Giáo án Công dân 9 cánh diều Bài 10: Quyền tự do kinh doanh và nghĩa vụ nộp thuế

Quyền

Nghĩa vụ

Tự do kinh doanh những ngành nghề mà pháp luật không cấm.

Nghĩa vụ tuân thủ quy định của pháp luật về kinh doanh.

Lựa chọn hình thức, quy mô kinh doanh.

Đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của người lao động trong doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Quyền tự chủ kinh doanh (vốn, thị trường, khách hàng, lĩnh vực đầu tư, kinh doanh,…)

Tuân thủ các quy định khác của pháp luật về bảo vệ môi trường, an sinh xã hội. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Tìm hiểu khái niệm và phân loại các loại vi phạm pháp luật, xác định dấu hiệu vi phạm pháp luật

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV chia lớp thành 4 nhóm (2 nhóm thực hiện chung 1 nhiệm vụ).

- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK tr.59 và trả lời câu hỏi: 

a. Từ thông tin trên, em hãy cho biết theo quy định của pháp luật Việt Nam, khi tham gia kinh doanh mọi người có quyền và nghĩa vụ như thế nào?

- GV yêu cầu HS đọc các tình huống trong SGK tr.60 và giao nhiệm vụ cụ thể:

b. Em hãy nhận xét hành vi của mỗi chủ thể trong các tình huống trên và cho biết những hành vi đó vi phạm quy định nào của pháp luật về quyền tự do kinh doanh.

+ Nhóm 1, 2: Nhận xét tình huống 1.

Anh T đã đăng lí mở một cửa hàng kinh doanh thực phẩm sạch và được cấp giấy phép kinh doanh. Tuy nhiên, gần đây thấy việc kinh doanh không mang lại nhiều lợi nhuận nên anh T đã bán thêm một số mặt hàng khác như rượu, bia, thuốc lá.

+ Nhóm 3, 4: Nhận xét tình huống 2.

Theo giấy phép đăng kí kinh doanh, cửa hàng của bà D được bán các sản phẩm thuốc chữa bệnh. Với mục đích tăng thêm lợi nhuận của cửa hàng, bên cạnh các loại thuốc chữa bệnh được nhập từ các công ty có uy tín, bà D đã nhập thêm các loại thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

- GV trình chiếu cho HS xem video để hiểu rõ hơn về bài học. 

Video: Thúc đẩy tự do kinh doanh tại Việt Nam.
https://vnews.gov.vn/video/thuc-day-tu-do-kinh-doanh-tai-viet-nam-62260.htm

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS quan sát video, đọc các thông tin trong SGK và thảo luận để trả lời câu hỏi. 

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm trình bày câu trả lời.

a. DKSP.

b.

+ Tình huống 1: Hành vi bán thêm một số mặt hàng khác như rượu, bia, thuốc lá của anh T là vi phạm quy định của pháp luật về đăng kí kinh doanh. 

+ Tình huống 2: Hành vi nhập thêm các loại thuốc không rõ nguồn gốc, xuất xứ của bà D là vi phạm quy định của pháp luật về những điều pháp luật cấm trong kinh doanh.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

1. Tìm hiểu quy định của pháp luật về quyền tự do kinh doanh

Pháp luật nước ta quy định, quyền tự do kinh doanh bao gồm:

- Tự do kinh doanh trong những ngành, nghề mà pháp luật không cấm. Đối với các ngành, nghề kinh doanh có điều kiện thì việc kinh doanh được thực hiện sau khi đáp ứng đầy đủ các điều kiện của ngành, nghề đó.

- Chủ động lực chọn hình thức tổ chức kinh doanh, quyết định quy mô kinh doanh phù hợp với điều kiện và khả năng của mình.

- Tự chủ kinh doanh, được tự mình lựa chọn và quyết định hình thức, cách thức huy động vốn; tự do tìm kiếm thị trường, khách hàng và kí kết hợp đồng trong kinh doanh.

- Nghĩa vụ của những người kinh doanh được thực hiện theo quy định của pháp luật và sự quản lí của Nhà nước. 

HOẠT ĐỘNG CỦA GV - HS

DỰ KIẾN SẢN PHẨM

Nhiệm vụ 1: Xác định dấu hiệu, đặc điểm và phân loại trách nhiệm pháp lí

Bước 1: GV chuyển giao nhiệm vụ học tập

- GV yêu cầu HS làm việc theo 4 nhóm (2 nhóm thực hiện chung 1 nhiệm vụ), đọc thông tin trong SGK tr. 61 - 62 và trả lời câu hỏi: Em hãy nhận xét hành vi của mỗi chủ thể trong các tình huống trên và cho biết những hành vi đó vi phạm quy định nào của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế? Vì sao?

+ Nhóm 1, 2: Nhận xét hành vi trong tình huống 1.

Chị N có thu nhập rất cao từ nhiều nguồn khác nhau. Tuy nhiên, trong nhiều năm liền, chị N lại không thực hiện việc kê khai và quyết toán thuế thu nhập cá nhân.

+ Nhóm 3, 4: Nhận xét hành vi trong tình huống 2.

Công ty A và công ty B kí kết các hợp đồng mua bán hàng hoá với nhau trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm. Để giảm mức thuế phải đóng, ông H là giám đốc công ty A đã cùng ông M là giám đốc công ty B trốn thuế bằng cách ghi giá trị trên hoá đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế của hàng hoá. 

- GV cung cấp thêm tư liệu cho HS:

Video: Tạo thuận lợi cho người nộp thuế thực hiện nghĩa vụ.
https://www.youtube.com/watch?v=agFPtCyAGLE

Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ học tập

- HS theo dõi video, đọc thông tin trong SGK và thực hiện nhiệm vụ.

- GV theo dõi, hướng dẫn và hỗ trợ HS (nếu cần thiết).

Bước 3: Báo cáo kết quả hoạt động và thảo luận

- GV mời đại diện các nhóm HS trình bày câu trả lời.

+ Tình huống 1: Hành vi trong nhiều năm liền không thực hiện việc kê khai và quyết toán thuế thu nhập cá nhân trong khi có thu nhập cao từ nhiều nguồn của chị N là vi phạm quy định của pháp luật về kê khai và nộp thuế.

+ Tình huống 2: Hành vi trốn thuế bằng cách ghi giá trị trên hoá đơn bán hàng thấp hơn giá trị thanh toán thực tế hàng hoá của ông H giám đốc công ty A và ông M giám đốc công ty B là vi phạm quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế.

- GV mời các HS khác nhận xét, bổ sung (nếu có). 

Bước 4: Đánh giá kết quả, thực hiện nhiệm vụ học tập

- GV nhận xét, đánh giá và kết luận.

- GV chuyển sang nhiệm vụ tiếp theo.

2. Quy định của pháp luật về nghĩa vụ nộp thuế

Pháp luật Việt Nam quy định:

- Nộp thuế là nghĩa vụ của mọi người.

- Mọi người cần thực hiện việc đăng kí thuế, sử dụng mã số thuế theo quy định của pháp luật;

- Khai thuế chính xác, trung thực, đầy đủ và nộp hồ sơ thuế đúng thời hạn;

- Chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ thuế. 

Trường THCS:………………………………………….

Lớp:……………………………………………………..

Họ và tên:……………………………………………….

PHIẾU BÀI TẬP GDCD 9 – KẾT NỐI TRI THỨC

BÀI 10. QUYỀN TỰ DO KINH DOANH VÀ NGHĨA VỤ NỘP THUẾ

Khoanh vào chữ cái đặt trước câu trả lời đúng:

Câu 1: Hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hóa nhằm mục đích thu lợi nhuận được gọi là gì?

A. Đầu cơ.

B. Kinh doanh.

C. Nhập khẩu.

D. Xuất khẩu.

Câu 2: Kinh doanh là hoạt động sản xuất, dịch vụ và trao đổi hàng hóa nhằm mục đích gì?

A. Làm từ thiện.

B. Giải trí.

C. Sở hữu tài sản.

D. Thu lợi nhuận.

Câu 3: Một phần trong thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để chi tiêu cho những việc chung gọi là?

A. Tiền.

B. Sản vật.

C. Thuế.

D. Sản phẩm.

Câu 4: Thuế là một phần trong thu nhập mà công dân và tổ chức kinh tế có nghĩa vụ nộp vào ngân sách nhà nước để làm gì?

A. Chỉ vào việc riêng của cá nhân.

B. Chi tiêu cho những công việc chung.

C. Khắc phục hậu quả do cá nhân làm sai.

D. Trả lương lao động trong công ty tư nhân.

Câu 5: Theo pháp luật, người kinh doanh không phải thực hiện nghĩa vụ nào dưới đây?

A. Bảo vệ môi trường.

B. Nộp thuế kinh doanh.

C. Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

D. Công khai và báo cáo thu nhập.

Câu 6: Theo quy định của Bộ luật Hình sự năm 1999 – sửa đổi, bổ sung năm 2009: Người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh, thì bị phạt tù bao nhiêu năm?

A. 2 năm đến 4 năm.

B. 2 năm đến 5 năm.

C. 2 năm đến 6 năm.

D. 2 năm đến 7 năm.

Câu 7: Công ty B kinh doanh thêm cả quần áo trong khi giấy phép kinh doanh là sữa các loại. Công ty B đã vi phạm nội dung nào dưới đây?

A. Tự chủ kinh doanh theo quy định của pháp luật.

B. Chủ động lựa chọn ngành, nghề kinh doanh.

C. Nghĩa vụ kinh doanh đúng ngành, nghề đăng kí.

D. Chủ động lựa chọn quy mô kinh doanh.

Câu 8: Anh B thuê phòng nghỉ tại khách sạn H của công ty du lịch A. Khi anh đến thanh toán tiền thuê phòng, nhân viên thu ngân của khách sạn H đề nghị sẽ giảm giá phòng thuê cho anh B nếu anh B đồng ý không lấy hóa đơn giá trị gia tăng. Với điều kiện này anh B đã đồng ý với yêu cầu của nhân viên thu ngân. Hành vi của anh B và nhân viên thu ngân là hành vi gì đã được pháp luật quy định?

A. Anh B và nhân viên thu ngân đã thực hiện hành vi trốn thuế.

B. Anh B không vi phạm gì bởi vì đó là yêu cầu của nhân viên thu ngân.

C. Chỉ có nhân viên thu ngân có hành vi trốn thuế.

D. Anh B và nhân viên thu ngân không vi phạm pháp luật.

………………………..