược và ách thống trị của thực dân Pháp trong gần một thế kỷ ở Việt Nam.
Giải phóng miền Bắc và tiến hành cách mạng: Chiến thắng tại Điện Biên Phủ đã giải phóng miền Bắc và mở ra giai đoạn tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa. Điều này đã tạo cơ sở cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam và thống nhất đất nước.
Góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa: Chiến thắng tại Điện Biên Phủ đã giáng đòn nặng nề vào tham vọng xâm lược và ách thống trị của chủ nghĩa thực dân. Nó đã góp phần làm tan rã hệ thống thuộc địa kiểu cũ và cổ vũ phong trào giải phóng dân tộc ở các nước Á, Phi và Mỹ Latinh.
LUYỆN TẬP VÀ VẬN DỤNG
Câu hỏi 1: Hoàn thành bảng (theo gợi ý dưới đây vào vở) về các thắng lợi về các thắng lợi tiêu biểu của quân dân Việt Nam trong giai đoạn 1951 – 1954.
|
Nội dung |
Thắng lợi tiêu biểu |
|
Chính trị |
? |
|
Kinh tế |
? |
|
Văn hoá |
? |
|
Quân sự |
? |
|
Ngoại giao |
? |
Hướng dẫn chi tiết:
|
Lĩnh vực |
Thắng lợi tiêu biểu |
|
Chính trị |
- Khẳng định đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng, đánh dấu bước phát triển mới trong quá trình trưởng thành và lãnh đạo cách mạng của Đảng ta - Mặt trận Liên hiệp quốc dân thành lập trên cơ sở hợp nhất Mặt trận Việt Minh và Hội Liên Việt |
|
Kinh tế |
- Phong trào thi đua sản xuất lập công, vận động sản xuất và thực hành tiết kiệm được triển khai rộng khắp góp phần tăng cường tiềm lực vật chất cho cuộc kháng chiến - Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam còn nhận được nguồn viện trợ vật chất từ nhiều nước trên thế giới như: Trung Quốc, Liên Xô,... |
|
Văn hoá |
- Cải cách giáo dục tiếp tục được triển khai với phương châm “phục vụ kháng chiến, phục vụ dân sinh, phục vụ sản xuất" - Nhiều trường chuyên nghiệp, trường sư phạm, trường đại học được thành lập nhằm đào tạo cán bộ kháng chiến, kiến quốc - Nền văn học, nghệ thuật cách mạng đạt được nhiều thành tựu với nhiều tác phẩm phản ánh về cuộc kháng chiến của dân tộc |
|
Quân sự |
- Kế hoạch Na-va đã bị phá sản hoàn toàn bởi thắng lợi cuộc tiến công chiến lược Đông – Xuân 1953 – 1954 và chiến dịch Điện Biên Phủ - Ngoài ra còn có một số thắng lợi khác trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp giai đoạn 1951 – 1954 |
|
Ngoại giao |
- Liên minh nhân dân Việt – Miên – Lào thành lập đã thúc đẩy sự kết hợp chặt chẽ giữa quân dân ba nước Đông Dương - Cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam cũng nhận được sự ủng hộ tích cực của các lực lượng yêu chuộng hoà bình ở Pháp và nhiều quốc gia trên thế giới. - Kí kết Hiệp định Giơ-ne-vơ về lập lại hòa bình ở Đông Dương, buộc thực dân Pháp phải rút quân về nước - Mỹ thất bại trong âm mưu kéo dài, mở rộng, quốc tế hoá chiến tranh xâm lược Đông Dương |
Câu hỏi 2: Vì sao nói: Chiến thắng Điện Biên Phủ là sự kiện "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu"?
Hướng dẫn chi tiết:
Chiến dịch Điện Biên Phủ có ý nghĩa lịch sử đặc biệt quan trọng và đã đi vào lịch sử nhân loại vì những điểm mà bạn đã đề cập:
Đây là lần đầu tiên một quân đội của một quốc gia thuộc địa ở châu Á đã đánh bại một đội quân hiện đại và tối tân của một cường quốc châu Âu. Sự thắng lợi của Quân đội Nhân dân Việt Nam tại Điện Biên Phủ đã chứng minh khả năng chiến đấu và sự quyết tâm của một dân tộc nhỏ bé chống lại ách đô hộ và xâm lược.
Thắng lợi tại Điện Biên Phủ cũng đánh dấu thất bại hoàn toàn của Pháp trong việc tái lập thuộc địa ở Đông Dương sau Chiến tranh thế giới thứ hai. Sau hơn 400 năm tồn tại, chế độ thực dân cũ đã chấm dứt trên thế giới này. Điện Biên Phủ đã trở thành biểu tượng cho sự kháng cự và giành độc lập của các dân tộc trên toàn cầu.
Bên cạnh đó, chiến dịch Điện Biên Phủ cũng đã có sự hỗ trợ từ Hoa Kỳ, một đồng minh không trực tiếp tham gia vào cuộc chiến, nhưng cung cấp vũ khí và hỗ trợ tài chính cho Việt Minh. Điều này cho thấy sự ủng hộ và sự công nhận quốc tế đối với phong trào giải phóng dân tộc Việt Nam.
Với những thành tựu và ý nghĩa lịch sử của mình, chiến dịch Điện Biên Phủ đã trở thành một biểu tượng quan trọng trong cuộc chiến giành độc lập và giải phóng dân tộc của Việt Nam, cũng như lan tỏa cảm hứng cho các phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
Câu hỏi 1: Sưu tầm tư liệu từ sách, báo và internet, xây dựng infographic giới thiệu về một thắng lợi quân sự tiêu biểu trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp
Hướng dẫn chi tiết:
Chiến dịch Điện Biên Phủ diễn ra từ tháng 12/1953 đến tháng 5/1954, là một cuộc chiến quyết liệt giữa Quân đội Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (Viet Minh) dưới sự lãnh đạo của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và quân đội Pháp trong thời kỳ chiến tranh Đông Dương.
Điện Biên Phủ là một thung lũng nằm ở phía Tây Bắc Việt Nam, gần biên giới với Lào. Quân đội Việt Minh đã chọn đây là địa điểm để tập trung lực lượng và tiến hành một cuộc tấn công quy mô lớn nhằm đánh tan và tiêu diệt lực lượng quân đội Pháp.
Chiến dịch Điện Biên Phủ được tiến hành với phương án tác chiến ban đầu là "đánh nhanh, thắng nhanh", nhưng sau đó đã chuyển sang "đánh chắc, tiến chắc" khi đánh giá tình hình lực lượng. Quân đội Việt Minh đã tiến hành phân khu và tấn công từng đợt để tiêu diệt và kiểm soát từng cứ điểm của lực lượng Pháp.
Trải qua ba đợt tấn công, Quân đội Việt Minh đã chiếm được các cứ điểm quan trọng của phân khu Bắc, phân khu Trung tâm và phân khu Nam. Cuối cùng, vào ngày 7 tháng 5 năm 1954, quân đội Pháp tuyên bố đầu hàng và chấm dứt cuộc chiến. Thắng lợi tại Điện Biên Phủ đã góp phần quyết định đến việc chấm dứt chế độ thuộc địa của Pháp ở Đông Dương.
Chiến dịch Điện Biên Phủ đã trở thành một biểu tượng của sức mạnh và sự quyết tâm của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến giành độc lập và giải phóng dân tộc. Nó cũng đã tạo đà và ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của phong trào giải phóng dân tộc trên thế giới.
Câu hỏi 2: Hãy sưu tầm một số tác phẩm văn học, nghệ thuật tiêu biểu được sáng tác trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp (1945 – 1954)
Hướng dẫn chi tiết:
Đồng chí (Chính Hữu); Tây Tiến (Quang Dũng); Đêm nay Bác không ngủ (Minh Huệ); Thăm lúa (Trần Hữu Thung); Hoan hô chiến sĩ Điện Biên (Tố Hữu)…