Giáo án Tiếng Việt 5 kết nối bài 15: Luyện tập về từ đa nghĩa

TIẾT 2: LUYỆN TỪ VÀ CÂU 

Luyện tập về từ đa nghĩa

Hoạt động 1: Phân biệt nghĩa của từ đa nghĩa 

a. Mục tiêu: Thông qua hoạt động, HS:

- HS phân biệt được nghĩa và biết sử dụng từ đa nghĩa . 

b. Tổ chức thực hiện

- GV yêu cầu HS nhắc lại kiến thức tiết trước: Thế nào là từ đa nghĩa? 

- GV mời đại diện 1 – 2 HS đọc yêu cầu của BT1,2 : 

Bài tập 1: Nêu nghĩa của từ hạt trong mỗi đoạn thơ dưới đây. Từ hạt trong đoạn thơ nào được dùng với nghĩa gốc?

a. Khi đang là hạt

Cầm trong tay mình

Chưa gieo xuống đất

Hạt nằm lặng thinh.

(Trần Hữu Thung)

b. Hạt mưa mải miết trốn tìm

Cây đào trước cửa lim dim mắt cười

Quất gom từng hạt nắng rơi

Làm thành quả - những mặt trời tí hon.

(Đỗ Quang Huỳnh)

Bài tập 2: rong hai đoạn thơ dưới đây, từ chân được dùng với các nghĩa nào? Các nghĩa đó có gì giống và khác nhau?

a. Cái gậy có một chân,

Biết giúp bà khỏi ngã.

Chiếc com-pa bố vẽ,

Có chân đứng, chân quay.

Cái kiềng đun hằng ngày,

Ba chân xoè trong lửa.

(Vũ Quần Phương)

b. Chân em bước thật êm

Đường sau mưa ẩm ướt

Trên lá non mịn mướt

Những giọt nước trong lành.

(Nguyễn Quỳnh Mai)

- GV chia nhóm cho HS, sử dụng kĩ thuật Mảnh ghép để thực hiện hoạt động này. 

+ Vòng 1: Nhóm chuyên gia 

+) Nhóm 1, 3, 5, 7: Thực hiện nhiệm vụ Bài tập 1 

+) Nhóm 2, 4, 6, 8: Thực hiện nhiệm vụ Bài tập 2

+) Phát cho mỗi HS 3 thẻ xanh hoặc đỏ 

+ Vòng 2: Nhóm mảnh ghép 

+) Các nhóm trao đổi với nhau như sơ đồ 

+) Các nhóm sẽ tách nhau và di chuyển đến nhóm mới như trong hình. Những bạn mang thẻ xanh di chuyển về nhóm 1, 3, 5, 7 và những bạn mang thẻ đỏ di chuyển về nhóm 2, 4, 6, 8 

+) Sau tạo thành nhóm mới, các nhóm trao đổi với nhau để hoàn thiện nhóm Mảnh ghép. 

+) Sau đó GV gọi 1 HS bất kì trong nhóm lên trình bày

+ GV đánh giá, nhận xét, chốt đáp án:

Bài tập 1: 

a. Chỉ bộ phận nằm trong quả, có thể nảy mầm thành cây con. Đây là nghĩa gốc.  

b. Chỉ phần chất lỏng có hình giống như hạt của quả. Đây là nghĩa chuyển.  

Bài tập 2:

- HS đọc yêu cầu nhiệm vụ. 

- HS đọc nhiệm vụ BT.

- HS lắng nghe hướng dẫn của GV. 

- HS phát biểu ý kiến.  

- HS chú ý lắng nghe, tiếp thu.